De Netflix film “Don’t look up” doet flink wat stof opwaaien. Het gaat over een existentiële dreiging die door politici en media niet serieus wordt genomen. De dreiging in de film is een op de aarde afstevenende komeet, maar staat symbool voor de klimaatcrisis. Ook zijn er veel parallellen te zien met de pandemie. Die analogie valt natuurlijk te bekritiseren: het palet aan mogelijke oplossingen voor een komeetinslag is veel beperkter dan voor klimaatverandering. Een komeetinslag is een alles-of-niets kwestie, in tegenstelling tot klimaatverandering. Of zoals Kate Marvel het omschreef:
Climate change isn’t a cliff we fall off, but a slope we slide down.
Maar dat is natuurlijk niet het punt van de analogie. Die gaat veel meer om de politieke en maatschappelijke respons. Nu.nl:
Het is een uitgebreide allegorie voor de klimaatcrisis: wetenschappers die niet worden gehoord, de politiek die te laat in actie komt, media die ongeïnformeerde sceptici evenveel aandacht geven als serieuze wetenschappers en economische belangen die de aanpak van het probleem belemmeren.
Zoals je van een film als deze kan verwachten zijn de dysfunctionele dynamieken (tussen wetenschap, politiek, media, en multimiljardairs) flink uitvergroot, maar tegelijk ook heel herkenbaar. De Amerikaanse president (Meryl Streep) is een parodie op Donald Trump, compleet met MAGA-achtige petjes met de tekst “don’t look up” (oftewel: doe alsof er geen dreiging is) en een hork van een zoon (Jonah Hill) als stafchef. De polarisatie in de samenleving groeit en wordt door de president en haar zoon verder aangewakkerd, o.a. door het verspreiden van desinformatie en het scheppen van een vijandbeeld (“There’s three types of American people. There are you, the working class. Us, the cool rich, and then them.”).
De media krijgen ook een veeg uit de pan. Het moet vooral leuk en licht blijven, ook als het gaat om het einde van de wereld zoals we die kennen. Het draait om kijkcijfers en reuring, en mensen zijn nu eenmaal meer geïnteresseerd in de liefdesperikelen van Ariana Grande (ja, die speelt ook in de film) dan in wat er echt toe doet. En de media willen ook de andere kant van het verhaal laten horen – ook als die andere kant neer komt op wetenschapsontkenning. De bekende schijnbalans, waar we hier al vaker over gehad hebben.
Professor Mindy (Leonardo DiCaprio) kan in het begin zijn boodschap niet op een begrijpelijke manier onder woorden brengen (een beetje als een jeugdige en sexy versie van Jaap van Dissel). Mindy houdt zijn kritiek op het bizarre plan van een arrogante multimiljardair voor zich om een stem aan zowel de politieke als de talkshow tafel te blijven houden, totdat hij uiteindelijk inziet dat dat een doodlopende weg is.
Als zijn PhD studente Kate Dibiasky (Jennifer Lawrence) op prime-time televisie haar onmacht en boosheid uitschreeuwt wordt ze daarna op sociale media belachelijk gemaakt. Het doet denken aan Greta Thunberg’s “How dare you” speech voor de Verenigde Naties en de sterk uiteenlopende reacties daarop. Haar boosheid is begrijpelijk, maar de vraag die blijft kleven is of het ook effectief is? Het ontbreken van een handelingsperspectief in haar boodschap (die van Lawrence’s karakter in de film; niet Thunberg) maakt het wellicht weinig effectief.
De verschillende keuzes die Mindy en Dibiasky maken illustreren een belangrijk thema van de film. In de woorden van de astronoom Amy Mainzer, die als wetenschappelijk adviseur voor de film diende:
The fundamental tension between whether it is better to protest the systems of the powerful versus try to influence from within is a big part of the story.
Vanuit Nederland bezien lijkt dit allemaal nogal over-the-top. Maar als ik even terugdenk aan het Amerika van 2017 tot 2021 of aan de bijna wekelijks terugkerende koffiedrinksessies op het Museumplein dan weet ik zo net niet hoe overdreven de film is. En dan moet Ongehoord Nederland nog beginnen.
Oh, en kijk vooral tot na de aftiteling!
Andere commentaren:
Een heel lezenswaardig interview met de astronoom Amy Mainzer, die als wetenschappelijk adviseur voor de film heeft gediend:
We talked a lot about how scientists can get marginalized by special interests; by conspiracy theories; and how frustrating that is — when you have news that’s important that you have to share because you know you can solve problems if you can just get the word out about it and get other people to take action. We had dozens and dozens of conversations about this; about how scientists feel when they are ignored.
But, fundamentally, I think the thing that they did very well, and that I was really interested in making sure that they knew, is that science tries to tell the truth. We really try. We try to tell the truth about the way that we see the world working around us, based on empirical evidence. In any given situation, scientists are going to try to get the truth out there. They’re going to try to tell what we know. They’re going to try to make sure that other scientists can replicate the work. That’s a strength of science. And that’s a unique way that science operates — it self-corrects.
Yes, it’s obvious science fiction, but I think it has some important points to make about the value of science in our lives.
Michael Mann in the Boston Globe:
‘Don’t Look Up’ succeeds not because it’s funny and entertaining, but because it’s serious sociopolitical commentary posing as comedy.
The movie Don’t Look Up is satire. But speaking as a climate scientist doing everything I can to wake people up and avoid planetary destruction, it’s also the most accurate film about society’s terrifying non-response to climate breakdown I’ve seen.
Gavin Schmidt op Realclimate o.a. over de science-policy interface:
I saw a number of elements that resonated clearly with my experience in climate #scicomm.
“Don’t Look Up” gives as yet another clear example of leadership failing to rise to the occasion, despite the best (and worst) efforts of the scientists providing the needed information. It really doesn’t have to be that way but it’s rarely (if ever) the scientists’ fault.
Mark Boslough op Skeptical Inquirer:
Sadly, I’d never seen another movie with a scientist character that came close to the authenticity of Contact’s Ellie again. Until now. Don’t Look Up nailed it. There are two reasons for this. First, the producers, writers, and actors respected science and scientists enough to seek out their advice and listen. Second, they called the right scientist [Amy Mainzer], and she didn’t hang up.
It was obvious to me while watching the film that her advice went far beyond astronomy and that she’d schooled the filmmakers on how scientists think and what words they use. It’s the first time I’d ever heard a character refer to “peer review” in a film.
Klimaatverandering 
De film is een uitstekend schaalmodel (veel kortere tijdschalen) voor het klimaatprobleem, precies zoals een atmosferische windtunnel is voor het bestuderen van windhinder rond hoge gebouwen.
Door de veel kortere tijdschalen zie je veel beter hoe het ontkennen en wegredeneren van wetenschappelijke inzichten tot niks anders leidt dan tot tijdverlies. Noch de komeet in de film, nog de atmosfeer in ons huidige emissiepatroon heeft een pauzeknop die ruimte geeft om het eerst eens met iedereen eens te worden.
LikeLike
De reacties deden mij denken aan “onze” luizenmoeder, daar dook ook half geëngageerd Nederland op om de film te duiden als belangrijk “kantelpunt”. Film, kunst in het algemeen, blijft een goed middel om dit soort discussies te voeren. Maar of het ook helpt…? Elders zie ik nu discussies over de invloed van dr Strangelove op de ontwapening en van Being There op de holle praat van de politiek. Het is van alle tijden dat de nar ons de waarheid laat zien, maar ook geldt dat de mens hardnekkig hardleers is…
LikeLike
Om wat houvast te hebben en te houden bezig ik de volgende positieve aanpak met aandacht te vragen voor vier letters:
1 L = van Luisteren, studeren, info opzoeken
2 E = van de Ernst onderkennen
3 U = van de Urgentie onderkennen
4 K = van Koppig de punten 1 en 2 en 3 herhalen
Dus L.E.U.K.
Kom uit de leunstoel en doe eens leuk!
Succes heb ik er nog niet mee!
LikeLike
Ha Bart, dank voor je indrukken en overpeinzingen n.a.v. deze film. Ik heb ‘m nog niet gezien, binnenkort zal dat wel ’s gaan gebeuren.
Het lijkt me inderdaad nogal ‘over the top’. Daar is het nu eenmaal een satire voor en dan wel een satire die specifiek is toegesneden op de Amerikaanse situatie, op het Trump-tijdperk. Van de vele commentaren die je aanhaalt spreekt me vooral aan wat Amy Mainzer naar voren brengt:
“But, fundamentally, I think the thing that they did very well, and that I was really interested in making sure that they knew, is that science tries to tell the truth. We really try. We try to tell the truth about the way that we see the world working around us, based on empirical evidence. In any given situation, scientists are going to try to get the truth out there. They’re going to try to tell what we know.
In Europa is dit besef, na jaren en zelfs decennia van wetenschapscommunicatie, gelukkig iets meer aanwezig dan in de VS.
LikeLike
@Bart
Ik heb de film nog niet gezien en de enige reden dat ik dat nog ga doen is om de actrice Meryl Streep weer eens aan het werk te zien in haar opvoering van een personage. Terzijde: de Engelse term ’character’ in de context van theater/film luidt in het NL ‘personage’ en niet ‘karakter.’
@Tinus
Je stelt dat de film een Illustratie is van tijdverlies door ontkenning van de feiten. Feit is dat die ontkenning van de feiten een feit is. Maar het is nog maar de vraag of humane erkenning van de klimatologische feiten volstaat om catastrofes af te wenden. Er zijn nogal wat levensvormen naast homo sapiens die catastrrofaal getroffen zijn.
@Frans Debets
“ Film, kunst in het algemeen, blijft een goed middel om dit soort discussies te voeren. Maar of het ook helpt…?
Dat riekt naar politisering van de kunsten. Maar je hebt een punt: het helpt helemaal niks.
LikeLike
Hoi Bart, je zegt: “Vanuit Nederland bezien lijkt dit allemaal nogal over-the-top. Maar als ik even terugdenk aan het Amerika van 2017 tot 2021 of aan de bijna wekelijks terugkerende koffiedrinksessies op het Museumplein dan weet ik zo net niet hoe overdreven de film is.”
Ik vrees dat de realiteit nog wat erger is dan de (poging tot) satirische weergave in deze film. Het leek mij ook meer een nagespeelde documentaire, dan een echt geslaagde satire, wat geen kritiek is, want als deze film bijdraagt aan een breder besef van onze huidige situatie, is dat een belangrijke verdienste. Hoe groot die bijdrage precies is, zal moeten blijken.
In mijn ogen was de verwijzing niet alleen naar de VS van Trump van 2017-2021, maar ook naar dat van Bush & Cheney van 2001-2009. Jim Hansen mocht toen samen met Richard Lindzen aan Cheney en zijn speciale energie-team de twee kanten van de klimaatdiscussie presenteren: de wetenschappelijke kant en de pseudo-wetenschappelijke kant. Toen Cheney vervolgens wel naar Lindzen bleek te luisteren en niet naar Hansen, begon Hansen zich steeds duidelijker publiekelijk uit te spreken, waarna zijn NASA-leidinggevende hem het zwijgen probeerde op te leggen. Gelukkig liet Hansen dat niet gebeuren door zijn verhaal te vertellen aan Andy Revkin van de New York Times en door juridische ondersteuning bij het verdedigen van zijn vrijheid van meningsuiting. Mark Bowen schreef hier in 2008 een sterk boek over, Censuring Science: https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=17926941&t=1641411525902
Nog verder terug werd Ben Santer in 1996 als lead author van het 2e IPCC-rapport vanuit pseudo-wetenschappelijke hoek ten onrechte beschuldigd van wetenschappelijke corruptie: https://blogs.scientificamerican.com/observations/the-peril-and-power-of-following-the-evidence/ Dit als onderdeel van de twijfelindustrie, zoals beschreven door Oreskes & Conway in Merchants of Doubt.
De kracht en organisatiegraad van deze twijfelindustrie komt in Don’t Look Up niet of nauwelijks aan bod, wat ook moeilijk mogelijk lijkt waar het om een komeet gaat ipv om de fossiele industrie als planetaire bedreiging. Maar ook al is de realiteit nog erger dan de film, ik denk dat deze film meer van deze realiteit laat zien dan de meeste andere films tot dusver, en dat is wat mij betreft een grote verdienste.
LikeLike
Goed punt, Lennart. Er zijn idd meerdere analogieen te zien, bedoeld of onbedoeld. En dat dat er zoveel (vermoedelijk onbedoelde) analogieen zijn te zien is een indicatie dat de film minder overdreven is dan op het eerste gezicht lijkt.
Je punt over de organisatiegraad vd twijfelindustrie is ook valide. Hetzelfde kan gezegd over over de tegenbeweging daarvan, namelijk georganiseerd klimaatactivisme. Dat is een punt dat Aaron Huertas maakt: https://www.aaronhuertas.com/review-dont-look-up-is-the-science-communication-film-we-deserve/ In de film draait het heel sterk om individuen, terwijl veel maatschappelijke dynamieken juist door georganiseerd verbanden gestuurd worden. Maar een focus op het individu leent zich nu eenmaal beter voor een blockbuster film, zou je kunnen zeggen.
Goff: personage is idd een beter woord dan karakter, dankje voor de correctie.
LikeLike
Ik zie organisatiegraad niet als karakteristieke eigenschap van de twijfelindustrie. De wetenschap is heel veel beter (en zorgvuldiger) georganiseerd dat de pseudosceptische beweging. Kijk bijvoorbeeld naar het IPCC, met alle checks en dubbelchecks, procedures die regelmatig nog worden doorgelicht en aangescherpt, en de transparantie. Dat is in mijn ogen een hoge organisatiegraad.
De pseudosceptische beweging blinkt uit in zo ongeveer het tegenovergestelde: opportunisme. Wie vandaag een verhaal vertelt dat de pseudoceptici bevalt wordt door de hele meute omarmd. Om net zo hard uitgekotst te worden als dat verhaal toch wat anders in elkaar blijkt te zitten. Het doel van deze industrie is om twijfel te zaaien op korte termijn. En dan werkt dat opportunisme prima. Ze hebben dus helemaal niet zo’n hoge organisatiegraad nodig.
LikeLike
Inderdaad, Bart, ook voor collectief georganiseerde activiteiten om de mondiale dreiging te verminderen is in de film weinig of geen aandacht, inclusief activiteiten om de georganiseerde twijfelindustrie te ontmaskeren en verzwakken.
Hans, op individueel niveau is het misschien vooral opportunisme, maar op collectief niveau is het waarschijnlijk toch vooral strategisch goed doordacht en georganiseerd opportunisme, gelet op de hoeveelheid geld die in de loop der decennia door de twijfelindustrie besteed is aan effectief twijfel zaaien.
LikeLike
Lennart,
Jij en ik vinden dat veel geld. Voor degenen die het betalen is het een schijntje. Dat je heel makkelijk opportunistisch uit kunt geven.
LikeLike
Hans, dat ben ik wel met je eens; ik denk echter dat we als samenleving erg lang onderschat hebben hoe destructief en effectief georganiseerd de twijfelindustrie de afgelopen decennia te werk is gegaan, en op een iets andere manier waarschijnlijk nog steeds actief is, zoals bv beschreven door klimaatwetenschapper Michael Mann in zijn boek The New Climate War: https://skepticalscience.com/the-new-climate-war-our-reviews.html
LikeLike
Jaap Tielbeke gister in De Groene Amsterdammer over Don’t Look Up: https://www.groene.nl/artikel/de-werkelijkheid-is-nog-tragischer-dan-de-film
“De werkelijkheid is tragischer dan de klucht van McKay: zelfs de zelfbenoemde koplopers die vastberaden zeggen te zijn de ‘klimaatkomeet’ te stoppen, komen niet met zwaar genoeg geschut.”
LikeLike
De wetenschap is ongetwijfeld goed georganiseerd als het om waarheidsvinding gaat. Maar hoe zorg je er voor dat wat in de wetenschap common sense is geworden ook doordringt in de politiek? het gaat in de politiek om macht om iets wel of juist niet te doen. Het lijkt er op dat niets doen een veiliger koers is politiek gezien dat iets wel te doen. Want wat je ook doet het is niet goed of het deugd niet. Dan kun je maar beter niets doen en hopen dat het mijn tijd wel zal duren dan vijanden maken en verkiezingen verliezen. In een alles of niets systeem als de VS is dit nog verder uitvergroot dan in een consensusmodel als in Nederland. Hoewel ook hier populisten sinds jaar en dag de dienst proberen uit te maken. Wiegel was hier al heel goed in. Het werkt dus vindt het navolgers.
LikeLike
Een film blijft vooral een beetje amusement en overdrijving. Alles zal altijd in zo’n film worden uitvergroot. Dus waarheid moet je in deze film niet zoeken, het moet plezant blijven en vooral veel kijkers lokken. Het laat reageren van de overheid dat zijn we gewoon, nog geen zes maanden geleden kende het oosten van België één van de grootste rampen ooit in zijn geschiedenis. Ook hier reageerde de overheid veel te traag. Zelfs tot op vandaag zitten veel van die mensen nog in de miserie. Dus ergens heeft die film dan wel een punt.
LikeLike
Bart e.a
De film in kwestie is een product van de commerciële film-industrie. De thematiek is een aloud beproefd commercieel succes-recept: catastrofe! De spanningsboog is al even beproefd: the good vs the bad. En als ik het goed begrijp is de cinematografische stijlfiguur die van de parabool, satire. Wat dat laatste betreft zit er nog een dubbele bodem in omdat Meryl Streep zelf het tegendeel is van het personage dat ze in de film kennelijk neerzet.
Laten we wel wezen, de film is een geldpomp in de filmindustrie. En een Talk of the Town enkel en alleen vanwege Twitter, Facebook en andere geldpompen die biodiversiteit afbreken en energiebronnen leegzuigen. Het zou wel interessant zijn te weten wat de CO2 footprint van deze filmproductie is geweest. Laat staan van de receptie/ commentaren in commercieel gedreven ‘media’.
Met wetenschapscommunicatie heeft deze film helemaal niks te maken. Het is amusement. Helemaal niks mis mee maar meer ga ik er niet van maken.
LikeLike
Goff,
Niet alles wat geld oplevert heeft educatieve/intrinsieke waarde, en niet alles wat educatieve/intrinsieke waarde heeft, levert geld op. Maar betekent dit ook dat iets wat geld oplevert geen educatieve/intrinsieke waarde kan hebben? Je redenering hierboven lijkt me qua logica kwetsbaar, maar misschien begrijp ik je verkeerd of zie ik iets over het hoofd.
LikeLike
Lennarft
ik wijs erop dat de betreffende film niet informatief is bedoeld. Daar zijn cinematografisch gezien documentaires en journalistieke gesprekken met ter zake doende experts voor. Blockbusters zijn energie-slurpend amusement. Zo simpel is het en ik zie niet wat er kwetsbaar is (jouw woorden) in de logica van mijn redenering.
LikeLike
Goff,
Ik weet niet of je stelling/aanname klopt dat de film niet (o.a.) informatief bedoeld is/kan zijn, gelet op wat bv regisseur Adam McKay daarover zegt: https://en.wikipedia.org/wiki/Don%27t_Look_Up_(2021_film)#Production
Als je aanname niet klopt, is dat een kwetsbaar punt in je redenering, en is die misschien net iets te simpel.
Mijn vraag zou zijn: kunnen speelfilms, satirisch of anderszins, per definitie geen onderdeel zijn van wetenschapscommunicatie? Zie bv ook deze webpagina met handelingsopties, gekoppeld aan de film: https://dontlookup.count-us-in.com/
Hoe succesvol de film is als bijdrage aan wetenschapscommunicatie rond klimaat, is een andere vraag, maar ik begrijp jouw stelligheid in deze nog niet echt.
LikeLike
Lennart
“Mijn vraag zou zijn: kunnen speelfilms, satirisch of anderszins, per definitie geen onderdeel zijn van wetenschapscommunicatie?”
Die vraag stellen is het antwoord geven: nee. Wetenschapscommunicatie is het métier van wetenschappers en ter zake kundige onderzoeksjournalisten. En niet van amusementproducenten.
LikeLike
Goff,
Vervolgvraag: kunnen wetenschappers en amusementsproducenten samenwerken aan mediaproducten die bij kunnen dragen aan wetenschapscommunicatie?
Wikipedia zegt bv over wetenschapscommunicatie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Wetenschapscommunicatie
“Het professionele veld omvat onder andere wetenschapsjournalistiek, wetenschapstentoonstellingen (bijvoorbeeld in musea en science centers), wetenschapsbeleid en de productie van media over wetenschap… Wetenschapscommunicators kunnen gebruikmaken van dezelfde methoden van entertainment en overtuigingskracht als in andere beroepen, zoals humor, verhalen vertellen en metaforen.”
LikeLike
Lennart
Nopet. De eindredactie van IPCC rappotages zal om de welbekende redenen niet accord gaan met aanschuring aan amusementproducentren. Ter memorie: IPCC gaat over de kimatologische feiten voor zover bekend. De film waarover we het hebben gaat over iets anders.
LikeLike
Goff,
IPCC gaat in principe over de klimatologische feiten, inclusief (steeds meer) feiten over hoe de samenleving met die feiten omgaat. De film waarover het hier gaat, schetst een satirische metafoor voor de manier waarop de samenleving met (klimaat-)wetenschappelijke feiten/risico’s omgaat.
Aan de film is bv ook deze meer educatieve brochure gekoppeld: https://dontlookup.count-us-in.com/docs/dlu_guide_en.pdf
Klimaateducatie lijkt me ook een vorm van wetenschapscommunicatie, dus ik begrijp nog steeds niet je stellige ontkenning van enige mogelijke educatieve bijdrage van deze film aan beter begrip van de huidige klimaatcrisis. Veel klimaatwetenschappers lijken dit in ieder geval niet met je eens te zijn.
LikeLike
Ik ben het met Lennart eens dat wetenschapscommunicatie breder is op te vatten dan “wetenschapper legt uit hoe het zit”. Deze film heeft een duidelijke boodschap, al is dat niet primair het uitleggen van de wetenschappelijke inzichten. Wel het duiden van de relatie tussen wetenschap en maatschappij, het wetenschappelijk proces, het belang van wetenschap, etc. Ik zou dat onder wetenschapscommunicatie scharen, maar dat is wellicht een definitie-kwestie.
Wel is het duidelijk zo bedoeld, zie bijv dit stuk: https://theecologist.org/2022/jan/05/science-climate-humour?fbclid=IwAR2BTFZcYSuWMXLkk0uvPWIGUTZ0sxZPjAKdHKUI0Tu6pCVsyjrVpAu5FoU
“McKay recognizes that hard truths are often difficult to deliver as straight-up commentary. People are resistant to messages they don’t want to hear, especially in the toxic political economy that prevails today.
We can’t barge in through the front door. It’s locked. So we look for a another way in. Humour and satire provide just such a side door.”
LikeLike
Dank, Bart, voor die verwijzing naar het stuk van Michael Mann van (oorspronkelijk) 27 dec. Die had ik inderdaad ook gezien, maar niet zo snel teruggehaald…
LikeLike
Ook nog dank voor verwijzing naar het stuk van Aaron Huertas, Bart:
https://www.aaronhuertas.com/review-dont-look-up-is-the-science-communication-film-we-deserve/
Erg goed stuk, dat ik nog niet gezien had!
LikeLike
Bart
“Deze film heeft een duidelijke boodschap”
Inderdaad, de boodschap is dat de acteurs hun werk goed hebben gedaan in de film-industrie. Je zei zelf al dat de film zelf een opstapeling is van analogieën. Qua boodschap (jouw woorden) is het elk wat wils. Ik ben het volstrekt niet met je eens: cinematografische bockbusters hebben helemaal niets te maken met wetenschapscommunicatie. Helemaal niets. Ik zei het hierboven eerder al: onderzoek-journalistieke documentaires zijn daarvoor beter geschikt en daar ontbreekt het bepaald niet aan.
Je zegt nu dat “ wetenschapscommunicatie breder is op te vatten dan “wetenschapper legt uit hoe het zit”. Tja, alleen wetenschappers leggen uit hoe het zit en hun podoim is wat mij betreft niet cinematografische blockbusters.
LikeLike
Nu ook het interview met astronoom Amy Mainzer gelezen, de belangrijkste wetenschappelijke adviseur bij deze film. Leuk haar ervaringen en gedachten te lezen, bv:
“I was there on set on an iPad. They just sort of wheeled me around, which was really funny. [Laughs] But it worked really well. Meryl Streep stood for a very long time in front of my iPad. I think they had to ask her to move at one point.”
LikeLike
Ik heb de film (nog) niet gezien. Maar uit wat ik erover lees zou ik ook niet direct concluderen dat je hem zou kunnen zien als wetenschapscommunicatie. Eerder als een satirisch commentaar op wetenschapscommunicatie, en hoe de maatschappij daar vervolgens mee omgaat. Waar helemaal niks mis mee is, overigens
Verder maak ik uit recensies en commentaren op dat het geen eendimensionale goeien versus kwaaien film is, maar dat juist iedereen een spiegel krijgt voorgehouden. Dit schrijft Humo bijvoorbeeld (wel jammer van dat lelijke anglicisme):
“McKay neemt geen gijzelaars, spaart niemand en zet ons allemáál in ons hemdje. Zelfs professor Mindy, de betrouwbare wetenschapper die er zijn missie van maakt om de wereld ervan te overtuigen dat het bittere ernst is (‘Begrijpt u dat dit apocalyptisch is?’), begint na een tijdje verdacht intens te genieten van zijn status als Graag Geziene Gast in het talkshow-circuit. ”
Dat vind ik wel een aanbeveling om ‘m te gaan kijken. De afloop (niet van de film, maar van de invloed ervan) durf ik overigens al wel te voorspellen. Degenen die de spiegel die ze wordt voorgehouden het hardste nodig hebben zullen de film ofwel niet gaan zien, ofwel die spiegel helemaal niet waarnemen.
LikeLike
Wij hebben onlangs Netflix opgezegd, omdat je te makkelijk te veel en te goed entertainment kunt opsouperen. Het lezen over deze film geeft me genoeg indrukken, bedankt Bart en allen hierboven. Ik ga weer door met het lezen van boeken over de economie. Daar zit een belangrijke hefboom om klimaatmaatregelen gedaan te krijgen. En dat terwijl onze “florerende” markteconomie aan de basis begint te verrotten. Tip: https://www.independent.org/publications/tir/article.asp?id=1354 over Bas van Bavel: The Invisible Hand?
LikeLike
Inderdaad een aanrader, Dirk, dat boek van Van Bavel!
LikeLike
Dirk Roorda,
“Ik ga weer door met het lezen van boeken over de economie.”
Succes ermee maar let wel effe op dat ook boeken over economie bedoeld zijn als blockbusters. Net zoals de film waar het hier over gaat. Als je echt wilt weten wat er loos is in de economische discipline zijn economische boeken net zo min informatief als films over catastrofes. Ik wil maar zeggen: de economische discipline is net als de cinematragofische discipline een kwestie van humaniora. Met wetenschap heeft het niets te naken. Niks mis mee maar je moeten het niet anders voorstellen dan wat het is: praatjes.
LikeLike
Goff, je zegt:
“Als je echt wilt weten wat er loos is in de economische discipline zijn economische boeken net zo min informatief als films over catastrofes.”
Waar kunnen we dan het beste informatie vinden over wat er loos in de economische discipline? Het ene boek is het andere niet, volgens mij.
LikeLike
Je bent wel erg cynisch, Goff. Je moet bij elke informatiebron die je raadpleegt opletten. En toch zijn er heel veel informatiebronnen die je aan interessante gedachten of goede inzichten kunnen helpen. Er zijn zelfs blockbusters die dat doen.
LikeLike
Goff, de humaniora zijn ook wetenschap. Er zit structuur in wat mensen denken, doen en nalaten (in 2 betekenissen). En ook al zat er geen structuur in, dan zit er nog steeds veel wetenswaardigs in. Het is een reductie om wetenschap te identificeren met kennis van wetten en regels.
Ik denk dat we de kennis van de mens, maatschappij, cultuur, religie nog hard nodig hebben om zoiets omvangrijks als een klimaatcrisis aan te pakken. Zo’n Netflix film bespeelt onze geest op manieren die je met technocratische middelen nooit voor elkaar krijgt. Een mens heeft motivatie nodig, en waaraan ontleent hij/zij die? Hoe worden motivaties versterkt door groepen? Welke emoties gaan met ons aan de haal? Daar hebben we alle humaniora voor nodig.
LikeLike
En Goff, je hoeft maar een paar pagina’s van dat boek te lezen om te zien dat het nooit een blockbuster zal worden. Er wordt taai werk verzet.
LikeLike
Heren,
Over de wetenschapplijke status van de economische discipline hebben we het recent uitgebreid gehad in ‘Open Discussie’. Zie aldaar en ik ga hier niets toevoegen aan wat ik daar beargumenteerd heb gesteld. Hier wil ik er wel aan herinneren dat de humaniora een academische grabbelton is voor elk wat wils. Inclusief de discipline ‘wetenschapscommunicatie’.
En nee, ik ben niet cynisch. De enige informatiebronnen die betrouwbaar zijn zijn informatiebronnen die repliceerbaar hun werk/onderzoek hebben gedaan. De rest is humaniorische opinie. Doe ik ook, daar niet van. Maar ik voer het niet op als academische discpline, laat staan wetenschap
Maar terug naar de film, het onderwerp van dit blogstuk. Bart wijst er bij aanvang m.i. terecht op dat klimaatverandering “… isn’t a cliff we fall off, but a slope we slide down.” Jake Bittle https://thebaffler.com/latest/i-told-you-so-bittle gaat daar in zijn bespreking van de film dieper op in. Citaat:
“…one wonders why McKay [regisseur van de film. G.J.] didn’t just make a movie about ExxonMobil.”
LikeLike
Goff, je zult toch echt eerst het kaf van het koren moeten scheiden voordat je de inhoud van een boek zomaar bij voorbaat afschrijft. Heb je gecheckt hoe repliceerbaar het onderzoek van Van Bavel is? En in hoeverre het gerepliceerd is?
Voor zover ik zijn werk ken en begrijp, levert hij historisch onderbouwd nogal fundamentele kritiek op de dominante mainstream economie, bv door het dominante denken over de vemeende “onzichtbare hand” van Adam Smith empirisch en theoretisch te bevragen. Mede daarvoor heeft hij een Spinozapremie ontvangen: https://www.nwo.nl/prof-dr-bjp-bas-van-bavel
Jij doet hier volgens mij aan niet-repliceerbare opinie, want je lijkt weinig of geen onderzoek naar het werk van Van Bavel gedaan te hebben. Mocht dat anders zijn, dan ben ik benieuwd naar je bevindingen. Dat te veel economen niet kritisch en wetenschappelijk genoeg te werk gaan, wil niet zeggen dat al het economisch onderzoek bij voorbaat als onvoldoende kritisch en wetenschappelijk weggewuifd kan worden.
In feite zeg je hier “Don’t look up” tegen iedereen die probeert het economisch systeem beter te begrijpen. Tegelijkertijd breng je terecht de vraag op waarom McKay geen film over ExxonMobil gemaakt heeft. Lijkt me in de eerste plaats een goede vraag aan McKay zelf, maar ook geen reden om de film die hij wel gemaakt heeft bij voorbaat af te schrijven als mogelijke bijdrage tot beter begrip van de huidige klimaatcrisis.
LikeLike
Indachtig mijn laatste tweet had ik in in dit blogstuk plaats van polarisatie eigenlijk radicalisering moeten schrijven. Dat is een betere beschrijving van wat er gaande is met de “don’t look up” beweging, zowel in de film als in het echt. https://twitter.com/klimaatVeranda/status/1479385161515085832
LikeLike
Lennart
Zie ‘Open Discussie’ voor mijn antwoord op economie-kwesties.
Ik doe overigens niet aan opinie maar aan epistemologisch beargumenteerde kritiek op academische opinies die doorgaan voor wetenschap.
LikeLike
Bart
Ja, radicalisering is wat er gaande is en niet te vermijden. Wat mij betreft mag de radicalisering toenemen. Het is afwachten of Rutte4 radicaal is of nog meer van hetzelfde pappen-en-nat-houden.
LikeLike
Bedankt voor die link Lennart!
LikeLike
Lennart
“…geen reden om de film die hij wel gemaakt heeft bij voorbaat af te schrijven als mogelijke bijdrage tot beter begrip van de huidige klimaatcrisis.”
Na de film gezien te hebben vraag ik me af hoe die kan bijdragen tot ook maar tot enig begrip bij wie dan ook van de werkelijke implicaties van klimaatverandering. Wel begrip voor de relatie tussen wetenschap en the powers that be. Dat laatste is de reden dat een blockbuster over ExxonMobile waarnaar ik refereerde me effectiever lijkt qua wetenschapscommunicatie. Wie weet, wellicht staat iets dergelijks ergens in de cinematografische steigers.
Overigens ben ik niet kapot van dit soort amusement, wat mij betreft past het in het rijtje Planet of the Apes (1968), Jurassic Park (1993) etc.
LikeLike
Goff,
Als metafoor kan het verhaal in deze film denk ik een goede rol vervullen in het zichtbaar en voelbaar maken van een deel van de huidige klimaatcrisis, maar ook van bv de coronacrisis. Zie bv ook wat kritisch econoom Steve Keen hierover zegt: https://braveneweurope.com/steve-keen-my-dummy-spit-over-the-guardian-and-dont-look-up-climate-change-50-years-of-media-degeneration
‘The public, it appears, has embraced it: it’s the most highly watched movie of 2021—and if you haven’t yet watched it, I do recommend adding to its numbers. Climate scientists and activists, many of whom I know personally—though only a handful face-to-face, thanks to Covid—have been strongly moved by it, and that applies to me too.
Journalists and movie critics, on the other hand, have—like Greg—tended to pan it. This included The Guardian’s movie critic in a review entitled “Look away: why star-studded comet satire Don’t Look Up is a disaster“. I was willing to ignore movie critics on this, but there were also many similar reactions from other journalists. Why the divide?
I think it’s because the movie triggered the two very different perspectives that journalists on the one hand, and climate scientists and other experts on the other, have of today’s media process… anyone who has been on the scientist’s side of today’s media circuit felt the message of the movie deeply, and were moved by it. But many people who sit on the other side of that circuit—the media side—felt caricatured by the movie, and were insulted by it.
This is not to personally disparage any of the journalists I’ve dealt with in the many media interviews, daytime talk shows, morning and evening business programs, blah blah blah, that I have undertaken over the last two decades. There’s quite literally not one person I’ve interacted with in the media who was anything like the profoundly shallow hosts of the TV show that DiCaprio, as “Professor Mindy”, interacted with. It’s “the system”, rather than the individuals, that generates the shallowness. But Blanchett and Perry had to personally embody that systemic shallowness, to effectively convey what it feels like for climate scientists, to raise the alarm and not be heard, within the confines of a 2 ½ hour movie.’
Op zichzelf zal deze ene film niet veel veranderen aan de huidige crisis, zoals ook een enkel klimaatwetenschappelijk artikel of IPCC-rapport op zichzelf daaraan niet veel kan veranderen. Als onderdeel van een groter geheel kan en zal het denk ik wel bijdragen aan die verandering, zoals ook andere films dat kunnen doen. Hoeveel precies zal moeten blijken.
LikeLike
Nog vier goede en herkenbare reacties in de Guardian: https://www.theguardian.com/film/2022/jan/08/dont-look-up-four-climate-experts-on-the-polarising-disaster-film
“The point of the film is savagely highlighting the absurdity of staring disaster in the face, then looking away rather than acting. In that respect, it is a triumph.”
LikeLike
Lennart
Ik vind het een enigszin huilerig citaat van Steve Keen over de zielepijn van wetenschappers. Alsof klimatologen niet gehoord zijn afgelopen decennia via de IPCC rapportages en heel veel meer alarmbellen. Kom op zeg!
Een andere kwestie is dat op het alarm niet c.q. onvoldoende gehandeld is naar de zin van de klimatologen. Maar dat is part of the rules of their game: beleidmakers van info voorzien en zichzelf ver houden van beleidadviezen. Het is tot op de dag van vandaag taboe dat klimatologen een (mede)beslissende stem hebben in beleid. Zit er een klimatoloog in Rutte4?
Ik wacht op een blockbuster over klimatoloog James Hansen die als klimatoloog alarm sloeg en zijn handen vuil maakte in activistisch doordrukken van zijn beleidsadviezen. Hadden veel meer klimatologen moeten doen. Ben daarom ook zeer benieuwd wat Hansen van Don’t look up zou vinden.
Intussen zit er voor klimatologen niks anders op dan wat het orkest op de Titanic (daar is ook een blockbuster over gemaakt) deed: doorspelen terwijl het schip water maakt.
LikeLike
Goff,
Goed plan die film over Hansen. Hij schreef op 14 december over Don’t Look Up: http://www.columbia.edu/~jeh1/mailings/2021/DontLookUp.14December2021.pdf
‘“Imagine a giant asteroid on a direct collision course with Earth. That’s the equivalent of what we face now.” That’s what I said in my TED talk on global warming a decade ago. Don’t Look Up, to be released December 24 on Netflix, uses the same idea to telescope time by two orders of magnitude – from half a century needed to change global energy systems down to half a year to divert an asteroid. Six months is an action timescale that can engage the public. (I took the photo above of the stellar cast[1] of Don’t Look Up at its world premiere.)
Scientists are frustrated as they try to communicate the emergency in both the asteroid story and the real-world climate story. Villains in the asteroid story include greedy industrialists, incompetent and corrupt government, media that abdicate responsible reporting in favor of ratings, and a public focused on tabloid entertainment. With all that headwind, can the asteroid story have a happy ending? I won’t spoil that, but the film achieves a degree of satisfaction on Earth and on a far-away planet with the help of colorful, carnivorous animals.
The real climate story faces those headwinds and more. The long timescale brings intergenerational conflict: today’s adult leaders fail to take needed actions, but today’s young people and offspring bear the consequences. The story is complex because the villain is a hero. Fossil fuels are remarkable condensed energy that has raised living standards in most of the world. The world won’t turn its back on fossil fuels without better alternatives.
The climate story could have a happy ending – but young people must play a leading role to achieve that. They have incentive and tools to fight with, but winning requires understanding the big picture. Perhaps we old people can provide information, so I address my comments to young people.’
LikeLike
Zo jaloers op de mensen die de film al kunnen zien!
“En dan moet Ongehoord Nederland nog beginnen.”
Gelukkig kon ik The loudest voice onlangs wel zien😀
https://www.npostart.nl/the-loudest-voice/POW_04441764
LikeLike
Overigens, Goff, is Titanic onbedoeld denk ik een minstens zo goede metafoor voor de huidige klimaatcrisis als Don’t Look Up. Regisseur Cameron lijkt bij het maken van Titanic nog niet specifiek aan de klimaatcrisis gedacht te hebben, maar zag 10 jaar later wel duidelijk de metaforische kracht van het Titanic-verhaal in relatie tot klimaatopwarming: https://grist.org/climate-change/on-titanic-anniversary-james-cameron-says-climate-change-is-our-menacing-iceberg/
Het orkest op de Titanic zou ik dan eerder vergelijken met Hollywood, en de klimaatwetenschappers met degenen die waarschuwden voor het risico van te hard varen zonder goed zicht op de mogelijke ijsbergen. Zo zijn er nog wel meer films te bedenken waarin mogelijke paralellen zijn te zien met onze huidige situatie. Ik moet bv denken aan Der Untergang, Melancholia, La Vita e Bella, Amen, Dr Strangelove, The Big Short, Daens, Inside Job, Manufacturing Consent, The Corporation, om er een paar te noemen.
LikeLike
Lennart
Dank voor de link naar regisseur Cameron over zijn rampenfilm ’Titanic’.
En ook voor de link naar James Hansens conclusie in zijn commentaar op de film: “Perhaps we old people can provide information, so I address my comments to young people.’
Het ‘probleem’ van de filim Don’t look back is dat het perspectief van young people waar Hasnsen op doelt helemaal is weg gegumgd.
LikeLike
Goff,
Veel klimaatwetenschappers hebben gereageerd op de film. Prominente wetenschappers onder hen gaven aan dat zij zich herkenden in het beeld.
Hoewel ik de film nog niet gezien heb kan ik mij voorstellen zij worstelen met de journalistiek als vrij beroep. Soms lui of partijdig en nogal vaak gericht op entertainment. Een groot probleem is vooral je niet verdiepen in een probleem en bijvoorbeeld een boer een podium geven. De dodelijke vogelgriep komt weldegelijk uit massaal gehouden vogels (ganzen) ergens in het verre oosten maar zelfs de viroloog aan tafel laat de boer vrijuit zijn onzin met ons delen. “het komt van buiten de stal” (Bart Kemp)
https://www.npostart.nl/op1-5-januari-2022/05-01-2022/POW_05261963
https://www.msn.com/nl-nl/nieuws/Binnenland/de-vogelgriep-heeft-europa-in-zijn-greep-zes-vragen-beantwoord/ar-AASAuvc
Bart eindigde niet voor niets met de verzuchting: ” En dan moet Ongehoord Nederland nog beginnen.” Ik deelde daarom: https://www.npostart.nl/the-loudest-voice/POW_04441764
LikeLike
Lieuwe
Wat mij betreft niks mis met de journalistiek. Het zal eraan liggen dat ik enkel de krant Trouw en de interviews van Buitenhof volg voor mijn NLnieuws-garing. Daarnaast het spitwerk van onderzoeksjournalisten in tijdschriften en blogs. Allemaal niks mis mee en je kunt je afvragen of klimatologen die zich “niet gehoord” voelen wel op de juiste plek het woord deden c.q. zich aan de tand lieten voelen. Praatprogramma’s ‘aan tafel’ lijkt me de laatste plek waar je als expert moet zijn. Overigens wel een heel vet minpunt voor de redactie van het goede interview-kanon Buiitenhof: ik heb er nooit een klimatoloog gezien om zich aan de tand te laten voelen.
Het is natuurlijk koffiedik kijken maar ik vermoed dat er iets anders dan teleurstelling in de journalistiek aan de hand is bij alle klimatologen die zich herkennen in de film. De enorme frustratie dat je risico’s (voor)ziet maar er niets aan kunt / mag doen. Die frustratie is in de film waarover we het hebben wel weergegeven. Maar ik heb grote bezwaren tegen de suggestie dat die nijpende frustratie en zielepijn te wijten is aan “journalistiek als vrij beroep” (jouw woorden).
LikeLike
Hai Goff,
“Journalisten babbelen inmiddels vrolijk mee aan de praattafels op radio en televisie en geven daar, onder het mom van duiding van het nieuws, regelmatig gewoon hun eigen, onvermijdelijk niet-neutrale mening.” (Francine Giskes)
https://www.nrc.nl/nieuws/2022/01/07/journalistiek-ontbeert-kwaliteitscontrole-a4076024
“Wie controleert de controleur? Het schort de pers aan zelfreflectie.”
Wonend in Nederland en af en toe kijkend naar een praattafel, ontkom je niet aan het waarnemen van die aloude falce balance (op1-5-januari). Francine reageert natuurlijk als oud lid van de Algemene Rekenkamer, burgemeester van Texel en Tweede Kamerlid namens D66. Ik als simpele burger van dit landje verwacht iets meer kennis en neutraliteit van de journalist. Is het teveel gevraagd om die Bert Kamp even te corrigeren? Het belang van kwaliteitsjournalistiek wordt steeds belangrijker naarmate de bagger op sociale media de publieke opinie meer en meer beïnvloed.
“En dan moet Ongehoord Nederland nog beginnen.” (Bart)
LikeLike
Nog een stuk, ja Goff uit Trouw, over de film ‘Don’t look up’, met commentaar van Verheggen:https://www.trouw.nl/cultuur-media/klimaatwetenschappers-herkennen-zichzelf-in-don-t-look-up-en-dat-is-geen-feest~b53e443e/
LikeLike
Frank
In het stuk in Trouw waarnaar je linkt staat:
“De film is een parodie, zwaar aangezet en soms over de top geacteerd. Dat kan zijn, zegt Verheggen, maar door daar de nadruk op te gaan leggen, of op de verschillen tussen een komeet en een klimaatcrisis, zou precies gebeuren wat de film bekritiseert: praten over bij- en randzaken.”
Twee opmerkingen daarover.
1) de film bekritiseert of onderzoekt niet. Het is amusement, geen journalistieke documentaire, en als zodanig het cinematografische equivalent van een praatprogramma ‘aan tafel’. Een blockbuster als talk of the town voor zolang het duurt. Als gelegenheidscriticus van die film doe ik mee aan de tafel van dit draadje.
2) nadruk op het verschil tussen een komeet-inslag en de gestaag oplopende opwarming is precies waar de nadruk op behoort te liggen, wat mij betreft. De komeet-inslag is een dreigend existentieel gevaar voor morgen, de opwarming heeft voor heel veel mensen (gezwegen van dieren) gisteren al onherstelbare exiistentële schade berokkend.
Kortom, ik snap dat klimatologen het privé prettig vinden iets van hun persoonlijke frustratie in een amusementsfilm weerspiegeld te zien. Maar laten ze het zakelijk houden en zich beperken tot snoeiharde kritiek op de valse analogie astronoom/klimatoloog van deze amusementsfilm.
LikeLike
Goff, Bart, Frank,
Hoewel de analogie astronoom/klimatoloog niet volledig opgaat, zou ik het ook geen valse analogie noemen. Het kan juist informatief zijn om de verschillen en overeenkomsten te bespreken, zolang dat maar geen poging is om de urgentie van de klimaatcrisis niet serieus te hoeven nemen.
Regisseur McKay zegt in de Wikipedia-link die ik eerder gaf:
‘I started talking to a lot of [climate] scientists. I kept looking for good news, and I never got it. Everything I was hearing was worse than what I was hearing on the mainstream media. So I was talking to [David Sirota], and we were both just like, “can you believe that this isn’t being covered in the media? That it’s being pushed to the end of the story? That there’s no headlines?” And Sirota just offhandedly said, “it’s like a comet is heading to Earth and it’s going to destroy us all and no one cares.” And I was like, “that’s the idea!”‘
Jim Hansen zei in de link die ik eerder gaf dat hij zelf die analogie 10 jaar geleden al eens gebruikte in een TED-talk, omdat die kan helpen om te begrijpen wat de urgentie van de klimaatcrisis is, ondanks de verschillen met een meteoriet die er ook zijn.
Wat niet wegneemt dat een film over de klimaatcrisis zelf, en over de rol van wetenschappers, media, fossiele industrie en anderen daarin, erg welkom zou zijn, hoewel dus blijkbaar door filmmakers/-industrie nog als te lastig cq riskant ingeschat.
LikeLike
Goff,
Ik geloof niet dat het nodig is dat jij hier andere reageerders het verschil uitlegt tussen de realiteit en fictie, of satire. Het punt is: dat iets niet identiek is aan de realiteit, betekent nog niet dat het er geen commentaar op kan zijn. Maar je moet het wei willen zien, natuurlijk Misschien heb je Animal Farm ook altijd een flutboek gevonden, omdat er in realiteit geen varkens bestaan die boerderijen overnemen?
LikeLike
Hans,
Ik had het over afwezigheid van *kritiek* in de film en niet over *commentaar* wat jij er nu van maakt. Die twee zijn niet hetzelfde.
Neem de roman Animal Farm die je aanhaalt. Dat is een merkwaardig publicitair geval. George Orwell had zijn akelige ervaringen met totalitaire communisten in de Spaanse Burgeroorlog vastgelegd in het journalistieke verslag getiteld Homage to Catalonia (1938). Dat boek werd een publicitaire flop, alom in de media van destijds afgekraakt omdat de Britten een pact met Stalin hadden tegen de Nazis. Dus niks kwaads over Stalin a.u.b. Waarna Orwell besloot dat hij het dan maar beter in de vorm van fictie kon doen. En dat werd de roman Animal Farm (1945): een allegorisch *commentaar* op het communistische project met weglating van de *kritiek* in het initiële journalistieke verslag.
LikeLike
Goff,
Je speelt een semantisch spelletje. Het is satire en dus geen expliciete kritiek. Maar het satirische commentaar is wel degelijk kritisch. Dat geldt net zo goed voor Don’t Look Up als voor Animal Farm.
LikeLike
En zo leidt alles toch weer naar de geesteswetenschappen 📜 Wat staat er, wat betekent het, en welk spel speelt het? En wie heeft de macht over de interpretatie? Boeiend vak, semantiek.
LikeLike
@Hans
Nee, geen semantisch spelletje. Heb je de film gezien? De plot is een regelrechte dystopie: alle leven op de planeet gaat helemaal aan gort. En het wordt opgedist in de stijlfiguur van satire. De satire is bizar als je het mij vraagt.
Het gaat in dit blogstuk van Bart overwegend over de weergave van de frustratie bij wetenschappers. Dat veel klimatologen zich daarin herkennen is evident, ze zijn de enigen niet.
@Dirk
Heb je de film gezien? Wat vond je ervan? Wat is je eigen commentaar/kritiek? Met geesteswetenschappen heeft deze gedachtenwisseling helemaal niks te maken, zoals je suggereert. Je dacht toch niet dat we in dit draadje aan (geestes)wetenschap doen? Ik in ieder geval ben er hierboven 12 januari 2022 om 18:19 duidelijk over geweest dat dit draadje wat mij betreft een tafelpraatje is en geen ‘geesteswetenschap’ dat jij er nu van maakt.
LikeLike
“De satire is bizar”
Dat heb je wel vaker met satire. Het is, tot op zekere hoogte, zelfs een stijlkenmerk van het genre.
Goff, dat jij die film niks vindt heb je meer dan genoeg duidelijk gemaakt. Probeer nu eens te accepteren dat anderen je argumenten niet vreselijk overtuigend vinden.
LikeLike
Hans
Heb je de film gezien? Ook twee keer met een paar dagen denk pauze? Ik wel. Het genre van de film is de dystopie, de stijlfiguur is de satire. Het is die combinatie (en niet de satire) die ik bizar vind. Of beter gezegd: obsceen en dat wil zeggen in strijd met de goede zeden, althans die van mij. En dat wil ik voor de record wel genoteerd hebben.
Ik zeg het nog een keer: het blogstuk gaat vooral over de frustraties van klimatologen die zich herkennen in de film. Wat mij betreft houden we het verder zakelijk en houden het bij de vraag wat klimatologen met hun frustraties doen behalve ze te herkennen in een blockbuster.
LikeLike
Goff,
In strijd met de goede zeden? Ik ben zo benieuwd hoe ik die film ga ervaren!
https://www.volts.wtf/p/dont-look-up-the-first-good-movie
“One of the most devilish aspects of climate change is that it resists good art. But Adam McKay, director first of comedies like Anchorman and later of more serious fare like The Big Short, has cracked the code. Don’t Look Up (in theaters today; coming to Netflix on Dec. 24) is the first climate movie — the first work of art about climate change of any kind — to hold my rapt attention from start to finish. It is fantastic.” (David Roberts)
LikeLike
Aanrader, ik volgde in 2019 deze course : Climate Change: The Science and Global Impact met Michael Mann
“By the end of this course, you will:
– Develop a deep scientific understanding of HOW the climate system has been changing;
– Articulate WHY the climate system is changing;
– Understand the nature of these changes;
– Develop a systems thinking approach to analyzing the impacts of climate change on both natural and human systems.”
– https://www.edx.org/course/climate-change-the-science-and-global-impact – Estimated 8 weeks, 2–4 hours per week
Self-paced, Progress at your own speed
Free, Optional upgrade available
LikeLike
https://www.trouw.nl/cultuur-media/do-look-up-dat-is-het-minste-wat-we-kunnen-doen~b8eb28f8/. Do look up, volgens Kelli, is wat er moet gebeuren.
LikeLike
Pingback: Colpevole come il simbolo sbagliato della crisi climatica
Paul Luttikhuis in NRC benadrukt vooral hoe een komeetinslag geen goede vergelijking vormt met de zich langzaam voltrekkende klimaatcrisis (https://www.nrc.nl/nieuws/2022/01/19/een-komeet-als-vals-symbool-voor-de-klimaatcrisis-a4081004):
“George Marshall maakt in zijn boek aannemelijk dat de mensheid op de dreiging van een komeet heel anders zal reageren dan op klimaatverandering. Onze hersenen zijn volgens hem niet goed in staat om klimaatverandering serieus te nemen.
Zo voelt klimaatverandering (nog steeds) niet als een acuut gevaar. Anders dan bijvoorbeeld het gat in de ozonlaag – dat was echt een komeetachtig probleem. Toen begin jaren tachtig van de vorige eeuw de risico’s duidelijk werden, had de wereldgemeenschap maar een paar jaar nodig om de oorzaak aan te pakken. In 1989 werd het Montreal-protocol aangenomen en werden drijfgassen die de ozonlaag afbraken wereldwijd verboden.”
Dat de afbraak vd ozonlaag in de jaren ’80 wel een komeetachtig probleem was waag ik te betwijfelen. De tijdschalen zijn weliswaar niet zo lang als bij klimaatverandering, maar het is evenmin als een komeetinslag een alles-of- niets probleem die zich in een flits voltrekt. Het belangrijkste verschil tussen “het gat in de ozonlaag” en “het broeikaseffect” (zoals klimaatverandering toendertijd werd aangeduid is dat er voor het eerste een relatief eenvoudige oplossing voor handen was (vervang CFK’s door HFK’s en klaar is kees). Klimaatverandering is daarbij vergeleken veel moeilijker om “op te lossen”.
Paul Luttikhuis geeft dat zelf ook aan waar hij schrijft:
“Je kunt klimaatverandering niet, zoals een komeet, uit de lucht schieten en terugkeren naar business as usual. Want juist business as usual heeft het probleem veroorzaakt. Er moet aan alle knoppen van de samenleving tegelijk worden gedraaid om het klimaat in toom te houden.”
LikeLike
Bart,
De kracht van satire is vaak een uitvergroting van de realiteit. Ik denk dat Don’t Look Up dat juist doet door een lange-termijn-kwestie samen te ballen in een veel korte periode. Je krijgt de realiteit daarmee – inclusief de urgentie van een probleem – in geconcentreerde vorm toegediend. Dat lijkt me nu net de grote kracht van die film.
LikeLike
Ja, dat is een goed punt inderdaad. Ook mooi verwoord door Freek Bersch op twitter (https://twitter.com/freeksels/status/1484146430570860550):
“Dat die vergelijking tussen klimaat en komeet niet opgaat, is natuurlijk precies waarom de film werkt. Juist omdat we de mensen in de film zo ontkennend zien reageren op zo’n duidelijke dreiging, maakt dat we ons kunnen realiseren dat we op de klimaatdreiging net zo reageren”
LikeLike
Bart, Hans
Wat kletsen jullie onzin over een blockbuster die geacht te gaan over de opwarming. Kom op zeg. In de aftiteling van dit amusement spektakel staat niets over de ecologische/CO2 voetafdruk van de productie van het spektakel. Het is ingebakken hypocrisie. Of om Hans te citeren: Je krijgt de realiteit daarmee – inclusief de urgentie van een probleem – in geconcentreerde vorm toegediend.
LikeLike