Ondanks pieken en dalen gaat de opwarming gestaag verder

(klik voor een grotere versie)

Jarenlang zijn we doodgegooid op blogs en twitter met grafiekjes die mensen het idee moesten geven dat de opwarming van de aarde ergens rond 1998 gestopt zou zijn. Global warming zou een hoax zijn, verzonnen door groene klimaatsamenzweerders onder andere om de arme burger zoveel mogelijk geld te ontfutselen, of om een rood-groene wereldregering te kunnen vestigen, of misschien wel allebei. De menselijke broeikasgasemissies zijn helaas niet gestopt in 1998 en daar de fysica onverbiddelijk is, is ook de temperatuur op aarde verder toegenomen, zij het a.h.w. met horten en stoten. 
Inmiddels hebben we alweer bijna drie jaren op rij achter de rug met mondiale temperatuurrecords, want er moet wel iets heel geks gebeuren wil 2016 niet opnieuw een record neerzetten. Net als in 1997/1998 was er in de maanden rond het einde van 2015 en begin 2016 een El Niño gaande in de Grote Oceaan en mede daardoor waren er dit jaar, net als in 1998, enkele maanden met een relatief hoge gemiddelde temperatuur op aarde. Zo leverden de maanden februari en/of maart de hoogste temperaturen op tot nu toe in alle datasets sinds het begin van de metingen.

En wat zien we nu gebeuren? Het jaar 1998 heeft blijkbaar afgedaan bij de zogenaamde klimaatsceptici want nu komen de eerste grafieken tevoorschijn over een enorme afkoeling in 2016. We zullen de komende jaren weer doodgegooid worden met de stelling dat de opwarming van de aarde gestopt zou zijn in februari 2016. Dat de “kortetermijn-klimatologen” nu aan het temperatuurverloop over enkele maanden al genoeg hebben voor hun onwetenschappelijke claims, terwijl ze in het verleden in elk geval nog naar de trend over enkele jaren keken, bewijst immers maar één ding: hoe hardleers deze lieden zijn.

Op diverse klimaatblogs werd de mythe “geen opwarming sinds 2016” al voorspeld toen El Niño nog volop in ontwikkeling was. Al hadden weinigen verwacht dat die mythe zo snel de kop op zou steken. Enkele voorbeelden:

Journalist David Rose van The Daily Mail produceert zo af en toe een artikel over het klimaat met daarin korte-termijn grafiekjes die op een zorgvuldig gekozen punt in de tijd beginnen. Het eerste plaatje in de animatie hierboven is afkomstig van een recent artikel van zijn hand met daarin een grafiek die gebaseerd is op de HadCRUT4 dataset van het Engelse Met Office Hadley Centre. Een eerder artikel van Rose met dezelfde strekking – uitgebreid besproken op de website Open Mind – was gebaseerd op de RSS satellietdataset boven land. Het vaststellen van de temperatuur met satellieten gaat gepaard met een grotere onzekerheid dan bij de oppervlaktetemperatuur, de satelliet-temperatuurdata betreffen een atmosferische laag van enkele kilometers dik en het land beslaat maar 30% van het aardoppervlak (en RSS-land nog minder, de poolgebieden worden nl. niet meegenomen). Dat alles belet Rose niet om te impliceren dat de records van 2015 en 2016 alleen door de recente El Niño zijn veroorzaakt en niet door “cumulatieve effecten van de door mensen veroorzaakte opwarming van de aarde”.

De stelling van Rose is totale onzin. Een El Niño heeft inderdaad een opwarmend effect en een La Niña zorgt voor afkoeling, dat valt onder wat de klimaatwetenschap “natuurlijke variatie” noemt: de pieken en dalen in de blauwe lijnen van de animatie. Het gemiddelde effect van El Niño’s en La Niña’s  op de temperatuur is nihil, als je tenminste over een tijdschaal middelt die lang genoeg is. Er zijn wiskundige technieken om de invloed van dit El Niño/La Niña fenomeen uit de temperatuurdata te filteren, dit is o.a. beschreven in Foster & Rahmstorf 2011. Grant Foster, die blogt onder de naam Tamino op de website “Open Mind”, heeft onlangs deze exercitie herhaald voor de NASA dataset. Hieruit blijkt dat de El Niño van 1998 ongeveer +0,2 °C heeft bijgedragen aan de jaargemiddelde temperatuur en de El Niño van 2016 ietsje minder.

De animatie boven het blogstuk is gebaseerd op de mondiale temperaturen van de dataset HadCRUT4, dezelfde als in het artikel van de Daily Mail is gebruikt. De bijdrage van El Niño voor de twee temperatuurpieken van 1998 en 2016 is dus ongeveer gelijk, echter bij HadCRUT4 is de gemiddelde temperatuuranomalie van 1998 0,536 °C (t.o.v. 1961-1990) en die van 2016 een stuk hoger met 0,816 °C (t/m oktober). Dan legt Rose nogal de nadruk op de daling in de temperatuur vanaf februari  tot oktober 2016 met 0.48 °C. In 1998 gebeurde echter nagenoeg hetzelfde van februari tot november met een daling van de temperatuur van 0.46 °C. Twee reuze El Niño’s in 18 jaar en toch is de gemiddelde temperatuur van die twee El Niño jaren nogal verschillend, het is nu gemiddeld een stuk warmer dan in 1998. Daarbij speelt de toename in de broeikasgasconcentraties in de atmosfeer natuurlijk een belangrijke rol.

Kijk je naar de temperatuurdata met een kortetermijnblik van een of twee decennia dan zie je relatief grote uitschieters naar boven en naar beneden. Soms (mede) veroorzaakt door El Niño’s, La Niña’s of vulkaanuitbarstingen. Dat is de reden waarom klimaatwetenschappers voor de temperatuur naar langere termijnen kijken, het klimaat is niet voor niets gedefinieerd als een gemiddelde over 30 jaar. Pas dan komt de lange termijn trend tevoorschijn en die is gerelateerd aan de grote drivers van het klimaat: De concentraties aan broeikasgassen en luchtvervuiling (aerosolen) in de atmosfeer en schommelingen in de intensiteit van de sterkte van de zon over meerdere decennia. Zie hiervoor ook een eerder blog van Bart:
Globaal gemiddelde temperatuur: korte termijn variatie vs lange termijn trend
In het laatste frame van de animatie is de dikke rode lijn een gemiddelde over 30 jaar (Loess smoothing). Daarmee wordt de lange termijn trend duidelijk: Sinds circa 1970 is de temperatuur op aarde gestaag gestegen en als de concentraties aan broeikasgassen in de atmosfeer niet dalen zal ook die rode lijn in de toekomst niet dalen.

Beste lezer, laat je niet in de luren leggen door suggestieve grafiekjes afkomstig van pseudosceptische blogs of journalisten die je willen sturen naar een specifieke boodschap. Wees daadwerkelijk sceptisch, vraag je af waarom die grafieken op een bepaald punt beginnen, waarom er suggestieve lijnen in staan, welke data men gebruikt of waarom er veel weggelaten is.
Als je wilt weten hoe het klimaat verandert, kijk dan vooral naar de lange termijn: De temperatuur op aarde is sinds de industriële revolutie met ongeveer 1 graad Celsius gestegen en de grootste bijdrage daaraan hebben wij mensen geleverd.

7 Reacties op “Ondanks pieken en dalen gaat de opwarming gestaag verder

  1. De conclusies zijn absoluut juist. Opwarming 1 graad Celsius en door de mens veroorzaakt. Ik heb zelf een serie artikeltjes hierover geschreven en ik kan geen ruimte vinden voor natuurlijke oorzaken.

    Like

  2. Frits van Dalen

    Tsja, de geloofsbelijdenis van Jos. Mijn perceptie is dat er op het klimaatverandering blog een aantal respondenten te vinden zijn die wel erg overtuigd zijn van hun eigen gelijk. Zie ook weer deze bijdrage en de reactie van R. Horstman.
    Zelf heb ik nog steeds grote twijfels bij de AGW theorie en met name de laatste 10 jaar is mijn twijfel toegenoemen. Dit komt onder meer omdat vrijwel alle alarmistische beweringen die aan het eind van de jaren 90 werden geuit NIET zijn uitgekomen. Tevens verschijnen er recentelijk meer en meer wetenschappelijke artikelen waaruit blijkt dat klimaatveranderingen voor een groot deel door natuurlijke factoren kunnen worden bepaald.

    [JH: links naar onduidelijke grafieken zonder deugdelijke bronvermelding zijn verwijderd]

    Wat mij betreft is de conclusie dat het antropogene deel van CO2 in de atmosfeer leidt tot ernstige temperatuurstijging veel te vroeg getrokken. Ik acht het te onwaarschijnlijk, onder meer kijkend naar temperatuurverloop in het holoceen, dat natuurlijke effecten nu geen rol zouden kunnen spelen bij de opwarming die zich de laatste 40 jaar heeft voorgedaan. Als CO2 al een rol speelt, dan is die naar verwachting van ondergeschikt belang. Dit wordt mede gestaafd door het feit dat de wereldtemperatuur de laatste 20 jaar maar zeer bescheiden verder stijgt, terwijl de uitstoot van CO2 door verbranding van fossiele brandstoffen in deze periode juist ongekend hoog was.
    Ik verwacht dat er door de machtswisseling in de USA ook een nieuw wetenschappelijk tijdperk aanbreekt, waarbij ook klimaatonderzoek dat niet uitgaat van de AGW doctrine weer een kans (en budget!) krijgt. Hopelijk zal dit leiden tot een meer evenwichtig wetenschappelijk speelveld, want de ontsporing is inmiddels erg groot geworden. Iedereen, maatschappij en wetenschap, zal uiteindelijk baat hebben bij deze koerswijziging.

    [JH: AUB geen veelvuldige herhalingen van dezelfde onzin]

    Like

  3. Beste Frits van Dalen,

    Tsja, de geloofsbelijdenis van Jos. Mijn perceptie is dat er op het klimaatverandering blog een aantal respondenten te vinden zijn die wel erg overtuigd zijn van hun eigen gelijk.

    Het heeft niets met ‘geloofsbelijdenis’ te maken en alles met:

    — de basale fysica die dit al in 1859 (John Tyndall) en 1896/1906 (Svante Arrhenius) voorspeld heeft;

    — de enorme hoeveelheid observationeel bewijs die zich na die tijd opgestapeld heeft. Die bevestigt keer-op-keer dat de basale fysica het (zoals ook elders) bij het rechte eind heeft.

    Juist doordat de fysica van het (versterkte) broeikaseffect vervolgens duizendvoudig getoetst is aan de waarnemingen en de voorspellingen uitgekomen zijn, hebben werkelijk ALLE toonaangevende wetenschappelijke Academies ter wereld zich uitgesproken vóór de antropogene oorzaak van de huidige klimaatverandering. Een kleine greep:

    The National Academy of Sciences
    The Royal Society
    American Association for the Advancement of Science
    Klimaatpanel van de VN
    American Geophysical Union
    European Geosciences Union
    American Meteorological Society

    Zo ook NASA: http://climate.nasa.gov/scientific-consensus/ en verder nog eens zo’n 160 van de nationale wetenschappelijke academies en beroepsorganisaties:

    https://en.wikipedia.org/wiki/Scientific_opinion_on_climate_change#Concurring

    Dat ene Frits van Dalen dat niet zo ziet zitten, en dat Frits liever zou zien dat het politiek/ideologisch/qua portemonnee anders in elkaar zou zitten… daar storen de natuurwetten zich verder niet aan. Aangezien de extra broeikasgassen méér uitgaande warmtestraling vanaf het aardoppervlak absorberen, zal de mondiale opwarming gewoon doorgaan zolang als het gehalte aan broeikasgassen in de dampkring toeneemt.

    Deal with it. It’s called the laws of nature.

    Like

  4. Frits van Dalen

    Beste Bob Brand,

    [JH: denigrerend bedoelde kwalificatie verwijderd]

    Grappig is ook dat je prominent komt aanzetten met de “scientific consensus” van NASA:

    Citaat: “Multiple studies published in peer-reviewed scientific journals show that 97 percent or more of actively publishing climate scientists agree: Climate-warming trends over the past century are extremely likely due to human activities.”

    [JH: off-topic onzin over Cook et al. en IPCC modellen verwijderd.
    Meer info over de consensus studies zie: https://klimaatverandering.wordpress.com/?s=consensus ]

    Like

  5. Beste Frits van Dalen,

    NASA slaat de spijker op de kop met het citaat dat je aanhaalt:

    Multiple studies published in peer-reviewed scientific journals show that 97 percent or more of actively publishing climate scientists agree: Climate-warming trends over the past century are extremely likely due to human activities.

    Het bevestigt de brede consensus onder de meest vooraanstaande wetenschappelijke academies zoals de National Academy, de
    Royal Society en de AGU. Zie verder de lijst op de NASA pagina.

    Zoals gewoonlijk heeft NASA het bij het rechte eind. Goed dat je dit nu erkent.

    Like

  6. Frits van Dalen

    @ Bob Brand,

    Jos Hagelaars heeft mijn opinie over de NASA opmerking weggecensureerd. Geen discussie mogelijk dus.

    [JH: Beste Frits, je mening heb je hier al vele malen geventileerd, zie de twee laatste open discussies. Ik heb geen behoefte meer aan uitgebreide herhalingen van je ‘mening’ en grafieken zonder deugdelijke referentie. Als je iets zinnigs over dit blogstuk hebt te melden dan kan dat natuurlijk. Iets onzinnigs dus niet. Voor een discussie over een consensusstudie kun je bij een van de blogstukken terecht in de link die ik heb gegeven, ook daar geldt: geen eindeloze herhalingen van hetzelfde.]

    Like

  7. Lennart van der Linde

    Beste Frits van dalen,

    In de open discussie schreef ik eerder: “Je hebt geen enkele interesse om iets te leren of te onderkennen dat je er wel eens naast zou kunnen zitten, dus je probeert alleen maar een transitie naar een duurzamere energievoorziening te vertragen, blijkbaar omdat die je om andere dan wetenschappelijke redenen slecht uitkomt. Ik ben wel benieuwd wat die redenen zijn, dus misschien kun je daar iets over zeggen ipv hier door te gaan met een eindeloze herhaling van nutteloze zetten?”

    Dit mede in het licht van bijvoorbeeld dit stuk dat aangeeft dat wereldbeelden vaak belangrijker zijn dan feiten voor het vormen van opinies:
    https://www.scientificamerican.com/article/how-to-convince-someone-when-facts-fail/?WT.mc_id=SA_FB_MB_OP

    Reactie svp in open discussie, want hier off-topic.

    Like

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s