Gastblog van Prof. Guido van der Werf
Samenvatting
Onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam hebben samen met collega’s in Nederland en de VS een nieuwe tijdreeks gemaakt van de CO2-uitstoot door ontbossing in de tropen. Deze uitstoot blijkt met name in de jaren ’60-’80 lager te zijn dan eerdere studies aangaven, en de tijdreeks vormt een ontbrekende schakel om beter inzicht te krijgen in de mondiale koolstofcyclus. Met name het inschatten in hoeverre de natuurlijke opname van CO2 door vegetatie en oceanen gelijke tred houdt met de uitstoot door fossiele brandstoffen en ontbossing is nu beter mogelijk geworden. Uit de nieuwe tijdreeks blijkt dat dit inderdaad het geval is en zelfs dat, relatief gesproken, de opname sneller is gegroeid dan onze uitstoot. Daaruit blijkt dat, op mondiale schaal althans, de gevreesde klimaat-koolstof terugkoppelingen die klimaatverandering kunnen versnellen nog niet in werking getreden zijn. Helaas kunnen de inzichten geen uitsluitsel geven over de mate waarin dit in de toekomst wel zal gebeuren.
Introductie
Van onze CO2-uitstoot door verbranding van fossiele brandstoffen en door ontbossing blijft ongeveer de helft in de atmosfeer, wat leidt tot opwarming. Ongeveer een kwart wordt opgenomen door vegetatie; dit omdat de plantengroei in het algemeen is toegenomen door o.a. hogere CO2-concentraties, meer stikstof, en langere groeiseizoenen in koude streken. Het resterende kwart wordt opgenomen door de oceanen waar het leidt tot oceaanverzuring.
Er is veel onderzoek gedaan naar deze koolstofcyclus en dan met name om de vraag te beantwoorden of die opname door blijft gaan. Binnen de afdeling Aardwetenschappen van de Vrije Universiteit Amsterdam wordt o.a. gekeken in hoeverre het ontdooien van de permafrost zorgt voor meer CO2-uitstoot, en wat de gevolgen zijn van meer bosbranden wereldwijd. En ook bij andere universiteiten is dit een belangrijk thema. Want, als de natuur minder CO2 gaat opnemen dan zou klimaatverandering sneller gaan.
Eigenlijk wijst alles erop dat die natuurlijke opname langzaam zal afnemen. De oceanen warmen op en kunnen daardoor minder CO2 absorberen. De processen die voor meer plantengroei zorgen zijn aan verzadiging onderhevig. Het aantal bosbranden neemt toe. De permafrost ontdooit. En zo kunnen we nog even doorgaan. We noemen deze processen klimaat-koolstof terugkoppelingen en als die gaan werken dan is dat slecht nieuws, en op regionale schaal is hier ook bewijs voor zoals blijft uit de geciteerde artikelen.
Airborne fraction
Maar het blijft altijd de vraag in hoeverre die lokale of regionale studies ook representatief zijn voor de hele wereld. En juist om dat mondiale inzicht te krijgen is er een vrij simpele methode om iets te zeggen over de koolstofcyclus, en dan met name in hoeverre de natuurlijke opname veranderd is. Deze methode is gebaseerd op de zogenaamde airborne fraction en of die verandert in de tijd. De airborne fraction is het deel van onze totale uitstoot die in de atmosfeer blijft zoals eerder besproken in een gastblog van mij. Voor het bepalen daarvan heb je de CO2-uitstoot van fossiele brandstoffen en ontbossing nodig, en de CO2-accumulatie in de atmosfeer:
We weten hoe groot de factoren die de airborne fraction bepalen ongeveer zijn en die staan hierboven geschematiseerd weergegeven (Figuur 1, links). In het voorbeeld op basis van deze data verandert de airborne fraction niet in de tijd (Figuur 2, rechts), een teken dat de opname gelijke tred zou houden met de stijgende uitstoot. Maar er zit een groot probleem in deze aanpak, namelijk dat de uitstoot door ontbossing onzeker is. Hoewel het de kleinste factor is voor het berekenen van de airborne fraction is de onzekerheid veel groter dan die van de uitstoot van fossiele brandstoffen. De toename in de atmosfeer is zeer goed bekend dankzij nauwkeurige metingen.
Maar stel nu dat de uitstoot door ontbossing is toegenomen zoals in onderstaand voorbeeld. De uitstoot door fossiele brandstoffen en de CO2-accumulatie in de atmosfeer kennen we goed, die veranderen niet. Maar doordat de uitstoot van ontbossing nu anders is verandert de airborne fraction, en in onderstaand voorbeeld met name in het begin van de meetperiode. Omdat je in die periode door een kleiner getal deelt neemt de airborne fraction in het begin van de meetperiode toe en de trend daarmee af.
De moraal van dit verhaal: als we de uitstoot door ontbossing beter in beeld kunnen brengen kunnen we de airborne fraction ook beter bepalen. En daarmee iets over de vraag in hoeverre klimaat-koolstofterugkoppelingen al een feit zijn (in bovenstaand voorbeeld duidelijk niet) of iets van de toekomst zullen zijn.
Trends in ontbossing
Met Margreet van Marle (nu werkzaam bij Deltares) en Dave van Wees hebben we op de VU aan deze vraag gewerkt, samen met een aantal collega’s in de VS en bij Wageningen University and Research (Jan Verbesselt). We maakten gebruik van het feit dat ontbossing vaak gepaard gaat met branden. Die branden leiden tot veel uitstoot van fijnstof en daarmee slecht zicht, zie hieronder voor een satellietopname van de Amazone in een periode dat er veel branden zijn. En zichtgegevens worden op ieder vliegveld en veel meteorologische stations verzameld en gaan veel verder terug in de tijd gaan dan satellietdata of andere technieken die we gebruiken om nu de dynamiek in ontbossingsgebieden te begrijpen en kwantificeren. Deze methode is verre van perfect en veranderingen in de uitstoot van fijnstof door de verbranding van fossiele brandstoffen hebben ook invloed op deze gegevens, maar het is de eerste consistente meetreeks.
Op basis van die zichtbaarheidsdata blijkt dat er een duidelijke toename is in ontbossing in de tropen over de studieperiode. Gezien de toename in vraag naar producten zoals hout, soja, palmolie en vlees misschien niet verwonderlijk maar alle bestaande datasets geven aan dat die ontbossing redelijk constant is. Dit onderzoek zal niet het laatste woord zijn in deze discussie en wellicht dat we er over een aantal jaar weer anders tegenaan kijken. Het is in ieder geval cruciaal om een beter begrip te krijgen van de uitstoot en dynamiek van ontbossing in de periode voor we satellietdata hebben en daar zijn innovatieve methodes voor nodig.
Trend in de airborne fraction
Net als in het bovenstaande voorbeeld zien we op basis van de herziene trend in ontbossing in werkelijkheid dat de airborne fraction afneemt over de hele studieperiode (Figuur 4). Alleen is die trend veel moeilijker te onderscheiden omdat hij minder steil is en er veel ruis is. Dit laatste met name door jaarlijkse variaties in de CO2-groeisnelheid die niks met onze uitstoot te maken hebben maar komen omdat de veel grotere natuurlijke CO2-stromen niet altijd precies in evenwicht zijn. In het algemeen stijgt de hoeveelheid CO2 sneller tijdens El Niño jaren en minder snel tijdens La Niña jaren of na vulkaanuitbarstingen. Hoewel de trend minder duidelijk is dan in het voorbeeld in Figuur 2, is hij wel significant en de neerwaartse trend is vooral te vinden als de hele periode meegenomen wordt; als je alleen naar de laatste decennia kijkt is er geen duidelijke trend meer.
Goed of slecht nieuws?
Het goede nieuws is eigenlijk dat het geen slecht nieuws is. De implicatie van dit onderzoek is vrij duidelijk; op mondiale schaal werken klimaat-koolstof terugkoppelingen nog niet. Dat betekent niet dat ze op lokale schaal niet zouden werken, maar als dat het geval is dan is er ergens anders compensatie. Hoewel het statistisch niet hard te maken is, lijkt het er wel op dat de daling in de airborne fraction de laatste decennia tot stand gekomen is en wellicht dat we in de toekomst terugkijken op deze periode als de tijd waarin de daling veranderde in de stijging die in het algemeen verwacht wordt.
Deze studie zal ook geen direct verschil maken voor het resterende koolstofbudget om onder de Parijs-doelstellingen te blijven, daarvoor zijn de veranderingen te klein. Wel is het interessant om te kijken hoe de CO2-opname door land en oceanen het gedaan hebben ten opzichte van de zogenaamde Representative Concentration Pathway (RCP) scenario’s die binnen het IPCC gebruikt werden als verschillende scenario’s voor de toekomst en dan met name het hoogste RCP8.5 scenario omdat die als enige de klimaat-koolstof terugkoppelingen ingebouwd heeft.
Aangezien tot ongeveer 2014 de CO2-uitstoot van fossiele brandstoffen ongeveer gelijk op ging met dit hoogste RCP scenario -dat rond de vier graden opwarming in het jaar 2100 zou geven- is het vaak (onterecht) het ‘business as usual’ scenario gaan heten. Gelukkig is na 2014 de stijging in uitstoot van fossiele brandstoffen minder hard gegaan en over de 2010-2020 periode is de uitstoot minder dan dit hoogste scenario. Het verschil is gelijk aan 2,4 ppm CO2. Maar omdat ontbossing hoger was dan in dit scenario (het verschil gelijk aan 1,1 ppm) ligt de gerealiseerde totale antropogene uitstoot toch nog vrij dicht bij het RCP8.5 scenario (1,3 ppm lager). Het verschil in de CO2-concentratie is echter groter (-2,1 ppm) en dat komt met name doordat volgens onze nieuwe analyse de natuurlijke opname groter is dan in dit hoogste scenario (met 0,8 ppm).
Conclusie
De temperatuurstijging over de laatste 100 tot 150 jaar komt grotendeels op conto van de mens. Deze temperatuurstijging kan ook de natuurlijke koolstofcyclus beïnvloeden en in het algemeen is de verwachting dat dit de temperatuurstijging verder kan versterken. Dit artikel laat zien dat dat proces nog niet gaande is. Het laat ook het belang van goede metingen zien, die van groot belang zijn om te monitoren of de zogenaamde klimaat-koolstof terugkoppelingen de komende decennia op mondiale schaal gaan werken.
Meer lezen
- M.J.E. van Marle, van Wees, D., Houghton, R.A., Field, R.D., Verbesselt, J., and van der Werf, G.R., New land-use change emissions indicate a declining CO2 airborne fraction. Nature, https://www.nature.com/articles/s41586-021-04376-4
- Persbericht VU. https://vu.nl/nl/nieuws/2022/nieuwe-tijdreeks-onthult-stabiele-co2-opname-door-land-en-oceaan
Guido van der Werf is universiteitshoogleraar aan de Vrije Universiteit, zijn onderzoek richt zich op de wisselwerking tussen het klimaatsysteem en de mondiale koolstofcyclus.
Klimaatverandering 
Het is een interessant artikel. Het is zaak om een goed beeld te krijgen van de koolstofcyclus. Het is maar de vraag of het begrip airbornfraction(abf) ons wel zo veel verder helpt. Het is slechts een verhoudingsgetal dat als je het over een langere periode bekijkt, bijvoorbeeld van 1750 tot heden redelijk nutteloos lijkt. De eerste 100 jaar was het soms ver boven de 1 en in de dertiger jaren van de 20stigste eeuw was het onder nul. Dat maakt het nutteloos al is het nog zo gangbaar. Er zijn vinden processen plaats die vrijwel los van elkaar staan. Een groep van processen die het CO2-gehalte doen toenamen bijvoorbeeld emissies maar ook bosbranden en andere processen die biomassa omzetten in CO2 en een groep processen die de extra CO2 weer uit de atmosfeer onttrekken zoals uitregenen maar ook vorming van extra biomassa (fotosynthese aan zich is niet voldoende. De biomassa dient blijvend onttrokken te worden bijvoorbeeld door herbebossing). Het is denk ik beter om beide processen afzonderlijk te volgen. Want het gaat om extra CO2 toevoeging en onttrekking aan de atmosfeer maar de processen zijn gescheiden. Omvang van beide processen staan los van elkaar terwijl ABF deze twee zaken aan elkaar koppelt.
LikeLike
Beste Raymond, het mooie van de airborne fraction is dat het veel processen die je noemt integreert. Het heeft weinig zin om naar een korte periode te kijken, dan is er simpelweg teveel ruis door de jaarlijkse variatie in die processen. Vandaar ook dat we hebben geprobeerd de langs mogelijke periode te nemen waarvoor er goede data beschikbaar is (sinds we directe metingen van CO2 hebben). Daarnaast is het goed te beseffen dat de signaal:ruis verhouding toeneemt naarmate onze uitstoot groeit; dat de airborne fraction honderd jaar geleden niet zo veel zegt betekent niet dat dat nu ook zo is. Uiteraard wil je alle processen loskoppelen en daar apart wat over zeggen, maar voor veel processen zijn we nog niet zo ver. Wat wellicht helpt is de zaak omdraaien; stel dat de airborne fraction zou toenemen zoals o.a. in het RCP8.5 gebeurt, zou het dan nog steeds nutteloze informatie zijn?
LikeLike
Beste Guido,
Hoe realistisch is het om een Airborne Fraction op deze manier te berekenen als je weet dat de natuurlijke in- en uitstromen van land en zee een factor 20 groter zijn en een onnauwkeurigheid hebben van ±20%? Figuur 5 is alleen correct als je zeker weet dat de natuurlijke stromen altijd en precies met elkaar in evenwicht zijn. Maar dat is erg onwaarschijnlijk: het gaat om allerlei verschillende stromen waarbij de uitstromen (richting atmosfeer) vooral onder invloed staan van de temperatuur en de opnames afhangen van de concentratie. Bovendien is de emissie vanuit land en zee sinds het begin van de industrialisatie veel sterker toegenomen dan de antropogene emissie.
LikeLike
Beste Frans,
Bedankt, het is misschien inzichtelijk om naar de ijskernen van Law Dome te kijken. Vrij hoge temporele resolutie en in combinatie met andere ijskernen zie je dat de CO2-concentratie tijdens het Holoceen (tot aan de industriële revolutie) rond de 280 ppm schommelde, duizenden jaren lang. Dat geeft aan dat de natuurlijke in- en uitgaande stromen grofweg in evenwicht zijn zolang de temperatuurschommelingen niet te groot worden zoals bij afwisselingen glaciaal en interglaciaal. Dus hoewel de precieze grootte van de natuurlijke stromen onzekerheid kent is het vrij zeker dat ze redelijk in balans waren en dus niet zo veel reden om aan te nemen dat dat nu opeens niet meer zou zijn, buiten de gevolgen van een hogere CO2 concentratie die je ook noemt natuurlijk.
In figuur 5 zie je dat er wel variatie is die je niet door veranderingen in antropogene uitstoot kan verklaren maar die met name samenhangen met ENSO; op jaarlijkse schaal zijn de natuurlijke fluxen niet perfect in evenwicht maar een piek wordt steevast gevolgd door een dal dus over meerdere jaren middelt dat grotendeels uit, zie ook voorgaande verhaal. Je ziet ook dat die schommelingen kleiner worden naarmate onze uitstoot stijgt (relatief uiteraard, als fractie van de uitstoot zoals in de figuur).
Er is dus weinig reden om aan te nemen dat Figuur 5 niet correct zou zijn, of het idee erachter niet. In het tweede deel van je vraag poneer je een aantal stellingen die ik niet gelijk kan duiden, fijn als je daar onderbouwing voor kan geven.
LikeLike
Beste Guido,
De aanname dat de natuurlijke in- en uitstromen (over een jaar uitgemiddeld) altijd en precies met elkaar in evenwicht zijn, is dus niet gemeten, maar gebaseerd op een verondersteld evenwicht op basis van ijskerndata. Maar met die ijskerndata zijn twee grote problemen. In de eerste plaats is door de geleidelijke afsluiting van de luchtbellen in het ijs de resolutie in de orde van 1500 jaar (voor bijvoorbeeld de Vostok-metingen). Dat betekent dat pieken met een kortere levensduur helemaal niet zichtbaar zijn. Om het vergelijkbaar te maken zou je de huidige CO2-piek van de afgelopen 60 jaar moeten uitmiddelen over een veel langere periode (en is daarmee niet meer zichtbaar). Een tweede probleem is dat er veel twijfel is over de absolute waarde van de gemeten CO2-concentratie in de luchtbellen. Al in 1978 concludeerden Stauffer en Berner: “We estimate the fraction of CO₂, present in bubbles to be only about 20%. The remaining part is dissolved in the ice.”. Ook meer recente publicaties plaatsen grote vraagtekens bij de betrouwbaarheid van de absolute hoogte van de gemeten waarden.
Wat betreft mijn tweede opmerking: In het IPCC-rapport AR5 is in de bekende figuur 6.1 te zien dat de jaarlijkse emissie vanuit zowel land als zee sinds het begin van de industriële periode sterk is toegenomen, veel meer dan de totale antropogene emissie. Vanuit zee is de toename 17,7 Pg/jr, bijna 2 keer de antropogene uitstoot. Uit een later onderzoek van Zhang (2016) blijkt dat de gronduitademing in China onder invloed van de gestegen temperatuur in een periode van 50 jaar met 28% is toegenomen. Voor alle duidelijkheid: het gaat hier niet om plantademhaling die nog redelijk in evenwicht is met de fotosynthese, maar om soil respiration. Als China model staat voor de rest van de wereld hebben we het over +17 Pg/jr. Het is zeker zo dat onder invloed van de gestegen concentratie ook de (natuurlijke) opname van CO2 is toegenomen, maar het is erg ongeloofwaardig om het opnametekort alleen toe te wijzen aan de antropogene uitstoot. (Voor bronnen: zie klimaatfeiten.nl)
LikeLike
Frans,
Als er meer natuurlijke uitstoot zou zijn, dan moet er elders ook meer (natuurlijke) opname zijn. Dat volgt uit een simpele massabalans. We weten immers dat ruwweg de helft van de menselijke uitstoot in de atmosfeer is achtergebleven.
En er zijn al ruim 60 jaar aan metingen beschikbaar van Mauna Loa, waarin amper natuurlijke variatie op die tijdschaal is te zien, afgezien van een invloed van ENSO.
En isotopenonderzoek heeft allang fossiele vingerafdrukken aangetoond in CO2 in de atmosfeer.
En er zijn de ijskernen die Guido noemde.
En dan ben ik vast nog wel wat ander wetenschappelijk bewijs vergeten.
Je kunt vast bij elk van de individuele bewijslijnen nog wel een kanttekening verzinnen. Maar als het allemaal samen dezelfde kant op wijst, dan zul je toch met iets beters moeten komen dan wat speculaties over de bodem in China als model voor de hele wereld om al dat bewijs te weerleggen.
LikeLike
Beste Frans,
Ik noemde niet voor niks de Law Dome metingen, daar is de temporele resolutie hoog vanwege de grote hoeveelheid sneeuwval vlak aan de kust. Orde-grootte van tien jaar. Maar zelfs als je alle onzekerheid wil vermijden en naar 100 jaar resolutie gaat, dan nog moet je heel toevallig iedere 100 jaar periode pakweg de helft van die periode meer uitstoten dan opnemen en de andere helft andersom om toch nog zowel die data te reproduceren als jouw gedachtengang dat de natuur niet grofweg in evenwicht is te rijmen. En dat duizenden jaren lang. Geloof jij het? Ook Hans’ opmerking over Mauna Loa (en andere stations) is belangrijk, het staat haaks op jouw manier van denken.
Figuur 6.1: tegenover die 17,7 extra afgifte die je noemde staat 20 extra opname. Daarmee krijg je het kloppend en het voldoet aan de pCO2 metingen die we hebben, het is boekhouden zoals Hans ook zegt en er gaat geen koolstof verloren. Netto een kleine flux de oceaan in. Het is ook zinvol om naar de jaarlijkse amplitude van bijvoorbeeld Mauna Loa te kijken. Die neemt toe, en verreweg de meest logische verklaring is dat er meer fotosynthese is en daardoor ook meer verrotting. En de verklaring daarvoor is meer CO2 in de atmosfeer, en de verklaring daarvoor is onze uitstoot.
LikeLike
Beste Hans en Guido,
Met alle respect, maar jullie reactie is een cirkelredenering, met name de eerste alinea van Hans: “Als er meer natuurlijke uitstoot zou zijn, dan moet er elders ook meer (natuurlijke) opname zijn. Dat volgt uit een simpele massabalans. We weten immers dat ruwweg de helft van de menselijke uitstoot in de atmosfeer is achtergebleven.” Het punt is nu juist dat we dat helemaal niet weten en dat het ook helemaal niet voor de hand ligt. De uitstoot vanuit land en zee staat onder invloed van de temperatuur, terwijl de opname (direct of indirect) wordt gestuurd door de concentratie. Hoe logisch is het dat een stijging vanuit land door bijvoorbeeld meer verrotting of smeltend permafrost automatisch wordt gecompenseerd door een even grote opname, maar dat dat niet het geval is als je kolen verbrandt.
Laat ik het anders formuleren. Stel dat we nooit antropogene uitstoot hadden gehad, maar de temperatuur was wel gestegen (zoals bijvoorbeeld in de middeleeuwen). De toename van de natuurlijke in- en uitstroom was dan hetzelfde geweest als die nu door het IPCC wordt gerapporteerd en uit het onderzoek van Zhang blijkt. Maar een grotere opname door land en zee hangt samen met een hogere concentratie. Op zee bepaalt de Wet van Henry dat een hogere concentratie tot meer opname leidt. Op land zorgt een hogere concentratie tot vergroening en dus meer opname. Oftewel, een grotere natuurlijke opnamestroom kan alleen maar plaatsvinden bij een hogere concentratie in de atmosfeer.
Ik ontken niet dat de antropogene uitstoot bijdraagt aan de stijging van de CO2-concentratie, maar de stijging van de temperatuur speelt een minstens zo grote rol. Een toename van de natuurlijke in- en uitstromen moet wel gepaard gaan met een hogere concentratie.
Wat betreft de ijskernmetingen: je hebt gelijk dat er andere boringen zijn met een kleinere resolutie, maar die gaan ook veel minder ver terug in de tijd. Bovendien blijven de andere bezwaren tegen de betrouwbaarheid van de absolute waarden staan.
LikeLike
Frans,
Toepassen van de wet van behoud van massa is geen cirkelredenering, maar basale logica. Het simpele feit is en blijft dat de natuur netto de helft van de menselijke CO2-uitstoot heeft opgenomen. Je kunt hoog of laag springen, maar daar valt niks op af te dingen. Wil je een idee krijgen van de bijdrage van verschillende bronnen en putten aan de CO2-concentratie, dan zul je een massabalans moeten maken. Precies zoals wetenschappers dat al decennia doen. En natuurlijk zitten daar nog onzekerheden in, maar de grote lijnen zijn wel duidelijk.
Je zou hoogstens kunnen vermoeden dat die opname nog groter zou zijn geweest als de temperatuur niet was gestegen. Het vervelende is dat het wel warmer is geworden. Precies zoals te verwachten is, op basis van wat andere basale wetenschappelijke logica: het broeikaseffect.
LikeLike
Beste Frans Schrijver
“Ik ontken niet dat de antropogene uitstoot bijdraagt aan de stijging van de CO2-concentratie, maar de stijging van de temperatuur speelt een minstens zo grote rol.”
Zeg het maar, Frans, waaraan schrijf je de geobserveerde stijging van de globale temp toe? Ooit van GHG en broeikaseffect gehoord? Snap je dat effect? Twijfel je aan de observaties?
LikeLike
“Stel dat we nooit antropogene uitstoot hadden gehad, maar de temperatuur was wel gestegen (zoals bijvoorbeeld in de middeleeuwen)”.
Welke temperatuurstijging in de Middeleeuwen? En de temperatuurdaling na de Middeleeuwen was qua grootte een stuk kleiner dan de stijging als gevolg van ons menselijk handelen na ca 1850:
(https://www.nature.com/articles/s41561-019-0400-0)
“Ik ontken niet dat de antropogene uitstoot bijdraagt aan de stijging van de CO2-concentratie, maar de stijging van de temperatuur speelt een minstens zo grote rol.”
Nee. Deze wordt geschat op ca 7,7 ppm CO2 (range 1,7 – 21,4) per graad temperatuurstijging. Wij hebben inmiddels iets van 1,2 graad temperatuurstijging veroorzaakt en de CO2-concentratie is ca 140 ppm gestegen.
http://www.nature.com/nature/journal/v463/n7280/full/nature08769.html
LikeLike
Ik wil me graag beperken tot het onderwerp in deze blogpost. G.J., deze discussie gaat niet over de oorzaken van de gestegen temperatuur maar over de oorzaken van de gestegen CO2-concentratie. Jos, voor de temperatuur in de middeleeuwen en mogelijke andere oorzaken van de klimaatverandering verwijs ik graag naar klimaatfeiten.nl.
Hans, de wet van behoud van massa staat niet ter discussie. Maar sinds 1750 is de natuurlijke emissie 3 tot 4 keer zo sterk toegenomen als de antropogene emissie. Beide moeten gecompenseerd worden door een grotere opname door land en zee onder invloed van de gestegen concentratie. Je conclusie over de massabalans zou dus moeten zijn dat de natuur een deel van de toegenomen natuurlijke en antropogene emissie niet heeft opgenomen.
LikeLike
“Maar sinds 1750 is de natuurlijke emissie 3 tot 4 keer zo sterk toegenomen als de antropogene emissie.”
Als ik het goed begrijp bedoel je dat dat zo is als je voor het gemak één onderzoek over één locatie in China voor het gemak maar direct van toepassing verklaart voor de hele aarde. Omdat dat de vurig gewenste uitkomst oplevert. Vind je dat zelf ook niet een tikkeltje kort door de bocht, Frans?
LikeLike
@Frans Schrijver
– “verwijs ik graag naar klimaatfeiten.nl”
Graag verwijzingen naar serieuze wetenschap a.u.b..
– Ik ontken niet dat de antropogene uitstoot bijdraagt aan de stijging van de CO2-concentratie, maar de stijging van de temperatuur speelt een minstens zo grote rol.
– “Je conclusie over de massabalans zou dus moeten zijn dat de natuur een deel van de toegenomen natuurlijke en antropogene emissie niet heeft opgenomen.”
Over de periode 1850-2019 heeft de mensheid circa 2390 Gt CO2 geëmitteerd (IPCC AR6 SPM D.1.2). Dat komt overeen met circa 300 ppm CO2. De toename van CO2 in de atmosfeer in die periode is circa 140 ppm. Dat betekent dat er een equivalent van 160 ppm van de antropogene emissies door de natuur zijn opgenomen. Er vindt inderdaad voortdurend uitwisseling plaats van CO2-moleculen tussen de biosfeer en de atmosfeer, dus dat er moleculen in de atmosfeer zijn die afkomstig zijn van extra uitstoot van de biosfeer door een toegenomen temperatuur is niet meer dan logisch. De conclusie over de massabalans is echter dat de volledige stijging van de CO2-concentratie in de atmosfeer door de mens is veroorzaakt. Je eerdere bewering over de bijdrage door de stijging van de temperatuur is onzin.
LikeLike
Hans, de belangrijkste cijfers komen uit het IPCC-rapport AR5 (figuur 6.1). Daarin kun je zien dat de natuurlijke emissie vanuit zee is toegenomen met 17,7 Pg/jr en vanuit land met 11,6 Pg/jr. Dus in totaal +29,3 Pg/jr tegenover antropogeen +9,9 Pg/jr. Het latere Chinese onderzoek doet vermoeden dat de stijging boven land groter is, daarom sprak ik over een factor 3 tot 4.
Jos, klimaatfeiten.nl baseert zich volledig op peer-reviewed wetenschappelijke onderzoeken, waarschijnlijk alleen niet de onderzoeken die jij leuk vindt.
De omvang van de menselijke uitstoot wil ik graag in perspectief plaatsen. De 2.390 Gt CO2 die je noemt, staat gelijk aan 652 Pg C. In dezelfde periode van 170 jaar was de natuurlijke emissie gemiddeld ongeveer 15 Pg/jr hoger dan aan het begin. Dus de extra emissie door de gestegen temperatuur was in die periode 170 * 15 = 2.550 Pg C, dus bijna 4 keer zo groot.
LikeLike
Beste Frans, fijn dat je de discussie blijft aangaan, dat helpt om te begrijpen waar het meningsverschil zit en hopelijk een stap verder te komen. Dat je de informatie uit ijskernen (verschillende locaties, verschillende groepen, verschillende labs, altijd grofweg dezelfde uitkomst) naast je neer blijft leggen blijft me verbazen. Je bent het hopelijk wel met me eens dat als die data zouden kloppen jouw verhaal niet meer opgaat. Kijk ook eens naar het Eemien (voorlaatste interglaciaal); vergelijkbare mondiale temperatuur als nu maar CO2 concentratie vergelijkbaar met pre-industrieel (en zeespiegel meer dan 5 meter hoger).
Maar er zijn ook wel andere manieren om een stap verder te komen. Jouw insteek is m.i. dat de verhoogde natuurlijke afgifte door de temperatuur gedreven wordt. En omdat dat deel van de cyclus hoger is dan onze uitstoot daarmee de hoofdoorzaak is van de CO2-toename. En belangrijk, dat de verhoogde opname daar los van staat en door verhoogde CO2 concentratie gedreven wordt. Laten we nogmaals naar Figuur 6.1 kijken en dan naar het land waar ik meer van af weet dan van de oceanen (het hoofdargument tegen jouw insteek daar is o.a. dat er een gradient in concentratie van de atmosfeer naar oceaan zit ipv andersom).
In jouw gedachtengang staan de verhoogde opname en afgifte los van elkaar. Dus de 11.6 Pg C extra afgifte staat los van de 14.1 Pg C extra opname. Maar dat klopt niet en dat is ook makkelijk na te gaan. Als er ieder jaar 14.1 Pg C (ongeveer 13% extra ten opzichte van de originele 109 Pg C) netto opgenomen zou worden dan zou de hoeveelheid biomassa ook met dat percentage toenemen. Jaarlijks, en dus in acht jaar verdubbelen. Dus nu twee keer zulke grote bomen als acht jaar geleden, overal op de wereld. Iedereen weet dat dat niet klopt, wat er in werkelijkheid gebeurt is dat door toegenomen fotosynthese er ook een toename in verrotting is. Aangezien daar een vertraging tussen zit is er netto opname.
Met andere woorden, de verhoogde afgifte is een gevolg van de verhoogde opname, en die is weer het gevolg van de toegenomen CO2-concentratie door de antropogene uitstoot.
LikeLike
Frans,
Guido heeft je gisteren al keurig uitgelegd hoe het zit. En het is echt niet zo ingewikkeld, als je even je best doet om het te begrijpen.
Zowel de biosfeer als de oceanen hebben netto meer CO2 opgenomen dan afgestaan. Maar omdat er permanente uitwisseling is tussen oceanen en biosfeer enerzijds en de atmosfeer anderzijds, neemt ook die uitwisseling toe. Eenvoudig gezegd, ze ademen CO2 in, maar ook uit. En beide nemen toe als de hoeveelheid biomassa op aarde groter wordt, of de hoeveelheid opgelost CO2 in zeewater. Maar het simpele feit is en blijft dat biosfeer en oceanen netto CO2 hebben opgenomen. Ik herhaal: biosfeer en oceanen hebben netto CO2 opgenomen.
Om het nog anders te zeggen: de extra koolstof die is toegevoegd aan de koolstofcyclus is voor het overgrote deel afkomstig van een reservoir: fossiele brandstof. Die extra koolstof is verdeeld over verschillende reservoirs (atmosfeer, oceanen, biosfeer), waardoor ook de uitwisseling tussen die reservoirs toeneemt. Maar dat verandert niks aan de oorsprong van de extra koolstof. Er is geen ander reservoir van waaruit zoveel koolstof is toegevoegd aan de koolstofcyclus.
LikeLike
Wel jammer dat Frans niet meer reageert. Ik ben wel benieuwd of hij inmiddels inziet waar zijn denkfout zit.
Niet dat ik nou vind dat iedereen die een keer een fout maakt meteen diep door het stof moet. Maar iemand die zichzelf heeft uitgeroepen tot “Kennisplatform Klimaat” heeft na zo’n beginnersfout wel wat uit te leggen. Een beetje reflectie lijkt me het minste dat we mogen verwachten.
LikeLike
Hans,
Het is wel helder: Frans probeert het stoken van fossiele brandstof (dat is het reservoir van de surplus CO2 in de koolstofcyclus) weg te moffelen. Hij waagt het uiteraard niet om anno 2022 nog aan te komen met ontkenning van de CO2-gedreven opwarming. Hij gooit het nu over de boeg van de koolstofcyclus.
LikeLike
Beste Guido,
Bedankt voor je inhoudelijke en serieuze reactie. Ik waardeer dat, wat ik helaas niet kan zeggen van de laatste reacties van Hans Custers en G.J. Smeets.
Wat betreft de ijskernmetingen: ik ben het met je eens dat mijn verhaal niet opgaat als de ijskernmetingen een correct beeld zouden geven. Ik heb al eerder aangegeven waarom ik grote twijfel heb aan met name de absolute hoogte van de data en de afvlakking die in de data zit (zeker voor een periode van 120.000 jaar geleden). Het voorbeeld dat je geeft, laat overigens wel zien dat temperaturen kunnen stijgen onafhankelijk van CO2-concentraties en menselijke invloed (maar dat is een andere discussie ;).
Jouw rekenvoorbeeld begrijp ik niet. Ik heb nooit ontkend dat de grotere in- en uitstromen elkaar grotendeels compenseren. Het is heel simpel: via de gemeten toename van CO2 in de atmosfeer weten we nauwkeurig welk verschil er tussen die twee is. Ik heb alleen gesteld dat het nieuwe (bijna) evenwichtsniveau gekoppeld is aan een hogere concentratie in de atmosfeer; een grotere downflux is alleen mogelijk zijn als ook de concentratie hoger is.
De basis daarvoor is dat dat de in- en uitstroom verschillende ‘drivers’ hebben. De natuurlijke uitstroom wordt vooral beïnvloed door de temperatuur en de natuurlijke opname vooral door de actuele concentratie.
Volgens mij bestaat daar weinig verschil van inzicht over. Op zee is dat het meest duidelijk door de twee aspecten van de Wet van Henry. In een evenwichtssituatie staat de concentratie van CO2 in water in een vaste verhouding tot de concentratie van de atmosfeer. Bij een hogere concentratie neemt de zee dus meer CO2 op. De Wet van Henry zegt ook dat die verhouding afhankelijk is van de temperatuur. Bij een hoge temperatuur neemt de oplosbaarheid van CO2 in het water af en stijgt dus de concentratie in de atmosfeer (lauw bier bevat minder koolzuur).
Hermann Harde (2019; What Humans Contribute to Atmospheric CO2: Comparison of Carbon Cycle Models with Observations) heeft op basis van fysische gegevens berekend dat een temperatuurstijging van 1 °C een toename van de uitstroom vanuit zee tot gevolg heeft van ongeveer 19 Pg/jr. Door de hogere concentratie is ook de downflux toegenomen. De berekende waarde komt aardig overeen met de 17,7 Pg/jr die het IPCC waargenomen.
Ook van de uitstoot vanaf land is bekend dat deze redelijk evenredig toeneemt met de temperatuur. Zie bijvoorbeeld deze grafiek op Wikipedia: https://t.ly/5j8l, waarop is te zien dat de uitstoot met zo’n 16% toeneemt bij een stijging van 1 °C.
Dus samengevat:
– De stijging van gemiddelde temperatuur op aarde met 1 °C heeft gezorgd voor een grotere jaarlijkse natuurlijke uitstoot vanuit land en zee.
– Deze toename van de natuurlijke uitstoot is ook zichtbaar in de figuur 6.1 van AR5.
– De toename van de natuurlijke + antropogene emissie hebben geleid tot meer CO2 in de atmosfeer.
– De hogere concentratie zorgt voor een grotere downflux zowel naar zee als naar land.
– De verhoging van de concentratie in de atmosfeer is dus het gevolg van een combinatie van de gestegen temperatuur en de menselijke uitstoot.
LikeLike
Frans,
Het is je nu vier, vijf keer uitgelegd: de hoeveelheid koolstof neemt toe in alle compartimenten van de koolstofcyclus. In de atmosfeer, in de oceanen, in de biosfeer. Dat volgt niet alleen uit de fluxen (die zijn inderdaad niet heel nauwkeurig te meten) maar ook uit allerlei andere informatie.
Ondanks onzekerheden in de cijfers over de fluxen heeft het er wel degelijk alle schijn van dat er meer CO2 vanuit de atmosfeer naar andere compartimenten van de koolstofcyclus stroomt dan omgekeerd. En toch stijgt de concentratie in de atmosfeer. Rara hoe kan dat?
Ergens moet er iets zijn dat maar CO2 in de atmosfeer blijft pompen. In dat reservoir moet dan de hoeveelheid koolstof afnemen. Precies zoals dat gebeurt in de voorraden kolen, olie en gas in de bodem. O. en dat fossiele koolstof heeft ook nog eens een typische vingerafdruk in de isotopenverhouding, die terug te vinden is in het extra koolstof dat erbij komt in de koolstofcyclus.
Als die simpele logica te moeilijk voor je is, zelfs nadat het je vier, vijf keer is uitgelegd, dan zou je je toch eens af moeten vragen of je de meest geschikte persoon bent om de wetenschapscommunicatie over het klimaat te verzorgen. Ik geloof er overigens niks van dat je niet de intellectuele capaciteiten zou hebben om dit te begrijpen. Maar blijkbaar zit er ergens een blokkade, waardoor de simpele logica van een massabalans maar niet tot je door wil dringen. Daarom blijf ik zeggen dat een beetje reflectie wel op zijn plaats zou zijn.
LikeLike
Frans Schrijver heeft vast ook een bankrekening waar aan het einde van het jaar de hoeveelheid geld toe is genomen doordat hij er gedurende het jaar een grote hoeveelheid geld op zet en er nog meer geld afhaalt. Als hij dit jaar op jaar herhaalt en met steeds grotere hoeveelheden, zal hij over een aantal jaren het vermogen van Jeff Bezos overtreffen.
Het IPCC concludeert in AR6 (SPM A.1.1) het volgende:
“Observed increases in well-mixed greenhouse gas (GHG) concentrations since around 1750 are unequivocally caused by human activities.”
Duidelijker kan het niet meer gesteld worden, de stelling van Frans Schrijver dat de CO2-toename in de atmosfeer gedeeltelijk veroorzaakt door de toename van de temperatuur is klinkklare onzin.
LikeLike
Frans kwalificeert mijn vorige reactie als “niet inhoudelijk en serieus” en mijn eerste reactie werd door hem afgedaan als niet relevant voor het onderwerp van de blogpost. Wel, mijn reacties waren en zijn inhoudelijk en serieus commentaar op wat hij hier doet, namelijk klimatologische onzin propageren. Propageren? Ja propageren want ofschoon hem gedetailleerd is uitgespeld dat&waarom zijn klimatologische redenering geen stand houdt blijft hij het herhalen.
“De verhoging van de concentratie in de atmosfeer is dus het gevolg van een combinatie van de gestegen temperatuur en de menselijke uitstoot.”
Aldus de conclusie van Frans. Tja de gestegen T is toch echt een functie van de ‘menselijke uitstoot. En dat is wat Frans vergeefs probeert weg te moffelen. Het bekende pseudo-skepotische repertoire. Pff.
LikeLike
Beste Frans,
Er zijn meer factoren dan CO2 die het klimaat beïnvloeden, het Eemien bevestigt vooral dat ons idee van de stralingsbalans en de versterkende werking van terugkoppelingen klopt. En dat relatief kleine temperatuurschommelingen grote gevolgen kunnen hebben, zeker op termijn. Maar dat is inderdaad een ander verhaal.
In een bachelorvak aan de VU laat ik studenten met een simpel mondiaal modelletje rekenen aan de koolstofcyclus op het land en ik deel graag dat model als je wil. Fotosynthese speelt daarin natuurlijk een hoofdrol. Ongeveer de helft van de opgenomen CO2 gaat gelijk weer terug de atmosfeer in door plantrespiratie, en grofweg een kwart doet dat binnen een paar maanden (de koolstof die gebruikt wordt om bladeren en wortelharen te bouwen). Als nu die fotosynthese toeneemt nemen deze processen ook toe en grofweg driekwart van de (extra) uitstoot dus ook, zonder grote vertraging. De koolstofsink wordt gevormd omdat het resterende kwart een aantal decennia opgeslagen blijft in bijvoorbeeld stammen en bodems (klein percentage), hier zit een vertraging tussen opname en afgifte en dus ook tussen een toename in opname en toename in afgifte.
In jouw gedachten bestaat er geen koolstofcyclus (nadruk op cyclus) maar zijn het in ieder geval voor een deel onafhankelijke stromen. Wat ik hierboven probeerde aan te geven is dat je dan een enorme berg biomassa krijgt. Als de toegenomen opname niet grotendeels leidt tot een toename in afgifte dan krijg je dus ieder jaar 14.1 Pg C (ongeveer 13% extra ten opzichte van de originele 109 Pg C) netto opname. Dan krijg je iedere 4 jaar een hoeveelheid biomassa gelijk aan het bovengrondse deel van het Amazone regenwoud erbij! Dat gebeurt niet want de toegenomen opname leidt tot een toename in afgifte, het is een cyclus en de omlooptijd is vrij kort.
Voor de oceaan geldt een soortgelijk verhaal, daar is de omlooptijd zelfs nog korter. En dat respiratie in het algemeen toeneemt bij hogere temperature is duidelijk, maar je hebt wel koolstof nodig. In de woestijn is de respiratie nul
LikeLike
Guido,
Ik denk dat je het niet te ingewikkeld moet maken voor Frans. Tot nu toe is het hem niet gelukt om de basale logica van de massabalans van de koolstofcyclus te vatten. Ook al is die hem al meermaals uitgelegd. En dat is wel waar het begint: de hoeveelheid CO2 of koolstof neemt overal in de koolstofcyclus toe in de atmosfeer, in de oceanen en in de biosfeer, En daar loop het verhaal van het “kennisplatform” al in de soep. Er is namelijk niet het minste beetje van een aanwijzing dat er naast de menselijke uitstoot nog een andere bron is die koolstof in de koolstofcyclus blijft pompen.
Zolang Frans die logica niet te pakken krijgt, lijkt het me zinloos om over uitwisselingen en omlooptijden te beginnen. Laten we eerst maar eens afwachten of hij bereid en in staat is om te erkennen dat er op het meest elementaire niveau een gigantisch gat in zijn theorie zit.
LikeLike
Beste Guido,
Dank voor de reactie. Ik ben zeker geïnteresseerd in het model dat je bij studenten gebruikt voor de koolstofcyclus op land. Je hebt mijn emailadres.
Ik denk dat het duidelijk is waar onze verschillen van inzicht liggen. Ik wil alleen nog kort reageren op je opmerking dat ik zou denken dat er geen koolstofcyclus is. Ook in mijn optiek is er sprake van een echte cyclus. Het enige wat ik zeg is dat bij een hogere temperatuur het evenwichtsniveau verschuift (meer emissie, hogere concentratie, meer opname). De enorme buffers aan CO2 in de oceanen en op land maken het mogelijk dat in- en uitstromen tijdelijk (bijvoorbeeld in een periode van veranderende temperaturen of andere verstoringen) niet aan elkaar gelijk zijn en dit soort verschuivingen kunnen optreden.
LikeLike
Frans,
Niemand ontkent dat het evenwichtsniveau kan verschuiven. Het gevolg zal dan zijn dat de andere reservoirs van de koolstofcyclus een kleiner deel van de menselijke CO2-uitstoot zullen opnemen. Volgens de elementaire logica van de massabalans die je zo consequent blijft negeren.
LikeLike
Beste Frans,
Kan je Python code lezen of draaien? Dat is namelijk nodig voor het model dat de studenten gebruiken. Zie verder reactie op je site.
Het is inderdaad duidelijk waar het verschil in denken zit. De reden dat ik die cyclus noemde is dat ik toch het gevoel heb dat je het niet als cyclus ziet. Of dat je op andere tijdschalen erover nadenkt waarmee de fluxen losgekoppeld zouden zijn. Het reservoir op land is volgens Figuur 6.1 tussen de 1950 en 3050 Pg C (vegetatie en bodems). Met een bruto fotosynthese van 123 PgC per jaar dus een omlooptijd van tussen de 16 en 25 jaar.
Maar het is in de praktijk nog korter voor het overgrote deel van de fotosynthese, en daardoor hangt afgifte meer met opname samen dan je misschien denkt. Van de bruto fotosynthese gaat de helft binnen minuten tot weken weer de terug de lucht in (plantrespiratie). Van die andere helft gaat zo’n 40% naar componenten zoals bladeren en haarwortels met een omlooptijd van maanden tot een jaar. Uiteindelijk zal maar een klein deel langere tijd vastgelegd worden. Het voorbeeld van iedere vier jaar een Amazone regenwoud erbij als alle opgenomen koolstof lang vastgelegd zou worden is hier ook van belang, we weten dat dat niet zo is. Met andere woorden, hogere opname leidt binnen vrij korte tijd ook tot hogere afgifte. En uiteraard is er een klein deel waar dit niet voor geldt en waar jouw manier van denken wellicht meer van toepassing is.
Een andere manier om in te zien dat jouw redenatie (andere drivers voor opname dan voor afgifte) mank gaat is kijken naar periodes waar de temperatuur minder snel stijgt of constant blijft. Neem de periode tot 1970 of 2001-2014. Mondiale temperatuur stijgt niet dus je zou verwachten dat de afgifte ook niet stijgt, of in ieder geval minder snel en dus een afname van de CO2 concentratie of wellicht geen toename (want opname stijgt wel, functie van CO2). Toch is ook tijdens die periodes de airborne fraction rond de 0.5 (Figuur 5). Uiteraard kan je hier e.e.a. op afdingen maar de correlatie van CO2 toename is hoger met uitstoot fossiele brandstoffen dan met temperatuur.
En zo zijn er nog wel wat bewijsgangen (naast de ijskernen) die pleiten tegen het loskoppelen van opname en afgifte maar ik laat het hier even bij want m.i. is die relatief korte omlooptijd op land onomstreden en (daarmee samenhangend) weten we ook wel dat we niet iedere vier jaar een hoeveelheid biomassa gelijk aan de Amazone erbij krijgen. Daarmee is de afgifte dus veel meer een gevolg van toegenomen opname dan van hogere temperatuur. Voor de oceanen is die redenatie wat lastiger omdat er zoveel koolstof opgeslagen ligt, maar ook daar speelt een groot deel van de cyclus op vrij korte tijdschalen. Niet ieder opgenomen CO2 molecuul komt helemaal tot de diepzee.
LikeLike
Beste Guido,
Ik ben benieuwd naar het model dat je stuurt. Python is geen probleem.
Je wekt in je laatste reactie weer een paar keer de indruk dat een grotere emissie alleen maar zou kunnen als dat ten koste gaat van de buffers (Amazonegebied, koolstof in de oceanen). Ik wil nog een keer zeggen dat ook in mijn visie de totale in- en uitstroom vrijwel gelijk aan elkaar blijven, alleen op een hoger niveau (grotere emissie, hogere concentratie, grotere opname). Buffers kunnen de veranderingen als het ware faciliteren (tijdelijke onbalansen opvangen), maar er is geen sprake van uitputting.
Ik ben het met je eens dat een groot deel van de opname door planten direct (of heel snel) tot emissie leidt via de plantademhaling. Tegelijkertijd is evenzeer duidelijk dat de grondademhaling sterk afhankelijk is van de temperatuur (o.a. Lee 2011, Zhang 2016). De vraag is inderdaad welk percentage van de totale landemissie afkomstig is van de grond, maar ik neem aan dat dat in jouw model is opgenomen. In ieder geval is een substantieel van de landemissie en de gehele oceaan-emissie temperatuurafhankelijk.
Wie twijfelt aan de rol van de temperatuur bij de CO2-concentratie, moet eens kijken naar deze interactieve grafiek op WoodforTrees: https://t.ly/of41. In rood is de temperatuur weergegeven en in groen de CO2-concentratie, maar dan gedifferentieerd. Dat wil zeggen, je kijkt niet naar de trend, maar naar de veranderingen in de concentratie. Een hoge waarde wil zeggen dat de concentratie stijgt, enzovoorts. De grafiek laat niet zien hoe groot het effect is, maar evident is het wel.
Wat betreft de opmerking dat de CO2-concentratie het temperatuurverloop niet goed zou volgen, verwijs ik graag naar het onderzoek van Hermann Harde 2019 (What Humans Contribute to Atmospheric CO2). In een eenvoudig model laat hij zien dat de stijging van de concentratie behoorlijk nauwkeurig te berekenen is op basis van dezelfde uitgangspunten als ik hier heb betoogd. Daarbij moet opgemerkt dat de koolstofcyclus, net als andere klimaatonderdelen ongelooflijk complex is met allerlei (niet-lineaire) afhankelijkheden en waar oorzaak en gevolg snel door elkaar heenlopen. Dat is ook de reden dat ik me verzet tegen het denken dat er één enkele oorzaak is voor de klimaatveranderingen. CO2-uitstoot is niet een simpele knop die het klimaat bestuurt.
LikeLike
“Daarbij moet opgemerkt dat de koolstofcyclus, net als andere klimaatonderdelen ongelooflijk complex is”
Inderdaad, het is complex. En juist daarom moet je bij de basis beginnen. Want als je die niet in de smiezen hebt, dan raak je het spoor heel makkelijk bijster. Het aller- allereenvoudigste basisniveau is: de massabalans, Van CO2 in de atmosfeer en van de koolstofcyclus in zijn geheel. Waarom blijf je zo halsstarrig weigeren om daar iets over te zeggen, Frans?
“Dat is ook de reden dat ik me verzet tegen het denken dat er één enkele oorzaak is voor de klimaatveranderingen. CO2-uitstoot is niet een simpele knop die het klimaat bestuurt.”
Daar vind je de volledige klimaatwetenschap aan je zijde. Zoals het begrip van de koolstofcyclus begint bij de massabalans, begint begrip van klimaatveranderingen bij de energiebalans. Exact zoals alle klimaatwetenschappers ernaar kijken.
De vraag is dus vooral waarom je het nodig vindt deze suggestieve opmerking te maken. Of waar je je precies tegen meent te moeten verzetten.
LikeLike
Beste Hans,
De opmerking is niet suggestief bedoeld, maar het klimaatbeleid is op aangeven van het IPCC volledig gericht is op de beperking van de uitstoot broeikasgassen, in het bijzonder CO2. Klimaatdoelstellingen worden zelfs uitgedrukt in CO2-termen.
Wat betreft de massabalans, volgens mij heb ik daar wel het nodige over gezegd. Bijvoorbeeld in de vorige reactie aan Guido: ook in mijn visie blijven de totale in- en uitstroom vrijwel gelijk aan elkaar, alleen op een hoger niveau (grotere emissie, hogere concentratie, grotere opname). Een massabalans kan bij andere waarden nog steeds kloppen.
LikeLike
Frans,
Uit de uitgebreide wetenschappelijke analyses van het IPCC (en de duizenden onderliggende wetenschappelijke onderzoeken) blijkt onomstotelijk dat de mens op dit moment de dominante factor is in de verandering van het klimaat. Dat is heel wat anders dan wat jij ervan maakt: dat er maar één oorzaak zou zijn van klimaatveranderingen. Jouw bewering is een karikaturale weergave van wat de wetenschap werkelijk zegt.
Beleid is nu eenmaal per definitie gericht op waar we invloed op hebben. Aan de activiteit van de zon, of vulkaanuitbarstingen, of de Milanković-cycli kunnen we niks veranderen. Aan de menselijke uitstoot van broeikasgassen wel. Bovendien is er niets dat erop wijst dat we zouden moeten anticiperen op grote natuurlijke klimaatveranderingen in de nabije toekomst. En alles wijst erop dat we wel moeten anticiperen op een verdergaande opwarming door menselijke broeikasgassen.
En ik heb je er meermaals op gewezen dat je niet alleen naar in- en uitstroom op een bepaald moment moet kijken, maar ook naar de totale hoeveelheid koolstof in de verschillende reservoirs van de koolstofcyclus. De afgelopen eeuw is de hoeveelheid koolstof in én de atmosfeer, én de oceanen, én de biosfeer toegenomen. Die totale hoeveelheid komt ook nog eens aardig overeen met wat de mens in die periode heeft uitgestoten. Hoe denk jij jouw verhaal in te passen in de massabalans over die periode? Waar komt die natuurlijke uitstoot vandaan, als alle natuurlijke reservoirs alleen maar extra koolstof hebben opgenomen? En hoe kan het dat de hoeveelheid extra CO2 in de atmosfeer maar ongeveer de helft bedraagt van de totale menselijke uitstoot als er ook nog veel natuurlijke uitstoot is geweest? En hoe verklaar je dat er ook nog eens overal in de koolstofcyclus die karakteristieke vingerafdruk van fossiel koolstof wordt gevonden in de isotopenverhouding.
Jouw verhaal over de koolstofcyclus is niet meer dan speculatie over wat er in theorie had kunnen gebeuren. Er is niet het minste beetje bewijs voor dat het in werkelijkheid is gebeurd. Een kleine anderhalve eeuw geleden had je met zo’n verhaal nog wel in de voorhoede van de wetenschap gezeten. Maar je komt er veel te laat mee om de deskundigen van nu, zoals Guido, nog iets bij te brengen. Het wetenschappelijke bewijs van de twintigste en eenentwintigste eeuw – van de elementaire logica van de massabalans, via metingen van isotopen, tot aan de complexe modellen – is glashelder en eenduidig: de mens voegt koolstof toe aan de koolstofcyclus en via de evenwichten in de cyclus blijft ruwweg de helft daarvan langere tijd in de atmosfeer. Wil je aannemelijk maken dat het anders is gegaan, dan zul je bewijzen moeten overleggen. Alleen maar speculaties over hoe het in theorie anders had gekund vormen geen bewijs.
LikeLike
Guido, Hans
Fascinerend allemaal. En voor mij aanleiding tot twee vragen. Voorop gesteld, het concept van massabalans in de koolstofcyclus is me duidelijk evenals het concept van energiebalans in het klimaatsysteem. Wat me ook duidelijk is is dat beide concepten gecombineerd worden in het meta-concept ‘klimaat-koolstof terugkoppeling.’ Hier mijn twee vragen:
– Impliceert die (vooralsnog niet geconstateerde) terugkoppeling een potentieel kantelpunt in de millennia oude ratio massa/energie in de biosfeer?
– Is er een natuurkundige wet/vuistregel die kantelpunten in die ratio voorspelt (inductie) of is het een kwestie van observeren, data verzamelen en er theoretisch het beste van te maken (deductie).
Ik besef dat mijn vragen wellicht de thematiek van het blogstuk te buiten gaan maar ik ze stel toch.
LikeLike
Goff,
Guido kan hier vast veel verstandiger dingen over zeggen dan ik, maar ik doe alvast een poging.
Ik zou hier niet van een kantelpunt spreken, omdat dat begrip tot misverstanden kan leiden. Het gaat niet – in elk geval niet op wereldschaal, in lokale ecosystemen zou het anders kunnen zijn – over een systeem dat van het ene op het andere moment naar een andere toestand om kan slaan. Al zal dat, als worst case scenario op lange termijn, ook niet met absolute zekerheid uit te sluiten zijn.
De terugkoppelingen waar het hier over gaat zouden ervoor kunnen zorgen dat de opnamecapaciteit voor CO2 van oceanen en biosfeer op een bepaald moment kleiner wordt. Dat zou betekenen dat er een groter deel van de menselijke CO2-uitstoot (de zogenaamde airborne fraction) voor een langere tijd in de atmosfeer blijft.
Het heeft allemaal te maken met het gedrag van complexe systemen, dus het is niet nauwkeurig te voorspellen op basis van natuurwetten alleen, wanneer dat zou kunnen gebeuren.
Dat lijkt me de grote lijn. Mocht ik iets over het hoofd zien, dan wil Guido dat vast wel aanvullen of corrigeren.
LikeLike
Oef, heb ik hierboven een kanjer van een verschrijving gemaakt!. Waar ‘inductie’ staat moet ‘deductie’ staan, en omgekeerd. Excuses voor de overlast.
LikeLike
Beste Frans,
Bedankt, met het risico in een cirkeltje te komen; er zijn denk ik een paar dingen van belang:
– als het grootste deel van de extra opname binnen dagen tot jaren weer terug in de atmosfeer komt zonder echt in de bodems te komen dan is er minder uitstoot uit de bodems nodig om de balans kloppend te krijgen. Plantrespiratie is rond de 50% van totale GPP, daarna gaat nog zo’n 20% van totale GPP naar kortlevende tissues dus dan zit je op zo’n 70%. Misschien is het een idee om bij productiviteit te beginnen met redeneren in plaats van met respiratie?
– dat warmere gebieden meer respiratie hebben komt vaak omdat warmere gebieden ook meer productiviteit hebben. Misschien kan je een link geven van de studies die je citeert, ik kon ze niet vinden.
– dat ik op de grootte van de buffers door blijf gaan heeft een goede reden. Voor zover ik het begrijp wil je niet aannemen dat de omloopsnelheid voor het grootste deel van de C-cyclus (zowel land als oceaan) vrij kort is, anders zouden we hier een semantische discussie aan het voeren zijn. De enige manier om er toch anders over na te denken én de massabalans te eerbiedigen is m.i. dat de buffers in levende biomassa toenemen en de buffers in de bodem afnemen. Ik heb met wat getallen laten zien dat dat niet heel aannemelijk is.
– je woodfortrees grafiek heb ik ook eens gemaakt n.a.v. een vreemde opmerking van Guus Berkhout (Figuur 2 in https://klimaatveranda.nl/2020/03/17/de-wetenschappelijke-basis-van-clintel-part-ii/). Daarbij ook een uitleg van hoe we hier tegenaan kijken. Ik bedoelde echter wat anders: waarom neemt de CO2 concentratie toe in de eerste 15 jaar van de metingen terwijl de temperatuur toen vrij constant was?
Modelletje komt je kant op na een weekje vakantie.
LikeLike
Goff,
Bedankt, ik zou willen dat ik meer info eruit kon halen dan hetgeen Hans al benoemd heeft. Ik ben bang dat het observeren van de trend in de airborne fraction niet veel meer is dan een diagnostisch middel. Manuel Gloor heeft er een mooi artikel over geschreven waarin we vooral zien dat die trend interpreteren best tricky is en dat we er vooral geen groter gewicht aan kunnen hangen dan wij in het artikel doen (https://acp.copernicus.org/articles/10/7739/2010/acp-10-7739-2010.html)
LikeLike
Beste Guido,
Wat betreft jouw opmerking over de buffers: als je kijkt naar de stromen van en naar land kan het zijn dat er een tijdelijke onbalans tussen opname en buffers in de grond. Ik kan zelf niet helemaal beoordelen hoe snel dat soort processen gaan, maar de veranderingen spelen zich wel af over een periode van tientallen jaren. Maar hoe het ook zij, er zijn onderzoeken die laten zien dat zowel de NPP is toegenomen (onder invloed van de concentratie) als de grondademhaling (onder invloed van de temperatuur).
Zie bijvoorbeeld deze grafiek (https://1drv.ms/u/s!AsUNkFGC-8d6kJJ_2qifvjppVh7MoA?e=JLTVfp) uit de analyse van Craig Idso (https://t.ly/XlU0). De toename van de NPP in 50 jaar tijd is zelfs groter dan de jaarlijkse antropogene emissie (11,8 Pg/jr).
De verwijzingen naar de studies over de toename van de grondademhaling waar je om vroeg, staan hieronder.
Het onderzoek van Lee, 2011 “Monitoring soil respiration using an automatic operating chamber in a Gwangneung temperate deciduous forest” (https://t.ly/O2Se), met daarin deze duidelijke grafieken (https://1drv.ms/u/s!AsUNkFGC-8d6kJJ9elT23rBGRW_gmA?e=COAxsc).
Het onderzoek van Zhang et al,, 2016 “Rising soil temperature in China and its potential ecological impact” (https://t.ly/5GvG), met daarin de conclusie: “The soil temperature rise was predicted to have increased soil respiration by up to 28%..”
Je gaat in je reacties niet in op de oceaanstromen. Op basis van de Wet van Henry is de temperatuurafhankelijkheid nog veel duidelijker.
CO2 volgt temperatuur
Uit jouw reactie op de Humlum-grafiek begrijp ik dat je het na-ijlen van de CO2-concentratie op de temperatuur koppelt aan “tijdelijke onbalans tussen de natuurlijke fluxen van CO2.” die samenhangen met El Niño omstandigheden. Dat het niet gaat om incidentele omstandigheden maar om een structureel verschijnsel blijkt duidelijk uit een andere grafiek van WoodforTrees (https://t.ly/Dx3y). Over de gehele periode komen de CO2-concentratieveranderingen steeds net iets later dan de temperatuurveranderingen.
Verder wil ik wijzen op het onderzoek van Koutsoyiannis, 2020 (https://t.ly/TcHrT) naar de samenhang van de temperatuurverandering ten opzichte van de verandering in de CO₂-concentratie in de periode vanaf 1980. Hij heeft hierbij gebruik gemaakt van de zogenaamde Granger-causaliteitstest om te kunnen bepalen wat oorzaak is en wat gevolg. De belangrijkste conclusie luidt: “While both causality directions exist, the results of our study support the hypothesis that the dominant direction is T ➜ CO2. Changes in CO2 follow changes in T by about six months on a monthly scale, or about one year on an annual scale.”
Voor jouw vraag “waarom neemt de CO2 concentratie toe in de eerste 15 jaar van de metingen terwijl de temperatuur toen vrij constant was?” heb ik al eerder verwezen naar het onderzoek van Harde, 2019 (nu met link: https://t.ly/qJG93), dat laat zien dat de concentratie zich goed laat beschrijven op basis van een combinatie van antropogene en temperatuurafhankelijke emissies.
LikeLike
Ik zie dat de laatste link, naar het onderzoek van Harde, 2019 niet goed werkt. Dit is de correcte link:
https://www.sciencepublishinggroup.com/journal/paperinfo?journalid=161&doi=10.11648/j.earth.20190803.13
LikeLike
Schrijver blijft maar volharden met die flauwekul van hem. In zowel de oceanen, het land en de atmosfeer is de hoeveelheid koolstof toegenomen. Het staat onomstotelijk vast dat dat veroorzaakt is door de verbranding van fossiele grondstoffen. Nogmaals, de conclusie van de wetenschap (IPCC AR6) is:
“Observed increases in well-mixed greenhouse gas (GHG) concentrations since around 1750 are unequivocally caused by human activities.”
Meer over Humlum die hier door Schrijver aangehaald wordt, kun je hier vinden:
Ik schreef destijds: De conclusies en suggesties van Humlum en zijn medeauteurs zijn aantoonbaar onjuist.
LikeLike
Frans en Guido,
Volgens mij valt hier alleen uit te komen als je je eerst concentreert op de basis. Deze basis:
We hebben een koolstofcyclus, met meerdere reservoirs: atmosfeer, oceanen, biosfeer. De uitwisseling tussen die reservoirs en de evenwichten daarin bepalen hoe de koolstof over die reservoirs is verdeeld.
Voeg je koolstof toe aan de cyclus, dan verdeelt die zich volgens de evenwichten over de reservoirs. Dat is exact wat er al tijden wordt waargenomen: accumulatie van koolstof in alle reservoirs. De massabalans (over anderhalve eeuw, of zo) klopt. Je moet echt met een veel beter verhaal komen om dit simpele gegeven te weerleggen. Los nog van het feit dat er wel degelijk meer wetenschappelijk bewijs is voor de fossiele oorsprong van de extra koolstof in de cyclus.
Het verhaal van Frans is speculatie, waarvoor helemaal geen bewijs is. Sterker nog, er zitten twee gaten in zijn massabalans (over anderhalve eeuw, of zo). Ergens is er een bron van koolstof die CO2 toe zou moeten voegen aan de atmosfeer en waar de hoeveelheid koolstof dus enorm afgenomen zou moeten zijn in de loop van de tijd. Daarvoor is niet het minste beetje bewijs. En tegelijkertijd is er een deel van de menselijke uitstoot zoekgeraakt.
Waarom zouden we een theorie serieus moeten nemen die gebaseerd is op niets meer dan speculatie, terwijl er geen spatje ondersteunend bewijs is? Terwijl er een andere, volkomen logische verklaring is die aan alle kanten klopt als een bus?
LikeLike
Beste Jos,
Als je iets flauwekul noemt, moet je ook met inhoudelijke argumenten komen. Misschien kun je de volgende vragen beantwoorden.
– Hoe kan het zijn dat de emissie vanuit de oceanen sinds 1750 met 17.7 Pg/jr is toegenomen (cijfers IPCC)?
– Wat klopt er niet aan de Wet van Henry waaruit volgt dat de oplosbaarheid van CO2 in water afneemt met de temperatuur?
– Hoe verklaar je de onderzoeken van Lee en Zhang (zie hierboven) over de grote temperatuurafhankelijkheid van de soil-respiration en de toename van de soil-respiration met 28% in 50 jaar tijd?
– Wat is er fout aan het onderzoek van Koutsoyiannis over oorzaak en gevolg?
– Hoe verklaar je de grafiek op WoodforTrees over het systematisch na-ijlen van de CO2 op de temperatuur?
Als je dat niet kan of wilt, is dat prima, maar dan stel ik voor de discussie gewoon te beëindigen zonder het zo te kwalificeren. We hoeven het echt niet over alles eens te worden.
LikeLike
O, die kan ik wel even doen. Het is allemaal overbekend. Bovendien zijn al die vragen volgens mij al minstens een keer beantwoord in deze draad. Hoe kan het dat dat je is ontgaan, Frans?
“– Hoe kan het zijn dat de emissie vanuit de oceanen sinds 1750 met 17.7 Pg/jr is toegenomen (cijfers IPCC)?”
Omdat de temperatuur is gestegen. Alleen is de opname nog meer toegenomen, door de hogere CO2-concentratie in de atmosfeer door de menselijke uitstoot. Het evenwicht tussen oceaan en atmosfeer leidt tot netto-opname door de oceaan.
“– Wat klopt er niet aan de Wet van Henry waaruit volgt dat de oplosbaarheid van CO2 in water afneemt met de temperatuur?”
Stropop. Niemand beweert dat die wet niet klopt.
“– Hoe verklaar je de onderzoeken van Lee en Zhang (zie hierboven) over de grote temperatuurafhankelijkheid van de soil-respiration en de toename van de soil-respiration met 28% in 50 jaar tijd?”
Dat heeft Guido je inmiddels toch zeker een keer of vijf uitgelegd. De uitwisseling neemt toe, dus zowel de opname als de uitstoot.
“– Wat is er fout aan het onderzoek van Koutsoyiannis over oorzaak en gevolg?”
Die heb ik niet helemaal paraat. Als ik het me goed herinner kijkt dat onderzoek naar variaties op korte termijn. Waar inderdaad temperatuur (onder meer via ENSO) grotendeels bepalend is. Voor de lange termijn is dat anders.
“– Hoe verklaar je de grafiek op WoodforTrees over het systematisch na-ijlen van de CO2 op de temperatuur?”
Zie hierboven. Voor variaties op korte termijn is dat inderdaad het geval.
Zou jij nu eindelijk eens antwoord willen geven op de fundamentele kwestie van de massabalans op de lange termijn?
– Wat is de koolstofbron in jouw verhaal en waar is het bewijs dat er een bron is die zoveel koolstof heeft geleverd?
– Waar is de menselijke uitstoot van CO2 gebleven die nu zoek is geraakt?
– Wat maakt jouw theorie overtuigender dan (of op zijn minst min of meer gelijkwaardig aan) de volledig sluitende en algemeen geaccepteerde wetenschappelijke verklaring?
LikeLike
Hallo Hans,
Het bewijzen dat een hypothese waar is, valt niet mee. Ik citeer graag Richard Feynman: “We can’t prove anything. We can only disprove something”. Ik heb ook niet de pretentie een volledig sluitende verklaring te geven. Maar ik zie wel dat in het standaard IPCC-verhaal over dit onderwerp rammelt. Op de vragen die ik in mijn reactie aan Jos heb gesteld, heb ik tot nu toe nooit een goed antwoord gekregen. De hypothese dat naast antropogene emissie ook de gestegen temperatuur heeft bijgedragen aan de concentratieverhoging kun je speculatie noemen, maar het is wel gebaseerd op waarnemingen.
LikeLike
Frans,
Nee, met absolute zekerheid kun je niets bewijzen. Dat weet ik zelf ook wel. En met die dooddoener geef je in de verste verte geen inhoudelijk antwoord op mijn argumenten.
Je kunt vinden dat het IPCC-verhaal rammelt, maar dat doet niets af aan het feit dat jouw verhaal nog veel en veel en veel meer rammelt. Het loopt namelijk, zoals je al talloze keren is uitgelegd, mis op het meest basale niveau. En je blijft structureel weigeren op dat cruciale punt in te gaan. Namelijk op de vaststelling dat de hoeveelheid koolstof in alle reservoirs van de koolstofcyclus toeneemt.
En voor de honderdduizendste keer niemand heeft hier ontkend dat temperatuur invloed heeft op de koolstofcyclus. Dat zijn de klimaat-koolstofcyclus-terugkoppelingen waar Guido het in de inleiding van zijn stuk al over heeft. Het hele stuk van Guido gaat over dat onderwerp. Je hoeft de open deur over het bestaan van die terugkoppelingen dus niet keer op keer in te trappen. De kennis daarover is al zo’n anderhalve eeuw oud en we zijn daar heus wel van op de hoogte. Het punt is dus niet dat die terugkoppelingen er niet zijn, maar dat je er onzinnige conclusies aan verbindt.
Nog een, allerlaatste poging om het duidelijk te maken. Je moet de koolstofcyclus zijn als een systeem van communicerende vaten. Het simpele feit is dat het peil in alle vaten van dat systeem stijgt.
Zou je eens willen proberen om serieus naar de antwoorden die je hebt gehad te kijken? In plaats van die zo structureel te negeren en steeds maar dezelfde beweringen te herhalen waar je al meermaals antwoord op hebt gehad? Als je bepaalde antwoorden niet begrijpt kun je ook om verduidelijking vragen, in plaats van ze simpelweg te negeren.
LikeLike
Hallo Hans,
Misschien gaan we er nu komen, nu jij ook bevestigt dat de emissie vanuit de oceanen onder invloed van de temperatuur is toegenomen. Deze grotere emissie is inderdaad gecompenseerd door een opname van vergelijkbare omvang. Echter, een grotere opname in zee kan alleen maar plaatsvinden bij een hogere atmosferische concentratie (ook weer de Wet van Henry). De omvang van de opnamestroom in zee is gekoppeld aan de concentratie in de atmosfeer. De concentratie is dus weldegelijk gestegen door de grotere emissie vanuit zee onder invloed van de temperatuur.
In het geval dat er geen antropogene emissie was geweest, maar wel een temperatuurstijging, dan was de concentratie ook gestegen.
Ik kom nog terug op de vragen die je mij hebt gesteld.
LikeLike
“In het geval dat er geen antropogene emissie was geweest, maar wel een temperatuurstijging, dan was de concentratie ook gestegen.”
Inderdaad. Alleen is die hypothetische toestand irrelevant voor wat er in het echt aan de hand is. In het echt was er namelijk wel een antropogene emissie. We hebben het hier over de echte wereld en niet over wat er in een parallelle realiteit had kunnen gebeuren. Zoals ik je al eerder heb gezegd, met dat soort verhalen had je anderhalve eeuw geleden nog iets zinnigs aan de wetenschap toe kunnen voegen. Nu niet meer. Het is allemaal overbekend.
LikeLike
Beste Frans Schrijver,
Jouw vragen zijn inmiddels door Hans al beantwoord zie ik. Dat de temperatuur en variaties in ENSO een invloed hebben op de emissie van CO2 ontkent niemand, zie ook het blogstuk over Humlum.
Je gaat geen enkele keer in op de constatering die volgt uit de massabalans over de koolstofreservoirs: de hoeveelheid koolstof in de oceanen, op het land én in de atmosfeer zijn allen toegenomen!
En dus is de concentratie van CO2 sinds de industriële revolutie niet gestegen door een grotere emissie vanuit zee en het land. Dat is op basis van de simpele massabalans over het gehele systeem simpelweg flauwekul. De concentratie van CO2 in de atmosfeer is gestegen doordat er koolstof uit de fossiele reservoirs aan het systeem zijn toegevoegd. Ik verwijs hierbij graag naar de peer-reviewed science van de afgelopen circa 30 jaar zoals die steeds is samengevat in de IPCC rapporten. De volledige wetenschappelijke referentie (zie het eerdere citaat daaruit) van de laatste is:
IPCC, 2022: Climate Change 2022: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Contribution of Working Group II to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [H.-O. Pörtner, D.C. Roberts, M. Tignor, E.S. Poloczanska, K. Mintenbeck, A. Alegría, M. Craig, S. Langsdorf, S. Löschke, V. Möller, A. Okem, B. Rama (eds.)]. Cambridge University Press. In Press.
LikeLike
Hieronder enkele grafieken die de veranderingen koolstof-massabalans weergeven en laten zien dat de hoeveelheid koolstof in zowel het land, de oceanen en de atmosfeer is toegenomen. De grafieken zijn afkomstig uit Friedlingstein 2021: https://essd.copernicus.org/articles/12/3269/2020/
LikeLike
Beste Hans, Jos,
– Wat is de koolstofbron in jouw verhaal en waar is het bewijs dat er een bron is die zoveel koolstof heeft geleverd?
Ik weet niet of ik de vraag helemaal goed begrijp. In mijn optiek is er niet één bepaalde koolstofbron, maar een samenspel van vele sources en sinks. In het plaatje van het IPCC is te zien dat de omvang van de buffers in zee en op (en in) land groot zijn (zelfs ten opzichte van de antropogene emissie). Wat het IPCC verder aangeeft is dat er een behoorlijke onzekerheid bestaat over zowel de omvang van de buffers als van de natuurlijke stromen (±20%).
– Waar is de menselijke uitstoot van CO2 gebleven die nu zoek is geraakt?
Ik denk niet dat er iets is zoekgeraakt. De verbranding van fossiele brandstoffen is niet wezenlijk naders dan het verrotten of verbranden van biomassa. Fossiele brandstoffen hebben wat langer in de grond gezeten, maar zijn het resultaat van vroegere opnames. Bij het smelten van permafrost of vulkaanuitbarstingen raakt er ook geen CO2 kwijt. Natuurlijk is het zo dat de verbranding van fossiele brandstoffen een significante verstoring is van de natuurlijke koolstofcyclus. Zonder die verstoring zou er minder CO2 in de atmosfeer en andere reservoirs zijn gekomen.
In dit verband wil ik graag iets zeggen over de koolstofmassabalans. Ik ken natuurlijk de bovenste grafiek in de reactie van Jos. Het probleem met dit plaatje is tweeledig.
1. Het suggereert dat we met grote nauwkeurigheid weten wat precies de opname door land en zee is van de antropogene emissie (donker- en lichtgroen in de grafiek). Voor de opname door land (120 Pg/jr) en zee (80 Pg/jr) is de onnauwkeurigheid ±20%, dus respectievelijk ±24 en ±16 Pg/jr. In deze grafiek staan geen onzekerheidsmarges, maar ik schat in dat de nauwkeurigheid van de extra opname (van de antropogene emissie) hier met minder dan 0,5 Pg/jr wordt weergegeven. Daarmee is deze grafiek betekenisloos. De onnauwkeurigheid is 40 keer groter dan wat wordt weergegeven. De waarden zijn ook helemaal niet gemeten, maar zijn gewoon het verschil van de andere drie lijnen (fossiel, land-use en atmosfeer). Dat heet een doelredenering. Zie ook dit plaatje: https://1drv.ms/u/s!AsUNkFGC-8d6kJMI5WFZ5XCy3wI7QQ?e=4dpbql
2. Deze grafiek gaat er impliciet van uit dat de natuurlijke in- en uitstromen altijd en precies aan elkaar gelijk zijn. Ik heb al eerder uitgebreid uitgelegd, dat we dat helemaal niet kunnen zeggen. Er zijn vele sources en sinks met verschillende invloeden, met als belangrijkste: temperatuur (sources) en concentratie (sinks). Als de temperatuur verandert, verandert ook de uitstroom en daarmee geleidelijk de concentratie. De veranderende concentratie is de belangrijkste driver voor de opname. Dat maakt het logisch dat de opnamestroom na-ijlt op de veranderende emissie. Guido heeft duidelijk gemaakt dat plantemissie en -respiratie goed met elkaar in evenwicht zijn, maar dat geldt niet voor de andere belangrijke stromen.
De uitstoot van menselijke CO2 ten opzichte van de situatie dat die uitstoot er niet was, heeft inderdaad tot gevolg dat de hoeveelheid koolstof in de reservoirs zal toenemen. In de berekening van Harde leidt het tot +17 ppm in de atmosfeer. De rest zal dan zijn geabsorbeerd door andere reservoirs (o.a. oceanen, grond, vergroening). Oftewel, het is een andere uitkomst dan waar jullie van uitgaan, maar ook in deze visie is er een sluitende koolstofmassabalans.
– Wat maakt jouw theorie overtuigender dan (of op zijn minst min of meer gelijkwaardig aan) de volledig sluitende en algemeen geaccepteerde wetenschappelijke verklaring?
Ik heb al eerder aangegeven dat je naar mijn mening een hypothese of theorie niet kan bewijzen, maar alleen falsificeren. Ik denk dat wetenschappers als Salby, Harde en Berry grote gaten hebben geschoten in het model van het IPCC voor de CO2-stijging, met name op het punt van het buiten beschouwing laten van temperatuursinvloeden en de veronderstelde ophoping van menselijk CO2 in de atmosfeer. Aansluiten bij een “algemeen geaccepteerde wetenschappelijke verklaring” in een van de meest complexe gebieden waar nog zo veel onderzoek wordt gedaan, klinkt niet heel overtuigend.
LikeLike
“In de berekening van Harde leidt het tot +17 ppm in de atmosfeer.”
En waarom weet Harde het beter dan al die honderden andere deskundigen?
“De rest zal dan zijn geabsorbeerd door andere reservoirs (o.a. oceanen, grond, vergroening)”
Hoezo “andere reservoirs”? Het zijn de reservoirs van de koolstofcyclus waar ik het de hele tijd over had.
“Ik denk dat wetenschappers als Salby, Harde en Berry grote gaten hebben geschoten in het model van het IPCC voor de CO2-stijging, met name op het punt van het buiten beschouwing laten van temperatuursinvloeden en de veronderstelde ophoping van menselijk CO2 in de atmosfeer.”
Totale onzin. De invloed van de temperatuur blijft helemaal niet buiten beschouwing. En koolstofcyclus-klimaat-terugkoppelingen zijn onderdeel van de mainstream klimaatwetenschap Het is bijvoorbeeld al een jaar of 40 bekend dat ze een belangrijke rol spelen bij de afwisseling van ijstijden en interglacialen.
En hoe vaak is je nu verteld dat je niet alleen naar de jaarlijkse uitstoot en opname moet kijken, maar ook (en vooral) naar de massabalans op lange termijn?
Je lijkt te denken dat je kritisch bent op wetenschap zoals die in de IPCC-rapporten wordt beschreven. In werkelijk ben je alleen kritisch op een totaal onrealistische karikatuur van die wetenschap.
Ben je je er overigens van bewust dat jouw verhaal een enorm doemscenario is? Want het impliceert dat de koolstof-klimaat-terugkoppelingen veel een veel groter zijn dan de mainstream wetenschap zegt. Als de huidige toename van de CO2 concentratie grotendeels het gevolg is van een terugkoppeling, dan zou dat des te meer reden zijn om niet ook nog eens extra CO2 in het systeem te stoppen. Met terugkoppelingen die zoveel sterker zijn dan bijvoorbeeld het IPCC aanneemt, vraag ik me af of een Venus-effect nog uit te sluiten is.
LikeLike
Nog iets over die verzinsels van Harde. Ik had het even niet paraat, maar kan me nu weer herinneren waar de beginnersfout daar zit.
En, Frans, het is best grappig. Hij doet namelijk exact het tegenovergestelde van wat jij doet. Waar jij, om op je vooraf gewenste conclusie uit te komen, alleen naar de uistoot van de oceaan kijkt en de opname negeert, kijkt Harde alleen naar de opname.
De echte wetenschap daarentegen kijkt altijd naar allebei. Zoals het hoort, wanneer er sprake is van een uitwisseling.
LikeLike
Okay Hans, genoeg. Ik stop met de discussie.
LikeLike
Frans,
Goed, dan laten we het hierbij. Al ben ik wel benieuwd of je iets van deze discussie hebt opgestoken. Je bent immers op meerdere aantoonbare onjuistheden in je argumentatie gewezen, bijvoorbeeld de beweringen over zaken waar het IPCC geen rekening mee zou houden. Terwijl die wel degelijk aan de orde komen in de rapporten en de onderliggende wetenschappelijke literatuur. Zou het geen goed idee zijn als je wat dieper in die rapporten duikt, om met eigen ogen te zien hoe zorgvuldig alle relevante factoren worden meegenomen? Of vind je dat niet nodig?
LikeLike
Waarom heet deze website Klimaat Veranda, en niet Klimaar Verandering?
En klopt het wat deze man zegt over fossile brandstof?
Graag een andwoord aub.
https://www.bitchute.com/video/1ZlrRg6ZG5vE/
LikeLike
@Henk Visser
Zie de “Over ons” pagina: https://klimaatveranda.nl/bart-verheggen/
Onder wordpress kun je deze site bereiken als https://klimaatverandering.wordpress.com/ en nu dus ook als https://klimaatveranda.nl.
Ik heb geen zin om zo’n onduidelijke video te bekijken. Mocht die over abiotische olie gaan, zie hier voor meer uitleg van deze wenshypothese: https://rationalwiki.org/wiki/Abiotic_oil
LikeLike