Er woedt al een tijd een pittige discussie onder energie- en klimaatdeskundigen en hun volgers over de RCP-emissiescenario’s, die onder meer zijn gebruikt in het vijfde Assessment Report van het IPCC. Het gaat dan met name over het hoogste scenario, RCP8.5. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat we hier te maken hebben met wat Stephan Lewandowsky ooit “seepage” noemde: een pseudosceptisch frame dat binnensijpelt in de wereld van de wetenschap. Dat pseudoscpetische frame komt er op neer dat RCP8.5 een foute voorspelling is. Dat is nonsens.
Scenario’s zijn geen voorspellingen. Er wordt juist met verschillende scenario’s gerekend omdat de menselijke keuzes grotendeels bepalend zullen zijn voor de toekomstige emissies en concentraties van broeikasgassen onvoorspelbaar zijn. Het simpele feit dat er uiteenlopende scenario’s zijn die onmogelijk allemaal uit kunnen komen zou voldoende moeten zijn om te beseffen dat ze niet bedoeld zijn als voorspelling. Maar toch blijft de suggestie van de foute voorspelling, van de overdreven pessimistische klimaatwetenschap, maar terugkomen. Het spiegelbeeld van die suggestie, dat klimaatwetenschappers veel te optimistisch zouden zijn omdat in onderzoeken ook vaak het laagste scenario RCP2.6 wordt meegenomen, zie je zelden of nooit. En dat terwijl de werkelijke emissies nog altijd een stuk dichter bij het hoogste dan bij het laagste scenario liggen, zeker als ook emissies van ontbossing worden meegenomen.
Het tekent de moeite die de maatschappij en de wetenschap blijken te hebben met het benoemen van risico’s. En de gevoeligheid die er nog steeds is voor het verwijt van bangmakerij. Het is natuurlijk ook een lastige kwestie, omdat mensen zo verschillend reageren op informatie over risico’s. De communicatie hierover blijft dan ook een mijnenveld, tussen wetenschappers onderling én tussen wetenschap en maatschappij.
Zeke Hausfather en Glen Peters begaven zich deze week in dat mijnenveld, met een commentaar in Nature. Het leverde nogal tendentieuze koppen op, onder meer bij de BBC en in De Volkskrant. En hoewel Hausfather en Peters zeker een aantal zinnige punten maken, is de angst om weggezet te worden als paniekzaaier tussen de regels door wel te zien in hun stuk. Ik betwijfel of die angst een goede raadgever is.
Een belangrijk punt van Hausfather en Peters is het zorgvuldig benoemen en omschrijven van een scenario als RCP8.5. De omschrijving “business as usual” die nogal eens wordt gebruikt vinden ze niet correct. En daar hebben ze zeker een punt. Overigens hebben de ontwikkelaars van de RCP-scenario’s en het IPCC die omschrijving ook nooit gebruikt. Maar in wetenschappelijke artikelen en berichten in de media komt hij wel regelmatig voor. Vooral uit gewoonte, zo vermoed ik. “Business as usual” was in het verleden namelijk wel een voor de hand liggende benaming voor het hoogste scenario, dat uitging van de groei van emissies zonder enig klimaatbeleid. In het eerste IPCC-rapport, uit 1990, werd die benaming bijvoorbeeld gebruikt. Maar de wereld zag er destijds anders uit. Er waren nog geen internationale klimaatafspraken, laat staan dat er ook maar iets was dat op het begin van een energietransitie leek. Er was ook maar bar weinig reden om aan te nemen dat zo’n transitie zonder internationaal klimaatbeleid op gang zou komen. Een beleidsarm scenario (in het Nederlands ook wel aangeduid als “autonome ontwikkeling”) zou destijds dus naar alle waarschijnlijkheid neerkomen op de verdere ontwikkeling van een volledig op fossiele brandstof gebaseerde wereldeconomie.
Maar sindsdien is er wel het nodige gebeurd. Het klimaatverdrag van Kyoto uit 1997 was voor sommige landen al een aanzet om voorzichtig met de energietransitie te beginnen, en met het afsluiten van het klimaatakkoord van Parijs sprak de hele wereld een stevige ambitie uit. Natuurlijk valt het nog te bezien of die ook wordt waargemaakt, maar het ligt inmiddels zeker niet meer voor de hand dat “business as usual” neerkomt op een volledig fossiele economie. Er zijn zelfs mensen die menen dat de ontwikkeling naar duurzame technologie en energie inmiddels niet meer te stoppen is, dat het een autonome ontwikkeling zal zijn die ook zonder enig overheidsbeleid door zal gaan. Het “usual” in “business as usual” heeft geen eenduidige betekenis meer en dus is het geen goed idee om zo’n verwarrende term te blijven gebruiken.
Meer moeite heb ik met de suggestie van Hausfather en Peters dat RCP8.5 vaak als het meest waarschijnlijke scenario gepresenteerd zou worden. Naar mijn beste weten wordt in de wetenschappelijke literatuur, en zeker in IPCC-rapporten, geen uitspraak gedaan over welk scenario meer of minder waarschijnlijk is. Het komt wel nogal eens voor dat onderzoeken alleen het hoogste en laagste emissiescenario laten zien, maar dat is best logisch: op die manier krijgt men een beeld van de hele bandbreedte aan mogelijk uitkomsten. Om in te zien dat andere scenario’s tussen die uitersten liggen hoef je ze niet noodzakelijk expliciet mee te nemen.
En als een onderzoek alleen het hoogste scenario bekijkt betekent dat nog niet dat men dat scenario ook tot het meest waarschijnlijke uitroept. Er kunnen andere legitieme redenen voor zijn. Wetenschappelijk gezien kan het simpelweg interessant zijn om het effect van een ingrijpende verandering door te rekenen. Neem, ter vergelijking, het voorbeeld van een productontwikkelaar die een nieuw additief voor, pak ‘m beet, een wasmiddel onderzoekt. Bij de eerste experimenten zal zo iemand een flinke dosis toevoegen, om daarmee direct een duidelijk beeld te krijgen van het effect. Bij een lage dosis beginnen is niet handig, want dan weet je nog niks als er geen effect te zien is. Dat klimaatonderzoekers regelmatig eenzelfde benadering kiezen voor modelexperimenten is alleen maar logisch: zo kunnen ze in één keer zien of een verwacht effect zich voor zou kunnen doen. Aanvullend onderzoek kan vervolgens eventueel meer de nuances opzoeken. Dat heeft niets met overdrijving of pessimisme te maken. Zo’n onderzoek een beetje handig presenteren is dan natuurlijk wel belangrijk.
De onderliggende boodschap van Hausfather en Peters lijkt te zijn dat scenario’s realistischer moeten zijn. Ik heb daar mijn twijfels over. Omdat daarmee in mijn ogen de grens tussen voorspelling en scenario vervaagt. Dat zou de verwarring juist in de hand kunnen werken. Het is ook maar de vraag of toekomstige emissies en concentraties wel zo voorspelbaar zijn als Hausfather en Peters lijken te denken. Dat is een kanttekening die ook Michael Mann maakt. Daarbij wijst hij op nog een belangrijk punt: de C in RCP staat voor “concentration”. Hoeveel de CO2-concentratie nog zal stijgen hangt niet alleen af van onze emissies, maar ook van mogelijke terugkoppelingen in de koolstofcyclus. Denk aan CO2 die vrijkomt bij bosbranden, of bij het ontdooien van permafrost.
Vanuit de risico-benadering is het belangrijk om de volledige bandbreedte aan mogelijke uitkomsten te onderzoeken en niet alleen wat, al dan niet terecht, als meest waarschijnlijke uitkomst wordt gezien. En in een risico-analyse wegen juist de worst-case scenario’s zwaar.
Het enige onontkoombare feit in deze discussie blijft dat niemand met zekerheid kan zeggen hoe emissies en concentraties in de toekomst zullen verlopen. De mens is op dit moment de meest onvoorspelbare factor in het klimaat, en dat zullen we nog wel een tijdje blijven.
Update 25 mei 2020
In een korte brief in Nature geven wetenschappers verbonden aan The Society for Decision Making Under Deep Uncertainty enkele belangrijke bezwaren tegen het toekennen van waarschijnlijkheden aan emissiescenario’s. Verder commentaar overbodig, lijkt me.
Update 9 augustus 2020
In een recent artikel in PNAS van Schwalm et al. worden de emissies over de afgelopen 15 jaar vergeleken met de verschillende RCP-scenario’s. Het artikel vergelijkt de scenario’s ook met emissies tot het midden van deze eeuw volgens twee recente scenario’s van het IEA: “business as usual” (emissies volgens het huidige beleid) en “business as intended” (emissies volgens voorgenomen beleid). Het resultaat staat in de grafiek hieronder.
De conclusie van de auteurs van het artikel:
Given the agreement of 2005 to 2020 historical and RCP8.5 total CO2 emissions and the congruence between current policies and RCP8.5 emission levels to midcentury, RCP8.5 has continued utility, both as an instrument to explore mean outcomes as well as risk. Indeed, if RCP8.5 did not exist, we’d have to create it.
Zeke Hausfather reageert op Twitter:
Enkele van zijn kanttekeningen:
- RCP-scenario’s zijn ontworpen met het ook op de lange termijn en minder voor de middellange termijn.
- Emissies van fossiele brandstoffen zijn aanzienlijk lager dan in RCP8.5, maar die van veranderingen in landgebruik juist hoger. Fossiele brandstoffen maken met de tijd een steeds groter aandeel uit van de emissies in RCP8.5. Het lagere gebruik zal in de toekomst dus zwaarder doorwegen dan eventuele hogere emissies van landgebruik.
- RCP-scenario’s zijn achterhaald. Er zijn nieuwe scenario’s, de SSP’s.
Klimaatverandering 
Er zijn zeker vier (niet 1:1 gerelateerde) onderdelen die de uitkomst bepalen: hoeveelheid emissies, resulterende concentratie, resulterende opwarming en de effecten van e.e.a. Dus zeer grote onzekerheid. Dus alle reden om 8.5 te handhaven als “worst case”, zoals Mann schreef ?
LikeLike
Het blijft voor de niet-ingewijden lastig, dat onderscheid tussen scenario (wat-als-analyses) en een glazen bol. In deze blog nogmaals helder uiteengezet. Dank daarvoor!
LikeLike
1 BAU is een lastig begrip. Gaan we de komende jaren net zo veel uitstoten als we nu doen? Of gaan we elk jaar méér uitstoten, zoals we dat laatste jaren doen? Voor de leek altijd verwarrende begrippen, en daarnaast aan inflatie onderhevig. De “Business” van nu is anders dan die van 15 jaar geleden; Wat is “usual”?
2) uiteraard ging veel (maar lang niet de meeste) wetenschappelijke aandacht naar het meest rampzalige scenario. Voorspellingen van de gevolgen hebben zeker niet tot doel te toekomst juist te voorspellen, maar hebben maar één doel: die toekomst te voorkomen.
3) En dat laatste lijkt (in ieder geval voor een deel) te lukken. De “business” is tegenwoordig niet meer het zelfde zoals die “usual” was.
4) zou er nog een artikel in de Volkskrant komen over RCP2.6?
LikeLike
Klimaatverandering begint steeds met een forcering, en dit kan diverse oorzaken hebben, zoals ingaande en uitgaande straling, toename of afname van de broeikasgassen en exogene oorzaken zoals de baan van de aarde om te zon. Dus de energiebalans van deze aarde heeft wijzigingen ondergaan, zijn het exogene oorzaken? Of gewoon endogene oorzaken? Het is op deze website over het klimaat voldoende aangetoond, het heeft duidelijk antropogene oorzaken en geen exogene oorzaken. Over het klimaat bestaat bij de mensen nog veel onduidelijkheid en teveel mensen weten gewoon nog te weinig over de simpele vraag: hoe begint klimaatverandering.
LikeLike
Trek je de beledigende en grievende sneer naar De Volkskrant even in Hans? Een kwart van de studies gaat uit van RCP8.5 als business as usual, en stelt daarmee de gevolgen van klimaatverandering te somber voor, zonder rekening te houden met de bandbreedte van mogelijkheden. Precies wat onze kop zegt. En ik verklap vast: in de media is die bias nog eens zeer uitvergroot. Misschien zouden jullie je daar eens zorgen over moeten maken, in plaats van overal de hand van de grote boze sceptici in te vermoeden.
LikeLike
Maarten,
Volgens mij heb ik in dit blogstuk keurig beargumenteerd waarom ik die kop tendentieus vind. Je bewering dat een kwart van die studies uitgaat van RCP8.5 is ontzettend ongenuanceerd. Ik zie nog geen argument van je dat aanleiding geeft om die mening bij te stellen. Overigens is je bewering dat ik hier “de hand van de grote boze sceptici” in zou zien een karikatuur van wat ik in dit stuk schrijf.
LikeLike
Wat is er ongenuanceerd aan? Een kwart van de studies zegt RCP 8.5 is business as usual. Dat is het niet. Het was al het 95-percentiel. En we zijn er verder van verwijderd geraakt. Als je dan zegt: ‘dit is wat er gebeurt als we niets doen’, maak je van een onwaarschijnlijk scenario een voorspelling en is dat dus… te somber.
LikeLike
En nog iets, Maarten. Die lange tenen staan je bijzonder slecht. Zelf slinger je met het grootste gemak de suggestie de wereld in dat klimaatonderzoekers bewust zouden overdrijven, omdat ze anders de pers niet zouden halen. Wees dan ook eens een grote jongen als je een keer een pittige repliek krijgt. https://twitter.com/mkeulemans/status/1223983147966173184
LikeLike
“Als je dan zegt: ‘dit is wat er gebeurt als we niets doen’, maak je van een onwaarschijnlijk scenario een voorspelling en is dat dus… te somber.”
Ja, als je dat zou zeggen is dat zo. Maar ik zie zelden onderzoeken die dat letterlijk zo zeggen. Ook als ze wel met RCP8.5 rekenen. Dat is nou net het punt.
LikeLike
@Maarten Keulemans
De kop boven je stuk IS tendentieus: “Kwart klimaatonderzoeken veel te pessimistisch over toekomst”.
Als er in studies gewerkt wordt met RCP8.5 en RCP2.6 wil dat niet zeggen dat die studies “voorspellen” dat de toekomst zeker een van deze twee scenario’s zou moeten volgen. Het zijn namelijk scenario’s en geen voorspellingen:
En misschien heb je dit stuk gemist bij het lezen?
“Een belangrijk punt van Hausfather en Peters is het zorgvuldig benoemen en omschrijven van een scenario als RCP8.5. De omschrijving “business as usual” die nogal eens wordt gebruikt vinden ze niet correct. En daar hebben ze zeker een punt. Overigens hebben de ontwikkelaars van de RCP-scenario’s en het IPCC die omschrijving ook nooit gebruikt.”
LikeLike
Da’s toevallig, op CG verscheen vandaag een stukje van Tjerk Veenstra over ‘Risico en risicoperceptie’, uiteraard met een tegengestelde boodschap (worst-case scenario’s ‘worden breed uitgemeten om moeilijke en kostbare maatregelen er door te drukken’).
LikeLike
Maarten,
Je lijkt het hele punt hier te missen: een BAU-scenario is een scenario dat door rekent wat de gevolgen zijn van niets doen. RCP8.5 is destijds als zodanig geïnterpreteerd, maar door IPCC zelf niet zo genoemd. Sindsdien is de “business” wel veranderd: er zijn economische crises geweest, CO2-vrije energie is fors goedkoper geworden en er zijn hier en daar zelfs klimaatmaatregelen genomen of aangekondigd. RCP8.5 analyseert wat de gevolgen zouden zijn als dat allemaal niet was gebeurd. Dit scenario is wel door veel studies verder uitgewerkt, net als lage emissie scenario’s trouwens. Het is altijd goed de bandbreedte van wat kan gebeuren bij verschillende mogelijke ontwikkelingen te verkennen, vóórdat beleidskeuzes worden gemaakt. Daarom zijn zowel de hoge la de lage emissie scenario’s van be lang en w o rden die ook uitgewerkt.
Het feit dat je in je artikel zo sterk de nadruk legt op het ene uiterste (RCP8.5) wekt, ik denk wellicht onbewust, de indruk dat klimaatwetenschappers niet zouden weten dat dit scenario steeds onwaarschijnlijk is geworden, juist omdat de “business as usual” door beleid inmiddels anders is geworden.
Je voelt jezelf en je krant aangevallen, maar mist ons punt dat jouw formuleringen en zeker de kop de geïnteresseerd, maar niet ingewijde lezer op het verkeerde been zet.
LikeLike
Sjouke,
Ja, ik zag het. Volgens mij maakt Veenstra wel wat interessante punten, maar mist hij ook iets heel belangrijks: de enorme verschillen die er zijn in risico-perceptie. Sommige mensen kijken vooral naar kans en anderen juist naar gevolgen. Dat zie je bijvoorbeeld in de sterk gepolariseerde discussie over kernenergie: “het zo veilig dat een ongeluk zo goed als uitgesloten is” versus “als het misgaat gaat het vreselijk mis”. We zijn blijkbaar niet goed bedraad om een middenweg tussen die twee te vinden.
LikeLike
Enfin, het is weer duidelijk dat jullie wortels in milieuactivistische hoek liggen. Als je er een punt van maakt dat RCP 8.5-studies beslist niet ‘te pessimistisch’ mogen heten, is er maar een conclusie mogelijk: niet de feiten duiden, maar het problematiseren van klimaatverandering is wat jullie drijft. Dat mag hoor. Maar het maakt jullie tegelijk een soort stichting Clintel in reverse. Verstandiger is om eens te kijken hoe onderzoeksinstituten communiceren over RCP 8.5-studies. Dat doen ze met grote stelligheid en opgeheven vinger, ‘als er niets gebeurt dan puntje puntje’. Kennelijk vinden jullie dat prima. De mensen mochten eens denken dat het meevalt met de gevolgen van de opwarming, nietwaar?
LikeLike
“Als je er een punt van maakt dat RCP 8.5-studies beslist niet ‘te pessimistisch’ mogen heten”
Dat punt maak ik niet.
“Verstandiger is om eens te kijken hoe onderzoeksinstituten communiceren over RCP 8.5-studies. ”
Dat is precies waar dit stuk over gaat. Dat die communicatie vaak niet handig is bestrijd ik helemaal niet.
Probeer is in te gaan op mijn argumenten, Maarten, in plaats van op karikaturen daarvan.
LikeLike
@Tinus:
>Het feit dat je in je artikel zo sterk de nadruk legt op het ene uiterste (RCP8.5) wekt, ik denk wellicht onbewust, de indruk dat klimaatwetenschappers niet zouden weten dat dit scenario steeds onwaarschijnlijk is geworden […]
Tinus, pak eens een recent onderzoek erbij, bv IUCN zee-analyse van vorige maand. Lees eens even mee:
>In RCP8.5 emissions continue to rise throughout the 21st century, often called ‘business as usual’.
Dus kom nou niet aan met: wetenschappers weten dit allang. Ik heb tientallen zeer recente voorbeelden verzameld waarin 8.5 gewoon klakkeloos BAU is. En de uitkomsten van 8.5 worden vervolgens zonder enige armslag naar buiten gebracht: als we niets doen, dan puntje puntje.
LikeLike
@Hans
Over die dynamiek van overdrijving. Wat heb je toch een naïef vertrouwen in wetenschap. Op datzelfde Twitter schets ik in detail een voorbeeld van de RCP 8.5-overdrijving:
Persberichten, abstracts en rapporten schrijven zichzelf toch niet?
Ik heb dus nog tientallen van dit soort voorbeelden, maar die moet ik helaas nog even voor me houden.
LikeLike
Bester heer Custers,
Zonder u ongelijk te willen geven (dat kan ik inhoudelijk niet), u begint uw interessante artikel vrijwel meteen met ‘Dat pseudoscpetische frame komt er op neer dat RCP8.5 een foute voorspelling is. Dat is nonsens’.
Dat zou wmb eerder een conclusie zijn en ook zo, pas aan het eind van uw artikel, verwoord pas mogen worden (als überhaupt nog nodig).
Een goede zaak heeft weinig baat bij een mindere verdediging.
Sorry, dit is mijn leken-mening.
Ik krijg zelfs op deze site helaas het gevoel dat gevoel/mening een groot grijs overlappingsvlak kennen.
Nou scheelt het misschien als je, als leek, ‘Een kleine geschiedenis van bijna alles’ van Bill Bryson’ gelezen hebt, en de boeken van Frans de Waal, Richard Dawkins en Maarten ’t Hart. En ‘Darwins Hofvijver’ van o.m. Tijs Goldschmidt.
Ik vind voorzichtigheid gepast.
Daarom ben ik ook niet zo’n fan van Greta Thunberg.
Ik wil u niet afvallen, en ik denk dat u dieper in de materie ‘zit’ dan ik.
Ik vond (vind) uw opmerking dat het kenmerk van wetenschap is dat dingen weerlegbaar zijn maar niet weerlegd, ijzersterk.
Dat is, denk ik, wat Karl Popper bedoelde met falsificatie.
Eerder heb ik al eens gereageerd dat u wmb ‘te emotioneel’ reageert.
Dat begrijp ik, denk ik, maar ik heb twijfels bij de constructriviteit.
Met alle waardering en groet!
LikeLike
– Enfin, het is weer duidelijk dat jullie wortels in milieuactivistische hoek liggen.
Als Keulemans enige kritiek krijgt op iets dat hij geschreven heeft (in dit geval alleen de kop van een stuk), gaat hij wild om zich heen slaan en schuift anderen in een bepaalde categorie, een categorie die hij zelf als negatief beoordeelt. Mijn wortels liggen heel ergens anders.
LikeLike
“Wat heb je toch een naïef vertrouwen in wetenschap”
Weer geen inhoudelijk argument, maar wel een ad hominem. Kun je echt niet beter?
Dat er heel onhandig gecommuniceerd wordt over extreme scenario’s is iets wat ik al regelmatig heb benoemd op dit blog. In 2015 bijvoorbeeld.
Maar ik speculeer niet over (mogelijk onzuivere) motieven van wetenchappers. Dat doe ik ook niet als ik over pseudosceptici schrijf, overigens. Die motieven ken ik namelijk niet. Jij vindt dat blijkbaar naïef. Ik vind jouw benadering dan weer cynisch. Dat cynisme probeer ik buiten de deur te houden.
LikeLike
@Compaan,
Scenario’s zijn geen voorspellingen en kunnen dus onmogelijk foute voorspellingen zijn. Dat lijkt me een simpele, feitelijke constatering. Het is niet de conclusie van dit stuk.
LikeLike
– “…pak eens een recent onderzoek erbij, bv IUCN zee-analyse van vorige maand”
De referentie ontbreekt bij de reactie van Keulemans, dat rapport is hier te vinden:
https://portals.iucn.org/library/node/48892
In het rapport wordt RCP8.5 zeker vaak aangeduidt als “business-as_usual”, maar bijna overal mét de aanhalingtekens. En bijvoorbeeld in Box 2.1.2 staat ook uitleg over de scenario’s: They are RCP2.6, RCP4.5, RCP6 and RCP8.5 reflecting a range of possible greenhouse gas-caused radiative forcing values in the year 2100 relative to pre-industrial values of +2.6, +4.5, +6.0 and +8.5 W m-2 (difference between insolation absorbed by the Earth and energy radiated back to space).”
LikeLike
Beste Maarten Keulemans,
Dit is gewoon onjuist: “Een kwart van de studies gaat uit van RCP8.5 als business as usual”
Het is een zeldzaamheid dat het hoogste emissiescenario RCP8.5 als Business-As-Usual wordt aangeduid. Zo is in IPCC AR5 WGII op precies 2 plekken in de tekst er sprake van RCP8.5 als BAU en dat in een rapport dat > 500 pagina’s beslaat. In de SPM staat niks over ‘BAU’.
Ja, in sommige studies wordt/werd RCP8.5 als ‘often called BAU’ aangemerkt, met aanhalingstekens om aan te geven dat het ‘vroegáh’ zo genoemd werd.
In de echte wereld is er volop ‘policy’. De huidige, actuele emissies zijn dan ook niet representatief voor hoe een ‘no policy’ wereld eruit zou zien – als je ‘BAU’ al gelijk zou willen stellen aan ‘no policy’. Het hele begrip BAU is problematisch, zoals ik eerder twitterde:
LikeLike
Wat zou ik graag hardnekkig, urgent en met een idioot soort naïviteit starten met de energietransitie alsof we op de koers van RCP 8.5 zitten. Om daarmee zo snel mogelijk te scoren in lijn met het laagste niveau van RCP 2.6.
LikeLike
@Bob, waar haal je deze uitspraak vandaan?
>Het is een zeldzaamheid dat het hoogste emissiescenario RCP8.5 als Business-As-Usual wordt aangeduid.
Kijk nou eens op Google Scholar (ik zoek zelf in Web of Science, maar daar kan niet iedereen bij).
String: rcp8.5 NEAR “business as usual”
Dan vind je 2340 hits. Dat zou ik niet per se ‘een zeldzaamheid’ noemen.
LikeLike
@Jos
Nu je dat IUCN-rapport toch voor je hebt, kijk je ook even naar de figuren en de uitkomsten? Ze zetten daar twee dingen tegen elkaar af: de situatie onder RCP2.6 en die onder RCP8.5.
In hun summary is de nuance verdwenen en heet het dat de oceaan ‘is expected to lose’ 3-4% van zijn zuurstof, en dat onder meer de tonijn en de zwaardvis zullen uitsterven zonder ingrijpen.
En dat eindigde in honderden alarmistische (laat ik dat woord ook eens gebruiken) nieuwskoppen: de oceanen verliezen hun zuurstof veel sneller dan voorzien en daardoor is in 2100 de tonijn en de zwaardvis uitgestorven.
En dan presteren jullie het om te zeggen dat *ik* de zaak verdraai?
LikeLike
Het verdraaien van zaken is erg gemakkelijk Maarten. Tik op google Rein Willems en je krijgt bijna een half miljoen hits.
Het aantal hits op internet is geen argument. Althans dat mag ik hopen…
LikeLike
Het zou wel prettig zijn als je iets specifiekere aan zou duiden over welke passages uit dat rapport je het precies hebt, Maarten. Ik lees in de samenvatting (pagina xii):
“The ocean as a whole is expected to lose about 3–4% of its oxygen inventory by the year 2100 under a “business-as-usual” scenario (RCP8.5) ”
Dat lijkt me helemaal in overeenstemming met wat Jos zei. Beweringen over uitsterven van tonen en zwaardvis vind ik zo snel al helemaal niet terug.
En wat je vorige reactie betreft: ik vind bijna 22000 artikelen in Google Scholar als ik alleen op RCP8.5 zoek. Ruwweg 1 op de 10 zou dat scenario dan dus als BAU aanduiden. Dat is dan misschien niet direct “een zeldzaamheid”, maar wel een stuk minder dan een kwart (voor alle duidelijkheid: het is dus ongeveer 1 op de 10 artikelen waar RCP8.5 in wordt genoemd wordt; er zijn natuurlijk ook nog een hele hoop klimaatartikelen die dat scenario helemaal niet noemen). Bovendien: tot 2014 volgden de emissie scenario RCP8.5 wel ongeveer. Dus de aanduiding BAU was tot dan toe helemaal niet zo gek.
LikeLike
Beste Maarten,
“>Het is een zeldzaamheid dat het hoogste emissiescenario RCP8.5 als Business-As-Usual wordt aangeduid.”
Er wordt veel vaker aan RCP8.5 op zichzelf gerefereerd dan aan de combinatie RCP8.5 én ‘business as usual’. In Google Scholar zijn er 21.900 hits voor RCP8.5 en inderdaad 2.340 voor “rcp8.5 NEAR “business as usual””.
Ergo: slechts in 10,6% van de gevallen wordt RCP8.5 in combinatie genoemd met ‘Business As Usual’.
De overige 89,4% benoemt men dit emissiescenario NIET als ‘BAU’.
Overigens levert je string natuurlijk eveneens hits op indien er in een paper staat: “RCP8.5 is unlikely to be business as usual”. De 10,6% is dan ook eerder een ruime schatting en de 89,4% een lage schatting voor het bespreken van RCP8.5 zónder het aan te duiden als ‘business as usual’.
LikeLike
Sjonejongejonge. Het is me weer duidelijk hoe volstrekt onkritisch jullie tegenover de wetenschap staan en hoezeer jullie (wellicht zonder het zelf te weten, Jos) vastzitten in het milieuactivistische frame: ‘klimaatverandering is verschrikkelijk en moet koste wat kost bestreden worden’.
Jullie redenering is: er is niets verkeerds aan RCP8.5, en als er toch wat verkeerd gaat met RCP8.5 gebeurt dat maar zelden, en als het toch blijkt te gaan om wat meer studies dan we dachten moet je vooral voor ogen houden dat er nog veel meer studies zijn waar het juist heel goed gaat met RCP8.5.
Dat is precies de redenering die we kennen van de sceptici: er is geen opwarming, als die er wel is komt het niet door CO2, en als het wel door CO2 komt is het niet erg.
Buitengewoon ernstig hoe jullie deze bias in de wetenschap richting teveel pessimisme (en activisme) proberen wit te wassen. Je zou hem juist moeten onderzoeken: wie gebruiken hem, is dat naïviteit of opzet, hoe klinkt de bias door in abstracts, wat voor soort studies gebruiken hem etcetera. Maar in plaats daarvan kiezen jullie de kneejerk positie die ik de afgelopen week ook bij milieuactivisten waarnam: ach, dit is natuurlijk een infiltratie van de grote boze sceptici, en journalisten die het wagen RCP8.5/BAU-studies te ‘pessimistisch’ te noemen, zijn niet integer en ‘tendentieus’.
Hans, je bent er steeds als de kippen bij om me voor de voeten te werpen dat ik op de man zou spelen. Maar besef je nou echt niet dat jij begint met op de man spelen door mij ‘tendentieus’ te noemen en me ‘seepage’ te verwijten?
LikeLike
Ik ben er wel klaar mee, Maarten. In plaats van serieus op mijn argumenten in te gaan blijf je maar met verwijten strooien die niet zo gek veel te maken hebben met wat ik werkelijk zeg. (Voorbeeld: het “nogal tendentieus” was beargumenteerd en ging onder meer over de kop boven jouw stuk en allerminst over jou als persoon, “seepage” ging al helemaal niet over jou en is bovendien geen verwijt, maar iets dat iedereen min of meer overkomt). Op deze manier heeft verder praten geen zin.
LikeLike
Dat RCP8.5 minder waarschijnlijk geworden is betekent nog niet dat de te verwachten uiteindelijk stijghoogte van de te verwachten (equivalente) broeikasgasconcentratie – en dus de te verwachten wereldtemperatuur – ook gedaald is.
In de recente berichtgeving lijkt dat laatste gesuggereerd te worden, maar zolang fossiele energie nog steeds (veel) goedkoper is dan groene energie, en zolang kernenergie nog steeds wordt bestreden door milieuorganisaties zal de broeikasgasconcentratie gewoon door blijven groeien tot alle fossiele reserves zijn uitgeput over een eeuw of drie, zeker als er nu gestopt zou worden met het voeren van klimaatbeleid.
LikeLike
Misschien zou het handig zijn om een kort en bondig overzicht te geven wat de genoemde scenario’s in houden. Klimaatwetenschappers zullen het zo wel weten maar voor geïnteresseerde leken is dit misschien wel handig zo’n overzicht. Het voorkomt misverstanden.
Vriendelijk groet,
Raymond Horstman
geïnteresseerde leek.
LikeLike
@Maarten Keulemans
–”Ze zetten daar twee dingen tegen elkaar af: de situatie onder RCP2.6 en die onder RCP8.5.”
Dat zou ik ook gedaan hebben en als er tijd en geld voor zou zijn ook van alles ertussen. Maar hier gebruiken ze dus meestal twee scenario’s, een waarbij je kijkt wat er zou gebeuren als we extreem goed ons best zouden doen met mitigatie, een ondergrensscenario. En ook een scenario waarbij alles tegenzit qua emissies en terugkoppelingen, een bovengrensscenario. Van het laatste leer je het meest, maar dat wil niet zeggen dat je dan voetstoots moet aannemen dat juist dat scenario bewaarheid wordt. Overigens zaten we tot 2015 helaas nog akelig dicht bij dat bovengrensscenario.
– ”En dat eindigde in honderden alarmistische (laat ik dat woord ook eens gebruiken) nieuwskoppen”
Ik ben het met je eens dat het niveau van de journalistiek en de koppenmakers wel wat opgekrikt mag worden. De neiging om tendentieuze sensatiekoppen te creëren is blijkbaar groot, echter die dienen geen enkel doel.
– “klimaatverandering is verschrikkelijk en moet koste wat kost bestreden worden”
Hier worden ons woorden in de mond gelegd. Waar en wanneer heeft iemand van ons dit beweerd?
– “er is niets verkeerds aan RCP8.5, en als er toch wat verkeerd gaat met RCP8.5 gebeurt dat maar zelden”
Wat een zotte redenering. Hoe kan er iets ‘verkeerds’ zijn aan een bovengrensscenario? Het kan wel zijn dat het onwaarschijnlijk is dat het uitkomt. Echter, bij mijn weten is het nog altijd mogelijk, met de huidige trend in emissies en tegenvallende koolstofcyclusterugkoppelingen, dat we rond 2100 in de buurt van die 8.5 W/m² terecht kunnen komen.
– “Buitengewoon ernstig hoe jullie deze bias in de wetenschap richting teveel pessimisme (en activisme) proberen wit te wassen.”
Buitengewoon ernstig hoe je keer op keer anderen de woorden in de mond legt en beschuldigt van het een en ander. Je kent me niet eens. En hier wordt niets ‘witgewassen’.
Maarten Keulenmans, jij zou een slecht ingenieur zijn. Als je iets wilt leren over een systeem via scenario’s en modellering, leer je het meest van de extremere scenario’s. Een vliegtuigbouwer die vliegtuigen wil testen en op voorhand de extremere scenario’s wegstreept, want zijnde onwaarschijnlijk (= kleine kans) kan lelijk op zijn bek gaan met alle gevolgen voor de passagiers van dien. Dat is wat Hausfather en Peters ook zeggen over zo’n bovengrensscenario als RCP8.5: “Asking ‘what’s the worst that could happen?’ is a helpful exercise.”
In het geval van RCP8.5 ziet het er gelukkig naar uit dat dit scenario steeds onwaarschijnlijker wordt. Enkele jaren terug was dat echter nog niet het geval zoals Guido van der Werf hier in een blogstuk liet zien: https://klimaatveranda.nl/2014/04/16/toekomstige-co2-concentraties/
Zie hieronder de grafiek met de CO2-forceringen zoals hij die destijds berekende.
Volgens Hausfather en Peters stevenen we, gebaseerd op de huidige inzichten en kennis, af op een temperatuurstijging van circa 3 graden in 2100. Dat komt dan ongeveer overeen met het RCP6.0 scenario (IPCC: 2.0 – 3.7 °C), een scenario met mitigatie. In dat scenario bereiken we net voorbij 2100 een stralingsforcering van 6 W/m². Dat is een stijging van maar liefst circa 4 W/m² in 100 jaar. De wereld stopt niet in 2100, het is natuurlijk goed mogelijk dat we met de huidige trend die 8.5 W/m² ergens rond 2200 bereiken. Maar ja dat mogen we nu niet onderzoeken van Keulemans, want dat scenario is “verkeerd”.
Figuur 7. Forcering van CO2 op basis van de CO2 concentraties van Figuur 6 (blauwe stippellijn is geen terugkoppeling, rode wel terugkoppeling), inclusief de CO2 forceringen van de 4 RCP scenario’s.
LikeLike
@Raymond Horstman
– “Misschien zou het handig zijn om een kort en bondig overzicht te geven wat de genoemde scenario’s in houden.”
Zie: https://skepticalscience.com/rcp.php
LikeLike
“…’hoezeer jullie (wellicht zonder het zelf te weten, Jos) vastzitten in het milieuactivistische frame: ‘klimaatverandering is verschrikkelijk en moet koste wat kost bestreden worden’.”
Aldus @ M. Keulemans februari 3, 2020 om 09:08.
Beste Maarten, het ensemble van de 4 IPCC scenario’s zijn de risico-analytische methode om beleidmakers klimatologisch te informeren. Daar gaat het blokstuk over: risico-analyse middels scenario’s en NIET middels ‘voorspellingen. De kop van je gewraakte stukje is wel degelijk tendentieus, het is je uitgebreid uitgelegd en je geeft GEEN ander weerwoord dan die uitleg te kwalificeren als ‘activistisch.’
Maarten, wat er journalistiek niet deugt aan je gewraakte Vk stukje is dat je er als wetenschapsjournalist met geen woord rept over de essentie van de zaak: het verschil scenario / voorspelling. Precies waar dit blogstuk van Hans Custers over gaat.
LikeLike
Beste Maarten,
Je schuift anderen simplistische meningen en ‘framing’ in de schoenen, terwijl je blind lijkt te zijn voor je eigen dualistische opvatting? Namelijk:
–> ‘klimaatsceptici’ versus ‘alarmisten’ en dan zogenaamd Keulemans in het midden? 😃
Zo beweer je hierboven na mijn reactie: “Jullie redenering is: er is niets verkeerds aan RCP8.5 …“, en je weigert te lezen wat ik al eerder getweet heb:
Je weigert ook nog steeds om in te zien dat RCP8.5 geen voorspelling is, maar een ‘worst-case’ scenario waar oorspronkelijk geén mate-van-waarschijnlijkheid aan toegekend is. Dat is wat Hans in het bovenstaande blogstuk zegt: het is één van de 4 scenario’s, naast RCP2.6, RCP4.5 en RCP6, die alle vier als gestandaardiseerde ‘input’ voor de klimaatsimulaties (GCM’s) gebruikt werden.
Dat we dankzij een combinatie van beleid + innovatie + de adoptie van méér ‘low-carbon’, nu waarschijnlijk (!) niet meer aan dat hoogste emissie-scenario RCP8.5 toe gaan komen, wordt inmiddels duidelijk. De term ‘business as usual’ is ‘ill-defined’, zoals ik al zei in de tweet die ik zojuist heb aangehaald.
LikeLike
Beste Raymond Horstman,
“Misschien zou het handig zijn om een kort en bondig overzicht te geven wat de genoemde scenario’s in houden”
Ja, helaas worden de oorspronkelijke publicaties uit 2009 t/m 2011 over de RCP scenario’s slecht gelezen.
Eigenlijk zijn de scenario’s veel ouder, namelijk uit het jaar 2000 toen de verschillende SRES scenario’s opgesteld werden om als ‘input’ te dienen voor de klimaatsimulaties in het IPCC AR3 rapport uit 2001. Er zijn enorm veel SRES scenario’s. Uiteindelijk werd een ‘representatief’ aantal van slechts vier daaruit gekozen om vanaf 2.6 W/m^2 t/m 8.5 W/m^2 de hele range van laag tot hoog af te kunnen dekken:
https://en.wikipedia.org/wiki/Special_Report_on_Emissions_Scenarios
Sterker: die scenario’s zijn weer gebaseerd op de IS92 scenario’s uit 1992. Het Wikipedia artikel meldt heel terecht:
Anders gezegd: de oorspronkelijke SRES scenario’s namen aan dat er niks/nada/noppes aan klimaatbeleid en aan emissiereductie zou gaan gebeuren. De werkelijkheid is natuurlijk anders, sinds 1992 en 1997 (Kyoto) is er in de politiek en het bedrijfsleven steeds meer nadruk komen te liggen op het terugdringen van de CO2-emissies.
Om dan nu te constateren dat het hoogste RCP8.5 waarschijnlijk (!) niet gehaald gaat worden… ja, nogal wiedes.
LikeLike
Een overzicht van de vier RCP scenario’s staat in de publicatie van Detlef van Vuuren e.a. uit 2011:
Klik om toegang te krijgen tot 10.1007%2Fs10584-011-0148-z.pdf
Het is m.i. goed leesbaar en de verschillen staan helder op een rijtje, evenals de manier waarop de RCP’s tot stand zijn gekomen. Nergens wordt er beweerd dat bijv. RCP8.5 méér ‘waarschijnlijk’ zou zijn dan de andere drie.
LikeLike
En even ter informatie: in de Web of Science zijn er 61 publicaties te vinden waarin BAU en RCP8.5 samen voorkomen en 2100 waarin alleen RCP8.5 voorkomt. dus maar 61/2100 of 2,9%!!
LikeLike
Hans,
Je stuk eindigt met “De mens is op dit moment de meest onvoorspelbare factor in het klimaat, en dat zullen we nog wel een tijdje blijven.”
Dat klopt m.i. niet. De uitfasering van fossiele energietoepassing gaat volgens de *allerbeste voornemens* nog zeker drie decennia duren. In de tussentijd neemt fossiel stoken weliswaar af maar daar wordt de CO2 concentratie in de atmosfeer niet minder van. In tegendeel, die concentratie zal hoe dan ook toenemen. En dat is de meest VOORSPELBARE factor in het klimaat.
Zie ik iets over het hoofd?
LikeLike
Goff,
Je moet de opmerking bezien op de tijdschaal van de RCP-scenario’s. Een halve tot een hele eeuw, zoiets. Op de hele korte termijn zijn inderdaad de bekende natuurlijke factoren de onvoorspelbare factor: interne variabiliteit en vulkaanuitbarstingen bijvoorbeeld. Menselijke aerosol-emissies zouden op die kortere tijdschaal wel nog een factor kunnen zijn die meespeelt.
LikeLike
RCP8.5 is het scenario waarbij de CO2-toename in de atmosfeer onverminderd toeneemt volgens de lijn die sinds de industriele revolutie is ingezet. Een scenario is een voorspelling met een bepaalde aanname. Zo is RCP8.5 een voorspelling voor het geval CO2 in dezelfde mate toeneemt als ie de afgelopen tijd heeft gedaan. Hoe die CO2 precies in de lucht komt maakt niet uit.
Vervelende is dat het IPCC uitgaat van een klimaatgevoeligheid van 1.5 tot 4.5 graden Celsius. Dus hoe warm het in 2100 gaat worden blijft een slag in de lucht.
Dat we nu richting RPC6 gaan heeft niks te maken met aangekondigde mitigatie. CO2 blijft stijgen in dezelfde trendlijn. Wat dat betreft hebben Kyoto, Kopenhagen of Parijs in de praktijk niks veranderd.
LikeLike
Beste Aad Vermeulen,
Dit is een misvatting: “waarbij de CO2-toename in de atmosfeer onverminderd toeneemt volgens de lijn die sinds de industriele revolutie is ingezet …”
De CO2-concentratie in RCP8.5 is GEEN lineaire extrapolatie volgens de ‘lijn’ sinds de industriële revolutie. Ook dit is geheel onjuist: “… een voorspelling voor het geval CO2 in dezelfde mate toeneemt als ie de afgelopen tijd heeft gedaan”
In werkelijkheid is er een gedetailleerd socio-economisch model gebruikt waar o.a. de bevolkingsgroei in zit + energiegebruik (kWh per persoon en per eenheid economisch product) + begrenzingen aan winbare fossiele brandstoffen + nog een hele reeks andere variabelen, die veranderen over de loop van de 21ste eeuw.
Het onderstaande schema geeft aan HOE hieruit uiteindelijk de verandering van de CO2-concentratie berekend is (dubbelklikken voor een grotere weergave):
Vervolgens blijkt de CO2-concentratie NIET in een rechte “lijn” toe te nemen, “in dezelfde mate als de afgelopen tijd”. Zie de hellingshoek van de blauwe lijn, die eerst toeneemt en daarna juist afvlakt:
Hoe het RCP8.5 scenario (géén “voorspelling”, maar een van de vele alternatieve scenario’s) is opgesteld, is precies na te lezen in Riahi 2011 en Van Vuuren 2011:
Klik om toegang te krijgen tot 10.1007%2Fs10584-011-0149-y.pdf
Klik om toegang te krijgen tot 10.1007%2Fs10584-011-0148-z.pdf
LikeLike
Goed, ook voor mij als leek, begrijpbaar artikel, zodat ik de begrippen voortaan correct zal hanteren!
LikeLike
Het is misschien ook zinvol om erop te wijzen, dat:
— in RCP8.5 het niet zo is dat de energiemix hetzelfde zou blijven als nu, of dat er géén nucleair en géén hernieuwbaar in RCP8.5 zou zitten.
Hoe de toekomstige energiemix (percentages steenkool, aardgas, kernenergie, wind etc.) eruit zou gaan zien in het RCP8.5 scenario, staat in het linkerpaneel van Figuur 5 uit Riahi 2011:
(Even dubbelklikken voor een grotere weergave) Opvallend is daar: 1) de toename aan totale energieopwekking tot 2100, het aantal exajoules in totaal; en 2) het grote aandeel steenkool, ondanks dat nucleair en hernieuwbaar ook snel toenemen. De kritiek van Peters en Hausfather in het Nature Comment is dat deze 1) en 2) inmiddels minder waarschijnlijk zijn geworden.
Volgens Peters & Hausfather is hernieuwbaar zó snel goedkoper aan het worden — een gevolg van beleid en investeringen in de afgelopen jaren — dat dit steenkool zal gaan verdringen, in aanzienlijke mate.
Een misvatting die je nog wel ’s tegenkomt is dat de energiemix in RCP8.5 geen kernenergie en geen hernieuwbaar zou omvatten. Dat is gewoon onwaar.
LikeLike
Bob Brand,
Mooie grafieken laat je zien. Als ik het nuchter inschat is de eerste grafiek, RPC8.5 nog wel het meest realistische. De andere scenarios gaan uit van een energiebesparing en een toename van nucleair als belangrijkste ontwikkelingen. Zon en wind spelen nauwelijks een rol en dat zien we ook in de praktijk. Het uitfaseren van steenkool zal niet snel gaan als China voor dit jaar 600 nieuwe steenkoolcentrales in de planning heeft. Energiebesparing roepen we al 40 jaar, maar de werkelijkheid is weerbarstig. Nucleair wordt bijv in Duitsland afgebouwd, daarentegen zien we wel een toename in Korea, India, Rusland en China, maar het gaat niet snel.
Dus hou het even op RCP8.5. Wat is daar verkeerd aan?
LikeLike
Aad,
We kunnen niet in de toekomst kijken. Dus als jouw inschatting is dat RCP8.5 het meest realistisch is, dan is dat kunnen we niet veel meer doen dan dat ter kennisgeving aannemen, lijkt me. Maar er zijn nogal wat mensen die er heel anders over denken. Hausfather en Peters, bijvoorbeeld, maar ook mensen als Marcel Crok en Roger Pielke jr. Die laatste twee horen aanhangers van het frame: “foute voorspelling”. Zij zullen jouw standpunt alarmistisch vinden, vermoed ik.
LikeLike
Beste Aad Vermeulen,
Welja, eerst een reactie vol onjuistheden over RCP8.5, zoals: “… een voorspelling voor het geval CO2 in dezelfde mate toeneemt als ie de afgelopen tijd heeft gedaan”, waarvan ik hierboven al heb laten zien dat het nergens op slaat. Nu opnieuw gevolgd door meer stellige beweringen zonder enige basis.
Eerst zei je: “Dat we nu richting RPC6 gaan …“, en in je tweede reactie is het plotseling: “RPC8.5 nog wel het meest realistische.”
Blijkbaar heb je het blogstuk niet begrepen, waar Hans de verschillen tussen enerzijds scenario’s en anderzijds een voorspelling uiteenzet. De toekomst is niet voorbestemd en maken we zelf. Afhankelijk van nog te nemen beleidskeuzes en investerings-beslissingen, kiezen we voor RPC2.6, RPC8.5 of iets daartussen in.
LikeLike
Hans, wat is er alarmistisch aan mijn visie? Ik stel niet voor niets de vraag RCP8.5 wat is daar verkeerd aan? Hausfather enPeters denken dat het scenario wordt verander door zon en wind. Dat gaat echt niet gebeuren.
Marcel Crok en Pielke jr ontkennen niet het RCP8.5 scenario als een van de opties, maar betwijfelen of het zo’n impact heeft op de temperatuur.
LikeLike
Aad,
Je noemt het worst-case scenario het meest realistisch. Volgens mij ben je zelf wel in staat te bedenken waarom dat alarmistisch zou zijn.
Wat je beweert over Crok en Pielke jr klopt niet.
LikeLike
Hans,
Ik noem RCP8.5 zoals dat in de grafiek van Bob Brand getoond wordt het meest realistisch. Waarom je dat nu worst-case-scenario noemt is me onduidelijk en nee, er gaan bij mij geen alarmbellen af.
Waarom denk je dat 8.5W/m2 overschot aan straling mij slapeloze nachten zou moeten bezorgen? Het IPCC vat de huidige stand van de wetenschap samen en die komen niet anders dan op een klimaatgevoeligheid van 1.5 to 4.5 graden Celsius. Dus wat gaat het worden?
LikeLike
Aad,
Moet ik je nou echt uitleggen waarom het hoogste emissie-scenario een worst-case scenario is?
Ik heb nog niks gezegd over eventuele slapeloze nachten die je zou hebben of zou moeten hebben. Dat is mijn zaak ook helemaal niet.
En ik pretendeer het niet beter te weten dan het IPCC. Met RCP8.5 zitten we waarschijnlijk (uit mijn hoofd) in 2100 ergens tussen de 3,5 en 5.5°C t.o.v. pre-industrieel, meen ik.
LikeLike
Beste Aad Vermeulen,
Zowel Peters & Hausfather als Roger Pielke Jr. & Marcel Crok zien het RCP8.5 scenario als onwaarschijnlijk. Op Twitter heeft Pielke de afgelopen dagen tientallen keren betoogd dat RPC8.5 volgens hem ‘alarmistisch’ en ‘zeer onwaarschijnlijk’ zou zijn.
O ja, die klimaatgevoeligheid van 1,5 tot 4,5 graden geldt per stralingsoverschot van 3,7 W/m^2. De 3,7 W/m^2 is namelijk wat elke verdubbeling van de CO2-concentratie aan stralingsoverschot oplevert.
Het correcte rekensommetje is dus:
8.5/3.7 * 1,5 á 4,5 graden = 3,5 á 10,3 graden warmer
Dat zou dan wel degelijk iets zijn om wakker van te gaan liggen, ook bij het midden van die kansverdeling: mondiaal gemiddeld 6,9 °C warmer. Overigens wordt dat niet meteen in het jaar 2100 bereikt, de klimaatgevoeligheid geldt op een tijdschaal van meerdere honderden jaren. Pielke en Crok zouden je als een extreme alarmist omschrijven.
LikeLike
Dacht dat Meteofrance voor 2100 een +7°C berekende, met 1°C naar boven bijgesteld.
LikeLike
Hallo Frank,
Heb je een bronvermelding?
De +7°C lijkt me veel te hoog, voor 2100, indien het om mondiaal gemiddeld zou gaan ook voor emissiescenario RCP8.5. Echter, regionaal en m.b.t. de extremen is het misschien binnen het bereik van de mogelijkheden?
De +6,9 °C die ik hierboven noem, is wat er mondiaal gemiddeld ‘in de pijplijn’ zou zitten bij een klimaatgevoeligheid ECS van 3°C/2xCO2 én het emissiescenario RCP8.5. Alleen, het zou nog wel eeuwen duren na 2100 voordat het zover zou komen vanwege de warmtecapaciteit van de oceanen etc.:
LikeLike
Nog een overdenking over de wenselijkheid van het toekennen van waarschijnlijkheden aan scenario’s, zoals Hausfather en Peters voorstellen. Een probleem is in mijn ogen dat die waarschijnlijkheden als self-defeating of self-fulfilling prophecy zouden kunnen werken. De waarschijnlijkheid die aan hoge of lage scenario’s wordt toegekend zou immers van invloed kunnen zijn op het risicobeeld dat er ontstaat en dus ook op beleidskeuzes die er worden gemaakt. En dat kan op zijn beurt de waarschijnlijkheid weer beïnvloeden.
Het lijkt mij beter om te vermijden dat er zo’n feedback-loop tussen wetenschap en werkelijkheid kan ontstaan.
LikeLike
Het enige probleem wat ik bij het RCP 8,5 scenario heb is dat ik mij ten zeerste af vraag of dit nog wel voldoet aan de beschrijving intern consistent (zie: https://sedac.ciesin.columbia.edu/ddc/ar5_scenario_process/RCPs.html).
Immers de gevolgen van RCP 8,5 kunnen zo extreem zijn dat je je sterk kan afvragen of het achterliggend groeipad wel uitgevoerd kan worden. Eigenlijk wordt verondersteld dat de bij het scenario behorende klimaatverandering weinig gevolgen heeft voor de mondiale economische groei.
Ik heb het daar met Detlef van Vuren ook wel eens over gehad en hij zag ook dat dat een aspect is wat er eigenlijk niet in zit.
En verder sinds het CPB met Scanning the Future in 1992 gelukkig het middenscenario afschafte, hoort iedereen toch te weten wat scenario’s zijn. Een middel om om te gaan met onzekerheden.
Belangrijkste uit de discussie met Hausfather e.a. is denk ik het besef dat we qua terugkoppelingen nog wel eens voor vervelende verassingen kunnen komen te staan (beetje zwarte zwanen).
Daarnaast valt mij op dat het in de scenariodiscussie vaak alleen gaat over de eerste orde effecten. Scenario X levert deze temperatuurstijging. In het vervolgeffect van die temperatuurstijging zitten echter ook grote onzekerheden. 20 jaar geleden werden de gevolgen voor Antarctica heel anders ingeschat dan anno vandaag. Dus met voortschrijdende kennis kunnen de gevolgen van dezelfde gemiddelde opwarming wel eens veel vervelender uitpakken. En om het tot Nederland te beperken, niemand had al 40 graden verwacht in 2019. Blijkbaar weten we nog niet goed wat we kunnen verwachten bij de verandering van het gemiddelde (bij extreme buien zien we dat dus ook).
Om af te sluiten, op dit blog zou ik graag wat artikelen zien over tweede en derde orde effecten en/of combinaties met andere stressfactoren. Schot voor de boeg, de gecombineerde effecten van klimaatverandering en stikstof (dat andere hardnekkige probleem, wat zorgt voor trekkers voor “de deur” en de bekende ontkenningsindustrie). Wie kijkt naar recent onderzoek wordt niet vrolijk ( https://www.b-ware.eu/node/8329 , DOET EXTREME DROOGTE STIKSTOFBOM IN DROGE HEIDE BARSTEN).
Op twitter zie ik dat Bart zijn collega Franciska (@frantecol) al heeft ontmoet, dus misschien komt daar iets moois uit.
Erik de Haan
LikeLike
Beste Erik,
“… of dit nog wel voldoet aan de beschrijving intern consistent”
Inmiddels niet meer, lijkt me.
Een aantal aannames die onderdeel waren van de ‘socio-economic pathway’, die ten grondslag lag aan emissiescenario RCP8.5, zijn inmiddels achterhaald. Geen wonder, want deze ‘pathways’ stammen deels uit 1992 (IS92) en uit 2000 (SRES). Door zowel internationaal klimaatbeleid als ‘market forces’ wijken de emissies, althans over de laatste paar jaar (ná 2013), geleidelijk af van RCP8.5. Het is nu weinig aannemelijk geworden dat er over de 21ste eeuw zóveel steenkool verstookt zal gaan worden, als onderdeel is van het RCP8.5 ‘socio-economic pathway’:
socioeconomic pathway[s] –> emissies –> concentraties in 2100
Maar ja, RCP8.5 was dan ook het ‘worst case’ scenario, als er in essentie geen klimaatbeleid gevoerd zou worden. Dit gebeurt juist wel.
Vervolgens kan je semantisch gaan bakkeleien of de term ‘business-as-usual’ (BAU) nog wel bruikbaar is. Ik denk het niet, zowel door klimaatbeleid als door marktontwikkelingen is de business inmiddels behoorlijk ‘unusual’ geworden. De zin van de term BAU werd in 2013 al door het IPCC in twijfel getrokken:
Zie blz. 119 van: https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2019/01/SYRAR5-Glossary_en.pdf
Echter, de RCP’s beschrijven uiteindelijk concentraties als input voor de klimaatmodellen. Dat is iets anders dan de emissies. Bijvoorbeeld als gevolg van ‘carbon cycle feedbacks’ is het niet ondenkbaar om op den duur toch op dergelijke concentraties uit te komen, ook bij minder emissies. Maar dan wel later dan 2100, vermoed ik.
LikeLike
Erik,
Je schrijft: “Eigenlijk wordt verondersteld dat de bij het scenario behorende klimaatverandering weinig gevolgen heeft voor de mondiale economische groei.”
Dat is inderdaad een heikel punt, maar is volgens mij vooral een probleem van de Integrated Assessment Models (IAM’s) en niet zo zeer van de emissiescenario’s (bijv de RCP’s). Die scenario’s zijn ‘storylines’ van sociaal-economische ontwikkeling die tot een bepaalde ontwikkeling van de CO2 concentratie leiden. Dat de sociaal-economische ‘storyline’ van RCP8.5 nu minder waarschijnlijk lijkt te zijn wil overigens niet zeggen dat diezelfde ontwikkeling vd CO2 concentratie niet ook op andere manieren veroorzaakt kan worden (carbon cycle feedbacks, anyone?). Maar dat laatste heeft niet echt met jouw opmerking te maken.
IAM’s gaan uit van een bepaalde ontwikkeling vd economische groei; de climate impacts kunnen daar een stukje van afknabbelen, maar niet de basis-ontwikkeling zelf beinvloeden. Die aanname is, zeker voor de hogere emissiescenario’s, uiterst discutabel.
Gebaseerd op Moore and Diaz schrijft David Roberts bijvoorbeeld:
Hij kraakt nog meer kritische noten in dat stuk:
Discount rate, anyone?
Michael Tobis schrijft over hetzelfde issue als Roberts (interessante discussie onder het blog):
LikeLike
Erik,
Die interne inconsistentie is inderdaad een interessant punt. Maar de vraag die ik me stel is in hoeverre je er wetenschappelijk mee verder kan. Mijn indruk is dat je met de constatering van die inconsistentie wel zo’n beetje aan de rand zit van wat nog voorspelbaar of voorstelbaar is. Het lijkt me bijvoorbeeld niet zo’n rare gedachte dat er, als in een extreem opwarmingsscenario de (economische en andere) problemen zich opstapelen, juist nog meer kortetermijnpolitiek wordt gevoerd. Met misschien nog wel meer ontbossing en fossiele emissies als gevolg. Maar het omgekeerde is misschien ook wel voorstelbaar.
Je zeg ook dat volgens jou iedereen hoort te weten wat scenario’s zijn. Ik denk dat je daar zeker niet vanuit moet gaan. Dat is misschien wel de belangrijkste boodschap van Hausfather en Peters. Dat dit voor jou gesneden koek is wil zeker niet zeggen dat dat ook geldt voor niet-ingewijden in dit onderwerp. En zelfs bij sommige ingewijden (en dan niet alleen die uit de pseudosceptische hoek) sluipen er nog wel eens slordigheden in. Het lijkt me bijzonder belangrijk om je daar bewust van te zijn en te blijven.
LikeLike
Bart, Hans,
De discussie over de lange termijn consequenties van ongecontroleerde klimaatverandering voerden we al begin jaren ’90 vanuit het Ministerie van Milieu met de collega’s van EZ. Pak Zorgen voor Morgen uit 1988 erbij en de hoofdeffecten en risico’s van klimaatverandering stonden er al in.
In de discussie over de gevolgen voor het BNP heb ik zelf altijd nog één ander aspect zeer vreemd gevonden. Met emissiebeleid room je misschien een stukje van het BNP af, maar dit kan je wel gecontroleerd en ook rechtvaardig via goed (mondiaal) beleid laten verlopen. De gevolgen van klimaatverandering zullen onverwachter zijn en grijpen ook meer in op primaire behoeften van mensen (én op de natuur, die er niet om heeft gevraagd). Je hoeft maar één keer wateroverlast mee te maken en je hebt een idee hoe ingrijpend dat is, laat staan een echte overstroming of een extreme dodelijke hittegolf (piramide van Maslow nietwaar).
M.a.w. de ene component in het BNP is niet gelijk aan de andere. Veel economen willen daar niets over kwijt, want ja consumentenvoorkeuren zijn een datum voor de economische wetenschap (https://www.encyclo.nl/begrip/consumentenvoorkeuren).
Dat met scenario’s slordig wordt omgegaan, ook in de niet-sceptische hoek, ben ik mij zeer van bewust. Mensen houden niet van onzekerheden. Ook in het beleid en in de politiek is het gewoon lastig. V.w.b. klimaat heb ik mij keurig laten opvoeden door het KNMI. De keuze voor 4 scenario’s vanaf 2006 was trouwens geïnspireerd door Scanning the Future. De generatie ervoor (WB21) had het KNMI drie scenario’s, hetgeen in het beleid meteen het “middenscenario” voor wateroverlast opleverde, waarbij het hoge en lage scenario al snel niet meer werden gebruikt. Ik kan mij de presentatie van de KNMI06’s scenario’s nog herinneren, waarbij het “verlies” van een middenscenario bij sommigen hard aankwam (weg zekerheid).
Ten slotte, nog gefeliciteerd met het boek, ik zie dat het zijn weg vind naar journalisten, medewetenschappers https://twitter.com/frantecol/status/1228699116357718018?s=20, etc. Dikke pluim!!!!
Erik
LikeLike
@Bob Brand | februari 6, 2020 om 23:25 ,
je vroeg om een bronvermelding voor ‘mijn’ +7°C opwarming: http://www.meteofrance.fr/actualites/75667479-nouvelles-simulations-du-climat-vers-un-rechauffement-plus-fort-que-prevu
ipv 6°C in 2100 is het 7°C in 2100 geworden, bij een ‘pessimistische’ inschatting.
LikeLike
Hi Frank,
Dank voor de bronvermelding! Inderdaad ca. 1 °C méér opwarming volgens de nieuwste klimaatmodellen uit het CMIP6 programma.
Althans, in het geval van emissiescenario SSP5 8.5. Dit is ruwweg vergelijkbaar met scenario RCP8.5 waarvan Peters & Hausfather betogen dat dit inmiddels onwaarschijnlijk aan het worden is, zie bovenstaand blogstuk:
– dalende prijzen hernieuwbare energie;
– klimaat- en energiebeleid;
– minder toename energiegebruik;
– steenkool wordt minder aantrekkelijk om meerdere redenen.
Zoals Meteo France schrijft is de klimaatgevoeligheid (ECS) die uit de nieuwste modellen blijkt, echter *groter*. De opwarming die de nieuwste modellen projecteren voor een bepaalde concentratie (en dus voor een bepaald emissiepad) is groter.
Deze ca. 20 nieuwste klimaatmodellen, in het internationale CMIP6 programma, zijn bestemd voor het nieuwe IPCC AR6 rapport dat in 2021 uit moet komen. Er loopt al enige tijd een wetenschappelijke discussie over de nieuwste modellen: enerzijds lijken deze modellen aanzienlijk nauwkeuriger te werken dan die uit 2012 (de CMIP5 modellen voor AR5), anderzijds zijn er nogal wat opmerkingen:
https://www.carbonbrief.org/cmip6-the-next-generation-of-climate-models-explained
Op dit moment gebruikt de ‘draft’ van het komende IPCC AR6 rapport nog de ‘oude’ CMIP5 modelruns. De tijd dringt voor de nieuwste modellen. Binnenkort schrijven we er misschien iets over. 🙂
LikeLike
Ik heb onderaan het blogstuk een korte update toegevoegd met een link naar deze brief in Nature met een aantal belangrijke bezwaren tegen het toekennen van waarschijnlijkheden aan emissiescenario’s.
LikeLike
Onderaan het blogstuk is een tweede update toegevoegd n.a.v. een artikel in PNAS en de reactie daarop van Zeke Hausfather.
LikeLike