Tagarchief: klimaatopwarming

De oorzaak van de opwarming

Geplaatst op 30 december 2021door | 2 reacties

De huidige klimaatverandering komt door de mens, zo horen we vaak. Zo stond er in het meest recente IPCC rapport: “It is unequivocal that human influence has warmed the atmosphere, ocean and land.” Hoe weten we dat zo zeker? Een duik in de achterliggende wetenschap.

Lang was het dominante idee dat de nietige mens geen invloed kon hebben op zoiets groots als het aardse klimaatsysteem. Toen Svante Arrhenius eind 19e eeuw becijferde dat de uitstoot van kooldioxide tot opwarming zou leiden, werd hij dan ook niet meteen geloofd. Integendeel, veel collega-wetenschappers waren sceptisch. Zo ging men ervan uit dat alle extra CO2 door de oceanen zou worden opgenomen. Het duurde tot halverwege de 20ste eeuw voordat er systematisch metingen werden gedaan en toen bleek al snel dat de CO2-concentratie in de lucht sterk opliep. Sinds de jaren ’70 van de vorige eeuw is de voorspelde opwarming ook duidelijk zichtbaar geworden in temperatuurmetingen over de hele wereld.

“Science cartoon” van Katherine Leitzell, Communications Manager voor het IPCC

De wetenschap gaat niet over één nacht ijs. Maar intussen zijn er vele nachten verstreken en kunnen we de balans opmaken: wat weten we over de oorzaken van de huidige opwarming? Er zijn veel factoren die het klimaat beïnvloeden en ook in het verre verleden is het klimaat aan flinke veranderingen onderhevig geweest. Toen waren er nog geen mensen, geen auto’s, geen industrie en geen landbouw. De studie van die klimaatveranderingen in het verre verleden heeft veel kennis opgeleverd. Daaruit blijkt onder andere dat CO2 een heel belangrijke regulerende werking heeft op het aardse klimaatsysteem. De Amerikaanse geoloog Richard Alley noemt CO2 zelfs de ‘controleknop van het klimaatsysteem’.

Lees verder →

2 reacties

Geplaatst in attributie, klimaatverandering, Klimaatwetenschap, Mondiale temperatuur, opwarming

Getagged , , , , , ,

Open discussie Winter 2021

Geplaatst op 3 februari 2021door | 157 reacties

Discussies over klimaatgerelateerde onderwerpen, die niet in een recente blogpost aan de orde zijn gebracht, kunnen hier gevoerd worden.

Een relevant plaatje aan het begin van het nieuwe kalenderjaar is natuurlijk een overzicht van de mondiaal gemiddelde temperatuur. Deze komt van klimaatwetenschapper Gavin Schmidt.  De verschillende reconstructies liggen vrij dicht bij elkaar, nu ook NOAA het Arctische gebied mee neemt middels ruimtelijke interpolatie. Aangezien het noordpoolgebied sterker opwarmt dan het mondiaal gemiddelde is dat belangrijk om een bias in de temperatuurreeks te voorkomen.

Analyses van de temperatuurreeksen en hoe die zich verhouden tot modelprojecties zijn o.a. te vinden op RealClimate en CarbonBrief.

Vorige week werd de Climate Adaptation Summit (CAS 2021) gehouden, virtueel gehost door Nederland. Naast emissiereductie (mitigatie) is aanpassing aan het veranderende klimaat (adaptatie) natuurlijk ook nodig. Vergelijk het met een overlopende badkuip: dan doe je de kraan dicht en ga je dweilen.

In de Groene Amsterdammer verscheen een groot onderzoeksartikel naar 20 jaar klimaatdebat in Nederland. Hierin nemen ze de klimaatverslaggeving in de vier grootste Nederlandse kranten onder de loep. Hierover later meer – stay tuned!

157 reacties

Geplaatst in Open discussie

Getagged , , ,

De ingenieursblik van Dick Thoenes berust niet op feiten

Geplaatst op 28 juli 2017door | 21 reacties

Zo af en toe wordt een pseudosceptisch verhaal door allerlei mensen opgepikt en gaat het rondzingen in de social media. Dat gebeurde vorige week met een stuk van Dick Thoenes op Climategate.nl. Het stuk heeft, zoals zo vaak met dit soort verhalen, de opzet van een “Gish gallop”; er is geen beginnen aan om alle onjuistheden, suggesties en drogredenen uitgebreid en onderbouwd te beantwoorden. Medeblogger Jos heeft er hier (pdf) een groot aantal kort aangestipt.

Waarom dat verhaal zo rondgaat, is voor mij onbegrijpelijk. Het ligt in elk geval niet aan de kwaliteit van de argumenten. Al moet ik wel toegeven dat mijn eerste reactie op Twitter bij nader inzien iets te kort door de bocht was.

Bij nader inzien zit een behoorlijk deel van het pseudosceptische standaardrepertoire wel op een terloopse manier in het stuk van Thoenes verweven, maar geeft hij er vaak een eigen (maar daarmee niet noodzakelijk betere) draai aan. Met de nodige goede wil zou je er de ingenieursblik van de emeritus hoogleraar procestechniek – ik heb ooit nog bij hem in de collegebanken gezeten – kunnen herkennen. Ingenieurs willen dingen ontwerpen die het doen als ze zijn gebouwd. Ze zullen daarom anders met onzekerheden omgaan dan veel andere wetenschappelijke disciplines. Als een brug 95% kans heeft om niet in te storten deugt het ontwerp ervan niet. Terwijl 95% waarschijnlijkheid in de meeste wetenschappelijke disciplines als behoorlijk overtuigend bewijs wordt gezien voor een hypothese. Ingenieurs zijn ook pragmatisch: als een empirisch vastgestelde formule – in de procestechniek wemelt het er van – goed genoeg is voor een ontwerp, vinden ze het niet nodig om verder te graven naar de precieze natuurwetenschappelijke achtergrond van zulke formules. Als je eenmaal weet hoe je een leiding moet dimensioneren zodat je geen last krijgt van turbulentie is dat genoeg. Diep graven naar de achterliggende fysica kost een hoop tijd en energie, terwijl je ontwerp er hoogstwaarschijnlijk niet beter van wordt.

Dat gezegd hebbende, is het ook wel duidelijk dat Thoenes nooit de moeite heeft genomen om zich serieus in de klimaatwetenschap te verdiepen. Daarvoor mist hij teveel kernpunten van die wetenschap en staan er teveel flagrante onjuistheden in zijn verhaal. Hij heeft ook niet erg zijn best gedaan om er een samenhangend betoog van de maken: het is eerder een verzameling losse kreten die elkaar zo nu en dan behoorlijk tegenspreken. En van onderbouwing is al helemaal geen sprake; de lezer moet Thoenes maar op zijn woord geloven want nergens in zijn stuk is een verwijzing naar al dan niet wetenschappelijke bronnen te vinden die zijn claims ondersteunen.

Zoals gezegd is het onbegonnen werk om alles inhoudelijk en onderbouwd te weerleggen. Daarom pik ik er enkele opvallende punten uit. Lees verder →

21 reacties

Geplaatst in consensus, Dick Thoenes, klimaatsceptici, Klimaatwetenschap, Mondiale temperatuur, Oceanen, Zon

Getagged , , ,

Het Lambiekbier en de opwarming van België

Geplaatst op 9 november 2015door | 13 reacties

Vorige week zag ik op de NOS website het volgende bericht: Minder bier door klimaatverandering. Dit leidde onder studenten even tot een lichte uitbraak van paniek:

Daar ik op zijn tijd graag een biertje lust en tevens geïnteresseerd ben in klimaatverandering, trok dit NOS bericht vanzelfsprekend mijn volledige aandacht. Tast ons stookgedrag zelfs de hoeveelheid bier aan? De zogenaamde klimaatsceptici zouden nu wellicht roepen: “Er is blijkbaar niets wat dat CO2-molecuul niet kan!”. Op basis van de koptekst zou je misschien alarmerende toekomstvisioenen kunnen krijgen van aangetaste gerst- of gistsoorten door opwarming of van ondergelopen brouwerijkelders door extreme regenval. Zo erg is het gelukkig niet.

Het NOS bericht betreft een uitspraak van de brouwer Jean van Roy van bierbrouwerij Cantillon uit Brussel. Deze brouwerij brouwt bier op traditionele wijze, zoals het seizoensbier de Lambiek. Tijdens het productieproces van dit specifieke bier wordt de wort blijkbaar gekoeld aan de open lucht, zodat gisten er in kunnen komen die van nature in de lucht voorkomen en die voor het gistingsproces zorgen. Dit staat bekend als spontane gisting en waarschijnlijk is de Zennevallei bij Brussel de enige plek waar dit vergistingsproces nog wordt toegepast. Volgens Jean van Roy geschiedt het vergisten van zijn bier het beste tussen -3 °C en 8 °C, er zijn derhalve koude nachten vereist en daarom loopt zijn brouwseizoen normaliter ongeveer van oktober tot eind maart. De warme weken van de afgelopen tijd hebben dus roet in zijn brouwproces gegooid. Voor hem was dat de tweede keer in de 15 jaar dat hij aan het roer staat bij Cantillon en daarvoor was dat niet eerder voorgekomen:

“Je suis aux commandes depuis 15 ans. C’est la deuxième fois que ça m’arrive. Mon père n’a pas connu ça. C’est la deuxième fois en cinq ans. Clairement, nous sommes victimes de ce réchauffement climatique.”

Mijn Frans is uiterst belabberd, maar Google Translate doet wonderen: Jean van Roy zegt dat zij slachtoffer zijn van de opwarming van de aarde.
Lees verder →

13 reacties

Geplaatst in opwarming

Getagged , , , , , ,

Eerste Hulp Bij Klimaatverwarring

Geplaatst op 29 april 2015door | 2 reacties

‘Eerste hulp bij klimaatverwarring’ is de titel van een nieuw boek op het interessante terrein van ons klimaat en dat wij ter commentaar al in hebben mogen zien. Het boek is geschreven door een van onze zuiderburen, Pieter Boussemaere. Pieter is historicus en doceert prehistorie en wereldgeschiedenis aan de Vives Hogeschool, afd. Brugge. Hij leidt daar toekomstige leerkrachten op en ontdekte dat het triest gesteld is met hun klimaatkennis (ook in Nederland een punt van zorg). De huidige aspirant-leerkrachten en hun leerlingen zullen immers veel meer met de gevolgen van klimaatverandering worden geconfronteerd dan de oudere generaties.

Het boek van Pieter Boussemaere biedt een uitgebreid overzicht over wat we weten, de geschiedenis ervan en de bijbehorende onzekerheden. Alles komt voorbij; van temperatuurmetingen en Tyndall tot onze klimaattoekomst, van Keeling tot klimaatontkenners. Het vlot geschreven en mooi geïllustreerde boek is een goede ingang voor mensen die nog onbekend zijn met klimaatopwarming en kan zeker als ‘eerste hulp’ klimaatboek dienen. ‘Klimaatopwarming’ is een term die in het boek veelvuldig wordt gehanteerd, omdat het volgens de schrijver “..de meeste accurate en beknopte omschrijving is voor wat ons te wachten staat..”. Inderdaad.
Lees verder →

2 reacties

Geplaatst in Media

Getagged , ,