Een fantastisch stuk in HP/De Tijd van Mark Traa (22 februari, abonnement vereist):
Klimaatkunde of klimaatkul?
Kort geleden laaide de discussie over de opwarming van de aarde weer op door een artikel van geleerde klimaatsceptici in The Wall Street Journal. Voor de argeloze burger is het amper nog te volgen: warmt de aarde nu op door de mens of niet? Tijd voor een ‘bullshitdetector’ om zin en onzin in het klimaatdebat te scheiden.
Lange tijd was het simpel: iedereen legde zich erbij neer dat degene die het langst en het hardst voor iets had doorgeleerd, tevens het meest gezaghebbend was. (…) Die tijd is voorbij.
Internet is een andere factor:
Iedereen die een punt wil maken, al beweert hij dat de aarde plat is, kan daarvoor selectief op zoek gaan naar munitie en het resultaat vervolgens presenteren als een nieuwe waarheid. Talloze leken die zich er op deze wijze van hebben laten overtuigen dat de overheid ons wil hersenspoelen door vanuit vliegtuigen met chemicaliën te sproeien, dat het Witte Huis achter de aanslagen van 11 september zit en dat Barack Obama een reptiel van een andere planeet is.(dit alles is niet zelf bedacht, googelt u maar).
Zo ook het klimaatdebat:
We kunnen het de gemiddelde krantenlezer –en zeker de gemiddelde internettuurder- niet kwalijk nemen dat hij soms even de weg kwijt is. Draagt de mens nu bij aan de opwarming van de aarde of niet? Zo ja, hoeveel? Zo nee, wat is er dan aan de hand? Daarom hieronder een bescheiden bullshitdetector om klimaatberichten in de media en op internet op waarde te kunnen schatten.
Met datzelfde doel voor ogen schreef ik een tijdje geleden een blog over hoe je in de informatiejungle het kaf van het koren kunt scheiden.
Wie een geweldige wetenschappelijke doorbraak aankondigt op internet, in een krant of op televisie, dus zonder dat er een artikel in een vakblad aan ten grondslag ligt dat door collega-wetenschappers is beoordeeld, valt sowieso niet serieus te nemen.
(…)
Zoals ook steeds wordt gezegd dat onderzoekers vanwege de subsidiestromen aan de leiband van de overheid lopen –terwijl wetenschappers toch echt grotendeels zelf bepalen hoe het geld wordt verdeeld. Daar staat tegenover dat vorige week nog bekend werd dat een aantal bekende Amerikaanse onderzoekers toeslagen ontvangt van een klimaatsceptische stichting.
Jan Paul van Soest schreef over de taktiek van Heartland. Ik schreef eerder een kritische beschouwing over het NIPCC report dat Heartland heeft uitgegeven.
Traa benoemt ook de fouten in het laatste IPCC rapport en de commotie over de CRU emails. Hij weet hoofd- en bijzaken echter goed te onderscheiden:
De vraag is natuurlijk of de fouten en tekortkomingen wezenlijke gevolgen hebben voor de richting waarin nagenoeg alle onderzoeksresultaten wijzen: dat de aarde opwarmt en dat mensen daar een aandeel in hebben. Tot dusver is er geen aanleiding geweest om die conclusie bij te stellen. Er zijn mensen die denken dat er een geheim verbond is van duizenden wetenschappers die in een groot complot samenspannen om hun gelijk te behouden. Als je dát moet denken om de ideeën staande te houden, dan zegt dat misschien vooral iets over de kracht van je eigen standpunt.
Vervolgens gaat het artikel in op het gebrek aan klimaatwetenschappelijke achtergrond van veel sceptici, inclusief de meeste bekende sceptici in Nederland en bijvoorbeeld ook de auteurs van het gewraakte Wall Street Journal artikel:
Een mooie les voor de mediaconsument: check altijd iemands achtergrond voordat je je door zijn mening laat sturen. Zelfs als het gaat om professoren.
Klimaatsceptici roepen in wetenschappelijke kringen regelmatig ergernis op. Ze wekken bij de burger namelijk de indruk alsof de academische wereld tot op het bot verdeelds is over het klimaat. Maar dat is schijn, zeggen de onderzoekers van de grote instituten. Het zijn de sceptici die buitenproportioneel veel media-aandacht krijgen, omdat ze nu eenmaal een afwijkend standpunt verkondigen. Journalisten zijn dol op rebelse geluiden.
Dit is inderdaad de crux van wat er mis is met de berichtgeving over klimaatverandering: de buitenproportionele aandacht die extreme minderheidsstandpunten in de media krijgen. Zoals ik al vaker heb aangegeven, vind ik dat de microfoons en schrijfruimte enigszins evenredig zouden moeten worden verdeeld met hoe de wetenschappelijke opinies erover zijn verdeeld.
Maar dat stuit op het volgende probleem:
Niets zo saai als een wetenschapper die verkondigt wat al zijn collega’s verkondigen. Maar soms is het gewoon zoals het is. Loop een relevante faculteit in een gemiddelde universiteit binnen en je zult met moeite een klimaatscepticus vinden. Uiteraard is dat, zeggen de complotdenkers, omdat er geen ruimte wordt geboden aan afwijkende opvattingen.
(…)
Er is natuurlijk altijd een kans dat een miskend genie op een zolderkamer morgen alle onderzoekers op aarde in hun hemd zet. Maar laten we in afwachting daarvan alvast maar een beetje zuinig zijn op het klimaat.
Klimaatverandering 
Meestal ben je er zo achter of je met een onzinverhaal over klimaatverandering te doen hebt, ik kijk altijd even wat de persoon gepubliceerd heeft, en daarnaast zijn er een aantal standaard thema’s besproken op http://www.skepticalscience.com. En als het nog moeilijker wordt kijk je even bij realclimate of desmogblog.
LikeLike
Naast de bronnen die Ejo al noemt, is er net een verpletterend artikel verschenen in de New York Review of Books:
http://www.nybooks.com/articles/archives/2012/mar/22/why-global-warming-skeptics-are-wrong/
Journalist William Nordhaus geeft daar een heel leesbaar overzicht.
LikeLike
Bob, Nordhaus is geen journalist, maar een professor economie en chairman van het Breakthrough Institute (niet bepaald een instituut dat bekend staat om haar ‘alarmisme’ trouwens)
LikeLike
Bij extreme hitte of extreme droogte wordt er door politici en journalisten nog wel eens gewezen op de klimaatverandering. Hetzelfde gebeurt bij overstromingen en hevige sneeuwval.
Uit de citaten van Mark Traa’s artikel hierboven kan ik niet opmaken wat hij van dergelijke opmerkingen vindt. Hij wijt wel uit over Bin Laden en aanhangers van de platte aarde, maar de onduidelijke grens tussen weer en klimaat kan ik niet terugvinden.
Is het zinnig om ieder droogterecord en ieder neerslagrecord te wijten aan de klimaatverandering of is het bullshit?
LikeLike
Bart,
Thanks, ik gaf Nordhaus daar te weinig eer. Het artikel sluit overigens heel goed aan op wat Mark Traa in HP/De Tijd schrijft.
Beide artikelen zijn een reactie op de twee ingezonden brieven van de 16 ‘klimaatsceptici’ in de WSJ.
LikeLike
Hans,
Ik heb niet het hele artikel integraal overgenomen. Hij noemt wel”enkele argumenten voor en tegen klimaatverandering door de mens”, maar niet over specifieke weerssituaties. Wel benoemt hij de befaamde adempauze:
“Sceptici: De aarde warmt sinds 1998 niet meer op.
Wetenschappers: Het is waar dat we in een soort adempauze zitten – die zijn er eerder ook geweest. In 1998 was er een piek in de gemiddelde wereldtemperatuur door wame oceaanstromingen (het El Nino verschijnsel) in de Stille Oceaan. Over een langere periode bezien stijgt de temperatuur echter nog wel degelijk.”
LikeLike
Hans,
Mark Traa probeert juist duidelijk te maken dat je niet bij journalisten of politici (of actiegroepen of belangenclubs, ect.) moet zijn voor de stand van de wetenschap. Daarvoor moet je bij de wetenschappers zijn. En die wetenschappers zijn mensen die dag in dag uit, ergens aan een wetenschappelijk instituut dat uit meer dan alleen een postbus bestaat, bezig zijn om de kennis met hele kleine stapje vooruit te helpen.
LikeLike
Pingback: Zin en onzin in het klimaatdebat onderscheiden | Krapuul.nl
Ach ja de mens is een dom dier dat denk de natuur te kunnen beinvloeden.
Het is ook het enige diersoort dat zijn omgeving vervuild.
En nu weer wat nieuws nu denkt het zelfde diersoort ook nog dat ze het weer kunnen beinvloeden.
Als het diersoort mens zich nu eens bedenkt dat het al miljarden jaren zonder dit dier gaat zo als het gaat moet de mens zich realiseren dat wij geen invloed hebben op de natuur die paar seconden die wij er pas zijn in het leven van de aarde is als een klein druppeltje water op een wit gloeiende plaat.
We kunnen 1 ding met zekerheid zeggen dat alles wat de wetenschap ontdekt ondekt word om weer weerlegt te worden.
Dus wetenschappenlijk bewijs is een begrip dat niet bestaat.
Wat wij nu meemaken is dat een klein groepje dieren probeerd de economie die wij kennen een inpuls te geven en angst te zaaien en dat is treurig en normaal tegelijk Angst is gelijk aan macht.
Je zou je bijna schamen om tot dit diersoort te behoren.
Ik wacht nog op het moment dat de wetenschap naar buiten komt met het bericht dat we invloed op de ruimte hebben shit die zijn er al de NASA.
hopenlijk sterft het diersoort waar ik over sprak snel uit de aarde zou er bij gebaad zijn we hebben hier eigenlijk niks verloren.
LikeLike
Beste AWR,
“Ach ja de mens is een dom dier dat denk de natuur te kunnen beinvloeden. Het is ook het enige diersoort dat zijn omgeving vervuild.”
Het lijkt me dat als je de omgeving vervuilt, je de natuur beïnvloedt. 🙂
De mens is bepaald niet de enige diersoort of plantensoort die de natuur beïnvloedt of ‘vervuilt’: zo zijn bijvoorbeeld alle kalkrotsen op aarde opgebouwd uit de kalkskeletjes van algen en coccolithoforen (diertjes). Het simpele kroosvarentje (Azolla) is er in geslaagd om in 500.000 jaar tijd alle CO2 uit de dampkring te zuigen die wij er nu vlijtig weer in pompen:
http://en.wikipedia.org/wiki/Azolla_event
Dankzij het kroosvarentje werd het 6 °C kouder op aarde, waarna Antarctica geleidelijk met kilometers ijs bedekt raakte in plaats van met subtropisch regenwoud. Het veroorzaakte het einde van het Eoceen en, zoals elke grote klimaatverandering, een uitstervingsgolf. Zie de ‘Antarctic Glaciation’ in dit plaatje.
Nog véél sterker: het complete aanzien van de aarde, de samenstelling van de atmosfeer en van de bovenste aardkorst zijn bepaald door dier- en plantensoorten! *Alle* zuurstof in de atmosfeer en het ijzererts in de aardkorst is afkomstig van cyanobacteria die ca. 2,4 miljard jaar geleden de atmosfeer ‘vervuilden’ met wat we nu inademen:
http://www.bbc.co.uk/science/earth/earth_timeline/first_life
“Je zou je bijna schamen om tot dit diersoort te behoren.”
Ik zie een kroosvarentje zich nog niet zo snel schamen. Je ergens voor schamen is een uniek menselijke capaciteit: reuze nuttig, ik zou me zeker niet schamen om me ergens voor te schamen. Aangezien er – wat godsdiensten uitgezonderd – niet te kiezen valt tot welke diersoort je behoort lijkt het me nuttiger om bovengenoemde vervuiling een beetje binnen de perken te houden.
“.. alles wat de wetenschap ontdekt ondekt word om weer weerlegt te worden.”
Maar dat is nu juist waarom het zo leuk is! Iets dat niet weerlegd kan worden heeft geen enkel nut.
Om je een beetje op te vrolijken, raad ik deze filmpjes aan:
The Most Astounding Fact – Neil deGrasse Tyson
Carl Sagan – Pale Blue Dot (Aarde gefotografeerd door de ringen van Saturnus)
LikeLike
In Nederland lijkt het alleen maar kouder te worden.
Winters worden steeds kouder en de koude periodes duren langer. En wanneer hebben we voor het laatst een echt goede zomer gehad?
1 december 2012 was de koudste 1 december ooit gemeten. 23 maart 2013 de koudste 23 maart sinds 1916.
Binnenkort mogelijk zelfs een witte pasen.
Ik mocht willen dat er sprake was van opwarming van de aarde, dan krijgen we hier tenminste een beter (warmer) klimaat.
We moeten direct stoppen met al die geldverslindende onzin als CO2-beperking, CO2-opslag en andere geldverspilling en subsidies.
CO2 is goed voor plantjes en heeft in het verleden nooit gezorgd voor opwarming maar hobbelde er juist achteraan (CO2 liep 800 jaar achter op het klimaat).
LikeLike
Ach jee… er is er weer een ontsnapt uit het het klimaatgat. 🙂
Hier het overzicht van het KNMI voor december 2012:
http://www.knmi.nl/klimatologie/maand_en_seizoensoverzichten/maand/dec12.html
Dat is het *weer*, en niet het klimaat. Laat staan de wereldgemiddelde klimaatverandering, die wordt bepaald over een periode van 30 jaar.
Het is nog te vroeg om er enige zekerheid over te hebben, maar het is héél goed mogelijk dat deze opvallend vaak optredende stromingen uit het noorden en oosten mede een gevolg zijn van de wereldwijde opwarming en vooral het verloren gaan van het Arctische zomer zee-ijs. Juist de hoge-druk gebieden boven de Arctische oceaan (dissipatie van de opgeslagen warmte bij het ontbreken van ijs) komen daardoor vaker voor, en die zorgen ervoor dat de Arctische lucht onze streken kan bereiken.
Juist naarmate de Arctische ijskap verdwijnt en het wereldgemiddelde klimaat verder opwarmt, zal je nog wel vaker héél merkwaardig weer mee gaan maken. En grappig dat je over je heilige “CO2” begint – we hebben het hier over broeikasgassen én andere forceringen, en over klimaatverandering.
LikeLike
Hier zie je trouwen de Hellmann koudegetallen van het KNMI:
http://www.knmi.nl/klimatologie/lijsten/hellmann.html
De afgelopen winter was ‘normaal’ met een koudegetal van 88,4. In de rechterkolom zie je de echt koude winters, met de meest koude bovenaan: 1963. Daarna de jaren ’40, ’50, 1929 etc.
De winters na 1997 zijn tot dusver ‘buitengewoon zacht’ tot ‘normaal’.
LikeLike
“lijkt”. Heel goed. Zet eens de getallen in een grafiekje, Sniper, of is dat teveel gevraagd?
Gezien je laatste zin is het antwoord op mijn vraag hoogstwaarschijnlijk “ja”. Die “800 jaar achter op het klimaat” is een wel zo bekende canard van de confusionisten dat het gewoonweg lachwekkend aan het worden is. Degene die dit argument gebruikt weet òf te weinig van de klimaatwetenschappen, of denkt dat zijn publiek te weinig weet van klimaatwetenschappen om het argument serieus te nemen.
LikeLike
Pingback: De rol van de media bij het communiceren over (klimaat)wetenschap - Sargasso
Dat is grappig. Dus als de meesten het er over eens zijn is het per definitie zo en als één iemand het tegendeel beweerd is het altijd onzin.
Even wachten, werden niet alle grote ontdekkingen altijd door één persoon gedaan? Vaak werden ze niet geloofd door collega professors of is er veel tijd overheen gegaan voordat ze geloofd werden. Tesla, Einstein om er maar twee te noemen..
Maw: Jij maakt het allemaal niet beter op het internet met jou artikel.
LikeLike
Beste José,
“Dus als de meesten het er over eens zijn is het per definitie zo en als één iemand het tegendeel beweerd is het altijd onzin.”
Waar staat dat?
“… werden niet alle grote ontdekkingen altijd door één persoon gedaan?”
Nee. Alle ‘grote ontdekkingen’ worden door onderzoeks-gemeenschappen gedaan, door meerdere samenwerkende en in de wetenschappelijke literatuur publicerende wetenschappers.
Het is onzin om te claimen dat bijvoorbeeld Albert Einstein “niet geloofd” werd. Het tegendeel is waar als je je verdiept in de geschiedenis van de natuurkunde, zoals het boek van de Nederlandse leerling en assistent van Einstein, Abraham Pais: ‘Subtle is the Lord: The science and the life of Albert Einstein‘.
Zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Bram_Pais
Of lees de onlangs verschenen biografie van Einstein of de verzamelde brieven van Max Born.
Einstein werd praktisch ogenblikkelijk na het verschijnen van zijn vier baanbrekende artikelen in Annalen der Physik (in 1905) algemeen erkend en werd bijvoorbeeld meteen door het toenmalige ‘establishment’ van de fysica (de Nederlanders prof. Hendrik Lorentz en Paul Ehrenfest) uitgenodigd in Leiden. Ook is de jonge Einstein toen al snel als hoogleraar benoemd:
“By 1908, he was recognized as a leading scientist and was appointed lecturer at the University of Bern. The following year, after giving a lecture on electrodynamics and the relativity principle at the University of Zurich, Alfred Kleiner recommended him to the faculty for a newly created professorship in theoretical physics. Einstein was appointed associate professor in 1909.
Einstein became a full professor at the German Charles-Ferdinand University in Prague in April 1911, accepting Austrian citizenship in the Austro-Hungarian empire to do so.[47][48] During his Prague stay Einstein wrote 11 scientific works, 5 of them on radiation mathematics and on quantum theory of the solids. In July 1912 he returned to his alma mater in Zurich. From 1912 until 1914 he was professor of theoretical physics at the ETH in Zurich, where he taught analytical mechanics and thermodynamics. He also studied continuum mechanics, the molecular theory of heat, and the problem of gravitation, on which he worked with mathematician and his friend Marcel Grossmann.”
Zie: https://en.wikipedia.org/wiki/Albert_Einstein#Academic_career
Het is een romantische mythe dat ‘grote wetenschappers’ miskend werden — er zijn wel enkele voorbeelden van maar de grote meerderheid werd al snel door althans de wetenschappelijke (!) gemeenschap erkend en onderkend. De doelbewuste ontkenning van het werk van Einstein is juist véél later gekomen, namelijk in de late jaren ’30 onder de Nazi’s in Duitsland. Daar waren drie redenen voor:
1) Einstein was joods;
2) Einstein was een uitgesproken socialist, pacifist en politiek ‘links’;
3) volgens de Nazi’s was zijn speciale en algemene relativiteitstheorie in tegenspraak met de intuïtie en met het ‘Gesundes Volksempfinden’, dus in tegenspraak met het ‘gevoel van het volk’ wat volgens de Nazi’s de toetssteen van alles moest zijn.
Einstein werd dus juist bijna meteen “geloofd” (in jouw termen) door de wetenschappelijke gemeenschap en gewaardeerd door de leidende wetenschappers van zijn tijd. Pas véél later, in de jaren ’30, werd zijn werk ontkend op louter politiek/ideologische gronden omdat het de Nazi partij niet van pas kwam… De ontkenning kwam dus uit (een deel van) de politiek, net als nu.
LikeLike
Hi Bob,
je antwoordt hierboven aan José dat het
“… een romantische mythe [is] dat ‘grote wetenschappers’ miskend werden — er zijn wel enkele voorbeelden…”
Aan wie denk je? Toch niet de polemoloog https://www.youtube.com/watch?v=CecHH3QCTPk Dr. R. Klavan?
Ik neem aan dat José meeleest en tot zijn troost memoreer ik eraan dat miskende domkoppen gelukkig veel talrijker zijn dan miskende genieën.
LikeLike
Hoi Goff,
Zoals gezegd:
“Het is een romantische mythe dat ‘grote wetenschappers’ miskend werden — er zijn wel enkele voorbeelden van maar de grote meerderheid werd al snel door althans de wetenschappelijke (!) gemeenschap erkend en onderkend. De doelbewuste ontkenning van het werk van Einstein is juist véél later gekomen, namelijk in de late jaren ’30 onder de Nazi’s in Duitsland.”
Naast de nog altijd onderschatte Dr. Clavan 😉 zijn er in de wiskunde wel enkelingen die door hun tijdgenoten niet naar waarde geschat werden en pas postuum erkenning kregen. Zo was er Évariste Galois die het presteerde om zichzelf op 20-jarige leeftijd om zeep te laten helpen terwijl hij hét genie van zijn tijd was. Mijns inziens telt dat niet, er was namelijk amper tijd om Galois te miskennen of te erkennen:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Évariste_Galois
Voor zover er ‘miskenning’ was van Galois, was het alweer om politieke redenen en niet binnen de wetenschap zelf. Galois en zijn familie waren republikeins en werden door de conservatieve burgerij vervolgd, uitgestoten en in het gevang gegooid.
Van de wiskundige Alan Turing kan je in elk geval niet beweren dat hij door ‘de wetenschap’ miskend werd, en al evenmin door zijn werkgever tijdens WO II. Wél werd hij maatschappelijk ‘ostracized’ na WO II vanwege zijn homoseksualiteit — en dus om politieke en ideologische redenen i.p.v. door ‘de wetenschap’. Een grof schandaal.
LikeLike