Categorie archief: Sven Ove Hansson

Wij, mensen, blijken niet zo goed te zijn in het afwegen van risico’s. Dat is ook wel te begrijpen als je naar de gangbare definitie van het begrip risico kijkt:

Risico = Kans * Effect

Waar we ons, al dan niet met wat moeite, meestal nog wel wat voor kunnen stellen bij de beide elementen “Kans” en “Effect”, wordt de combinatie van die twee behoorlijk abstract. Het lijkt er vaak op dat we de neiging hebben om ons, bij het afwegen van risico’s, op één van de twee elementen te concentreren en het andere uit het oog te verliezen. De afbeelding hieronder laat zien hoe onze beoordeling van risico’s af kan wijken van de werkelijke omvang.

De definitie hierboven zou de indruk kunnen wekken dat risico’s altijd kwantificeerbaar zijn. De praktijk is weerbarstiger. Het kan soms al een hele klus zijn om helder te maken wat het “Effect” precies is, en om een kwantificeerbare grootheid te vinden om dat effect in uit te drukken. Effecten kunnen variëren van financiële of economische schade tot aantasting van natuurwaarden, van gevoelens van onbehagen tot doden en gewonden. Hoe we een risico beoordelen hangt natuurlijk in sterke mate samen met het type effect dat op kan treden.

Een extra complicatie is het feit dat het begrip “Risico” zich vaak bevindt op het grensvlak van wetenschap en politiek, van logisch redeneren en subjectief beoordelen. Hoezeer je ook kunt proberen risico’s op objectieve criteria af te wegen, uiteindelijk draait het toch om de vraag: wat vinden we acceptabel en wat niet? Een volledig objectief antwoord op die vraag bestaat niet.

In een dergelijk mijnenveld voor de logica kunnen allerlei drogredenen de kop opsteken. Judith Curry haalde op haar blog het artikel “Fallacies of Risk” van Sven Ove Hansson uit 2009 aan, en probeerde dit te vertalen naar de klimaatdiscussie. Hansson richt zich in zijn artikel vooral op risico’s van (nieuwe) technologie, en dan met name die met een kleine kans en grote gevolgen. Vanuit die benadering is niet alles één op één naar het klimaatdebat te vertalen, en die hindernis lijkt te groot voor Curry. Bij deze een poging om het beter te doen.

Lees verder →