Categorie archief: Richard Tol

De aarde warmt op door de mens. Dat is overvloedig aangetoond, en derhalve is er binnen de klimaatwetenschap brede consensus over.

Uit meerdere, onafhankelijke studies blijkt dat verreweg de meeste klimaatwetenschappers het eens zijn dat de aarde opwarmt door toedoen van de mens. Dat is ook vrij logisch, als je de wetenschappelijke achtergrond begrijpt. Sommige van deze studies zijn op basis van enquêtes onder klimaatwetenschappers, en andere concluderen dat op basis van de wetenschappelijke literatuur. De bekendste studie van de laatste categorie is die van John Cook et al, één van de vijf studies die een consensus van 97% of hoger vond. Deze wordt vaak aangehaald, en vaak bekritiseerd, tot in de Nederlandse Tweede Kamer aan toe. De argumenten die tegen Cook’s onderzoek naar voren worden gebracht snijden echter geen hout.

En niet onbelangrijk, uit de verscheidenheid aan studies komt ook naar voren dat de mate van overeenstemming sterker is onder groepen met meer relevante expertise. Zo is de consensus hoger onder publicerende klimaatwetenschappers dan onder aardwetenschappers in het algemeen. Dat is ook vrij logisch: die eerste groep weet er waarschijnlijk meer van. De mensen die het hardste roepen dat de wetenschappelijke conclusies er compleet naast zitten hebben zelf vrijwel nooit relevant onderzoek verricht.

Dat de grote lijnen goed bekend zijn wil overigens niet zeggen dat we alles weten; over allerlei details en ‘cutting edge’ onderzoek (bijv over hoe snel de West-Antarctische ijskap instabiel kan worden) blijven wetenschappers natuurlijk flink bakkeleien. Met de wapens van de wetenschap: solide argumentatie op basis van goed begrepen theorieën en goed uitgevoerde metingen, waarbij ze elkaar continue scherp houden door inhoudelijke feedback en kritiek.

Lees verder

Consensus over consensus: brede overeenstemming in de wetenschap over de menselijke invloed op het klimaat

De meeste wetenschappers zijn het er over eens dat de huidige klimaatverandering voornamelijk door menselijk handelen wordt veroorzaakt. Dat is keer op keer aangetoond op basis van enquêtes en literatuuranalyses. In een artikel dat vandaag in het tijdschrift Environmental Research Letters verschijnt, wordt een overzicht gegeven van deze verschillende studies, die op basis van verschillende methoden tot een zeer vergelijkbare conclusie komen. Hieruit blijkt de robuustheid van de wetenschappelijke consensus over klimaatverandering.

Uit deze meta-studie blijkt ook dat de mate van overeenstemming dat de huidige opwarming door mensen is veroorzaakt het grootst is onder onderzoekers met de meeste expertise en/of de meeste publicaties in de klimaatwetenschap. Dat verklaart tegelijkertijd waarom literatuuranalyses, waarbij abstracts van wetenschappelijke artikelen worden beoordeeld op een eventueel standpunt over de oorzaak van klimaatverandering, over het algemeen een hogere mate van consensus vinden dan enquêtes. Immers, ervaren wetenschappers die veel hebben gepubliceerd over klimaatverandering hebben in het algemeen een goed begrip van de oorzaken van de opwarming, en zij hebben vaak meer artikelen gepubliceerd dan hun ‘sceptische’ collega’s.

Scientific consensus on human caused climate change vs expertise in climate science

Figuur: Mate van consensus over door mensen veroorzaakte klimaatverandering versus expertise in klimaatwetenschap. Zwarte cirkels zijn data op basis van studies van de afgelopen 10 jaar. Groene lijn is een fit door deze data.

De aanleiding voor dit review artikel was een specifiek commentaar van Richard Tol op het artikel van John Cook uit 2013. Cook vond een 97% consensus over de menselijke oorzaak van de huidige opwarming in de wetenschappelijke literatuur over klimaatverandering. Dat artikel is verguisd en geprezen. Tol betoogde dat Cook’s studie een ‘outlier’ is. Hij kwam tot die conclusie door een sterk vertekend beeld te geven van andere onderzoeken – waaronder de enquête die ik een aantal jaar geleden namens het PBL heb uitgevoerd. De auteurs van andere ‘consensus-studies’ waren evenmin te spreken over de misleidende weergave van Richard Tol van hun werk. Zodoende is het brede auteursteam ontstaan voor de huidige meta-analyse, waaruit blijkt dat Cook’s literatuuranalyse prima past binnen het spectrum van andere, vergelijkbare studies.

De video hieronder geeft een goed beeld van de context en conclusies van de huidige studie:

Lees verder

De wondere warme wereld van Richard Tol

Maandag 21 december stond er een wonderbaarlijk interview met Richard Tol in het AD. Tol is hoogleraar economie van klimaatverandering aan de Universiteit van Sussex. Over het algemeen verwacht je redelijk genuanceerde en doordachte antwoorden bij een interview van een hoogleraar, in het AD laat Tol echter zien dat het tegendeel soms het geval is. Een reactie op dit interview, geschreven door Bart Strengers (PBL), Rik Leemans (Wageningen University) en Ben Lankamp (Weerplaza), is 22 december verstuurd naar het AD. De reactie is door het AD helaas niet geplaatst en de tekst van de reactie is nu integraal opgenomen onderaan dit blogstuk. De koptekst van de reactie luidde: “De wondere warme wereld van Richard Tol”.

De figuur hieronder uit het IPCC AR5 rapport (werkgroep 2) visualiseert een samenvatting van de risico’s die wij als mensheid lopen bij voortgaande klimaatverandering. Die risico’s nemen toe naarmate de opwarming van de aarde toeneemt.


Lees verder

Een brief in het Financieele Dagblad

Vandaag verschenen in het Financieele Dagblad, deze brief:

Het getuigt van lef als financieel-economen, die de economische crisis niet zagen aankomen, de op natuurkunde gebaseerde modellen uit de klimaatwetenschap bekritiseren. Theo Vermaelen, hoogleraar Financiën aan Insead durft het aan onder de kop: Politieke manipulatie ondermijnt klimaatrapport (FD 4 oktober). Helaas zakt Vermaelen volledig door het wereldwijd smeltende ijs. De gebruikelijke drogredeneringen verschijnen op zijn borreltafel. Zoals het stroman-argument dat de klimaatwetenschap zich slechts zou baseren op een correlatie tussen opwarming en CO2, en andere factoren zou verwaarlozen. Meer broeikasgassen in de atmosfeer betekent eenvoudigweg dat de planeet meer energie vasthoudt, oftewel opwarmt. Dat werd al berekend voordat de gemiddelde wereldtemperatuur daadwerkelijk begon te stijgen. Dat klimaatwetenschappers andere factoren dan CO2 ook meenemen kan iedereen met een zoekmachine op internet achterhalen.

Een tweede borreltafelargument: er is al 15 jaar geen opwarming. Fout. De opwarming gaat gewoon door, conform de wetten van de 19e eeuwse natuurkunde, en deze opwarming wordt gewoon gemeten en waargenomen. De energie-inhoud van de oceanen stijgt door, en wereldwijd smelten ijsmassa’s, wat zonder opwarming niet natuurkundig te verklaren is. Vermaelen is in verwarring omdat de temperatuur van de atmosfeer de afgelopen 15 jaar relatief weinig is gestegen. Maar de atmosfeer is niet ‘de aarde’, die warmt wel degelijk op.

Er is een trend — gemiddelde opwarming over meerdere jaren — en er zijn natuurlijke schommelingen. Deze zijn groter naarmate de beschouwde periode korter is. Wie zich blindstaart op een schommeling verwart weer met klimaat. En wie welbewust een warm jaar als startpunt neemt voor een korte tijdsspanne, gebruikt een andere bekende borreltafelstrategie: selectief winkelen.

In een van Vermaelens andere uitspraken komt de aap uit de mouw: het is een complot! Overheden die een ‘centrale planning’ voorstaan, waaronder in Vermaelens verwrongen wereldbeeld ook de Europese Unie, zouden de samenstellers van het laatste klimaatrapport onder druk hebben gezet onwelgevallige feiten onder het tapijt te vegen. Anders zouden overheden moeten toegeven dat windturbines en CO2-belastingen gemotiveerd worden door een foute theorie. Je verzint het niet: 19e-eeuwse natuurkunde is in de ogen van een financieel-econoom een verzinsel om onwenselijke maatregelen te treffen die de concurrentiekracht ondermijnen.

Daar komt Vermaelens betoog in wezen op neer. Zullen we maar vriendelijk concluderen dat dit soort stellingen de geloofwaardigheid van financiële denkers geen goed doet?

Ir. Hans Custers (chemisch technoloog en klimaatblogger)
Ben Lankamp (meteoroloog bij Weerplaza)
Ir. Jan Paul van Soest (milieukundige, partner De Gemeynt)

Voor wie het FD niet leest, of voor wie wat verdere toelichting wil, ga ik hieronder in op enkele citaten uit het stuk van Vermaelen. Lees verder