De Global Warming Index: verloop van de mondiale temperatuur (in zwart en rood) en van menselijke (geel) en natuurlijke (blauw) factoren die het klimaat beïnvloeden
Ooit, jaren geleden, las ik vrijwel elke dag wel een verhaal van iemand die de menselijke invloed op het klimaat, of de wetenschap daar achter, bestreed. Dat was best leerzaam. Niet omdat er zo veel bruikbare informatie in die verhalen stond, maar omdat ik allerlei beweringen uit dat stuk ging controleren op waarheidsgehalte, logica, consistentie en wetenschappelijke onderbouwing. Natuurlijk bleef er van al die beweringen dan maar bar weinig overeind. En al factcheckend kwam ik beetje bij beetje meer te weten over het klimaat en begon ik ook wat te begrijpen van de wetenschap op dit onderwerp.
Na een tijdje begon die leermethode steeds minder goed te werken. Er bleven steeds minder dingen over om te checken, omdat ik ze allemaal al een keertje had gezien. Wel begon ik nu te leren hoe de mensen die zichzelf “sceptisch” noemen zich gedragen in discussies over het klimaat. Ze blijven simpelweg steeds nagenoeg hetzelfde repertoire aan beweringen en claims herhalen, zonder ooit serieus in te gaan op tegenargumenten. Waar ze vaak zeggen dat ze discussie willen, zijn ze in de praktijk juist steeds weer bezig met het ontwijken daarvan. Wat lijkt op een discussie is in werkelijkheid niet meer dan een eindeloze herhaling van (min of meer) dezelfde claims en weerleggingen. Een schijndebat. Van echte scepsis – niet alles wat er wordt gezegd klakkeloos voor waar aannemen – is ook geen sprake. Dit is pseudoscepsis: alles wat in strijd is met de vooraf bepaalde mening wordt niet alleen afgewezen, men neemt zelfs niet de moeite om er serieus naar te kijken. En wat wel overeenkomt met de eigen mening wordt kritiekloos omarmd.
Hoewel ik in de loop der tijd wel wat geleerd heb over pseudoscepsis, echt begrijpen doe ik het niet. Het lukt me niet om me echt te verplaatsen in iemand die wel een discussie zegt te willen voeren, maar nooit de moeite neemt om argumenten van anderen echt te onderzoeken. Omdat het natuurlijk nooit lukt om die ander te overtuigen als je je niet in zijn argumenten verdiept. Maar ook omdat het onderzoeken van tegenargumenten zo’n goede manier is om de eigen mening aan te scherpen en zo nodig bij te stellen.
Mijn onbegrip van pseudoscepsis steeg naar nieuwe hoogten toen ik het – nota bene prominent op de voorpagina aangekondigde – opiniestuk van Guus Berkhout en Dick Thoenes in Elsevier Weekblad (betaalmuur) van 13 oktober las. Deze emeritus hoogleraren lijken zo’n beetje alle wetenschappelijke kennis over het klimaat, samen met de overwegingen van energiedeskundigen en –bedrijven en van economen en beleidsmakers die zich bezighouden met de energietransitie of het klimaat, op één grote hoop te gooien: die van het milieuactivisme. Wel zo makkelijk; dan hoeven ze zich er niet echt in te verdiepen om toch vast te kunnen houden aan de overtuiging dat ze het zelf allemaal veel beter weten. Het gevolg is dat ze nogal druk zijn met het weerleggen van beweringen die geen zinnig mens ooit zal doen.
Als ik een manier zou weten om tot een zinnig, constructief gesprek te komen met deze heren, dan zou ik het zeggen. Maar ik heb werkelijk geen idee hoe dat zou moeten. Er zit daarom weinig anders op dan nog maar weer eens ingaan op de inhoudelijke missers in het stuk van Berkhout en Thoenes (hierna: B&T). Misschien is dat ook wel preken voor eigen parochie. Maar dan nog lijkt het me zinvol om, met onderbouwing, aan te geven waar ze de plank misslaan. Met daarbij de kanttekening dat het onbegonnen werk is om op alle onjuistheden en drogredenen in te gaan. Ook met het beperkte aantal punten dat ik er uit pik zal dit stuk al wel weer veel langer worden dan eigenlijk mijn bedoeling was. Wie liever een wat kortere respons leest: de column hierover van Rosanne Hertzberger in het NRC van afgelopen zaterdag kan ik van harte aanbevelen.
Klimaatzones
B&T schrijven:
“De wereld kent veel sterk verschillende klimaatregio’s. Die hebben allemaal een CO2- concentratie van ongeveer 0,04 procent, maar het klimaat aldaar toont grote onderlinge verschillen. Er moeten dus andere factoren in het spel zijn dan de hoeveelheid CO2 die ervoor zorgen dat die verschillen optreden. De geschiedenis van onze planeet bevestigt dat op vele manieren.”
Het bestaan van verschillende klimaatzones (of klimaatregio’s zoals B&T schrijven) zou op één of andere manier bewijs zijn tegen het klimaateffect van CO2. Je reinste kolder, natuurlijk. Geen enkele klimaatwetenschapper heeft ooit beweerd dat CO2 ervoor zorgt dat er verschillende klimaten voorkomen op aarde. Dit is monocausaal drogredeneren in zijn meest extreme vorm: omdat andere factoren op één of andere manier meespelen in het klimaat, kan CO2 dus onmogelijk ook een relevante factor zijn. De realiteit: naast CO2 spelen ook allerlei andere factoren mee en daar wordt in alle klimaatonderzoeken (en zeker ook in de rapporten van het IPCC) rekening mee gehouden.
(Misschien een beetje flauw, maar ik kan het niet laten om het even te melden: de allesbepalende factor volgens B&T, de zon, is net zomin oorzaak van het bestaan van klimaatzones als het broeikaseffect. Want zoals overal ter wereld de broeikasgasconcentraties nagenoeg hetzelfde zijn, schijnt ook overal ter wereld dezelfde zon. Klimaatzones ontstaan eerst en vooral omdat de aarde rond is, waardoor de zon niet overal even hoog aan de hemel staat.)
Natuurlijke en menselijke invloed
B&T: “Er zijn steeds meer harde aanwijzingen dat niet de mens, maar de natuur het aardse klimaat regelt, al miljoenen jaren. Met de zon in de hoofdrol.”
Nog zo’n monocausale drogreden: omdat er in het verleden natuurlijke klimaatveranderingen waren, kan de mens geen invloed hebben. Alsof een advocaat een moordverdachte probeert te verdedigen met de opmerking dat mensen al vele duizenden jaren een natuurlijke dood sterven en dat moord dus uitgesloten is. Met logica heeft het allemaal niks te maken. Met wetenschap nog minder.
Simpelweg suggereren dat iets natuurlijk is, is ook helemaal geen wetenschappelijke verklaring. Het klimaat wordt niet zomaar warmer: de enorme hoeveelheid energie die daarvoor nodig is moet ergens vandaan komen. Ook natuurlijke veranderingen hebben oorzaken en ook die worden door klimaatwetenschappers onderzocht. De wetenschap die in staat is om aanwijzingen voor klimaatveranderingen in het verleden te interpreteren en die veranderingen te verklaren is precies dezelfde wetenschap die op de huidige menselijke invloed wijst. Ofwel: de menselijke invloed volgt uit wetenschap die alle factoren die van invloed zijn op het klimaat op een consequente en consistente manier meeneemt en op die manier zowel de huidige opwarming als klimaatveranderingen uit het verleden kan verklaren.
De zon
De zon is de allerbelangrijkste factor in het aardse klimaat, dat valt op zich niet te ontkennen. Zonder zon zou er niet eens een klimaat zijn; de hele aarde zou een steenkoude ijsklomp zijn. Maar de zon is, zeker op menselijke tijdschalen, een behoorlijk stabiele energiebron. De intensiteit van het zonlicht schommelt wel een beetje (bijvoorbeeld gedurende de bekende cyclus van ongeveer 11 jaar) en daar houdt de klimaatwetenschap dan ook rekening mee, maar heel veel stelt dat niet voor. Sinds midden vorige eeuw is de activiteit van de zon afgenomen en we zitten bijna de hele 21e eeuw al in een behoorlijk zwakke zonnecyclus. De mondiale temperatuur trekt zich daar niet veel van aan: die is gewoon blijven stijgen. Zie bijvoorbeeld de afbeelding bovenaan dit stuk van de Global Warming Index en de grafiek hieronder. Voor een kort overzicht van het effect van de zon en andere factoren die van invloed zijn op het klimaat: zie mijn blogstuk van afgelopen zomer, gebaseerd op een serie tweets van Katherine Hayhoe.
Verloop van temperatuur, CO2-concentratie en zonne-activiteit. Bron: World Climate Widget (Bernd Herd / Stefan Rahmstorf)
Cycliciteit
B&T: “Nu zijn we beland in een extreem warme periode. Bijna al het ijs is gesmolten en de Noordzee is weer volgelopen. Maar dat is tijdelijk. Daarna komt de volgende ijstijd. Precies volgens het patroon van de grote cycli in het zonnestelsel.”
Hier lijken B&T een automatisch ingebouwde cycliciteit in het klimaatsysteem aan te nemen. Het komen en gaan van ijstijden worden getriggerd door wijzigingen in de baan van de aarde om de zon en versterkt door de af- en toename van de concentratie van de broeikasgassen in de atmosfeer en de reflectiviteit van het oppervlak, met name door ijsbedekking. De laatste paar miljoen jaar volgde dat inderdaad een cyclisch patroon. Echter in de vele miljoenen jaren daarvoor niet zoals de paleoklimatologie ons laat zien. De oorzaak van dat cyclische patroon van de ijstijden is echter steeds een verandering in de energiebalans van de aarde. Dit keer verstoren wij mensen met onze broeikasgasemissies deze energiebalans met als gevolg de recente opwarming. Een lange trend van afkoeling, die wellicht uiteindelijk geresulteerd zou hebben in een nieuwe ijstijd, hebben wij daarmee doorbroken. Met een ”patroon van grote cycli in het zonnestelsel” heeft het allemaal niks te maken.
CO2 in atmosfeer en oceanen
In het verhaal dat B&T ophangen over het evenwicht van CO2 tussen atmosfeer en oceaan raken ze de draad nog verder kwijt. Ze beweren dat door het natuurkundige evenwicht tussen CO2 in oceanen en de atmosfeer 98% van alle CO2 op zou lossen in de oceanen. Vermoedelijk verwarren ze hier het evenwicht (dat wel degelijk bestaat) tussen in de oceanen opgelost en atmosferisch CO2, met de verhouding tussen de totale hoeveelheid koolstof in de oceanen en de atmosfeer. Want die laatste verhouding is wel ongeveer 98:2. En ergens speelt het evenwicht dat ze noemen wel weer mee in de verdeling van koolstof tussen oceaan en atmosfeer, maar het is maar een klein onderdeeltje van een complex aan fysische, chemische en biologische processen, die zich voor een belangrijk deel afspelen op tijdschalen van eeuwen tot millennia. De verhouding 98:2 heeft bar maar weinig relevantie voor het huidige klimaat of voor wat er in de komende eeuw zou kunnen gebeuren, maar B&T doen alsof alles hier om draait.
Hier volgt, in het kort, hoe het werkelijk zit. Menselijke activiteiten voegen extra CO2 toe aan de natuurlijke koolstofcyclus. Volgens wetenschappelijk onderzoek wordt ongeveer de helft van die extra CO2 opgenomen door de biosfeer op land en door de oceanen. De rest blijft langere tijd in de atmosfeer. Dat stemt in grote lijnen overeen met de kennis van de fysica en de biologie en met de cijfers die er zijn over menselijke CO2-emissies en waar dat CO2 gebleven is.
Als B&T gelijk zouden hebben en 98% van alle CO2-emissies zou door de oceaan worden opgenomen, dan vallen er ineens enorme gaten in de CO2-boekhouding. Hoe kan de atmosferische concentratie in de afgelopen anderhalve eeuw gestegen zijn van 270 naar 400 ppm als nog geen 2% van onze emissies in de atmosfeer is gebleven? Dat zou alleen kunnen als er, precies vanaf het moment dat de mens op grote schaal fossiele brandstoffen ging gebruiken, een onbekende, zo’n 25 keer grotere bron van CO2 actief was geworden. En bijna al die CO2 zou de oceaan in zijn gegaan, en daar naar totaal onvindbare plekken zijn verdwenen. En daar houdt het nog niet eens op. T&B schrijven namelijk dit:
Veronderstel dat het de mensheid zou lukken om het komende jaar wereldwijd 1 gigaton CO2 uit de atmosfeer te houden, dan zullen oceanen het natuurlijk evenwicht herstellen en 98 procent van die reductie weer in de atmosfeer brengen.
Het “natuurlijk evenwicht” gaat hier ineens – ik kan het in elk geval niet anders lezen – niet meer over concentraties of over de verhouding van hoeveelheden in atmosfeer en oceaan, maar over CO2-emissies! Een mysterieus mechanisme zou er voor zorgen dat de oceanen vanzelf CO2 gaan emitteren zodra wij onze emissies terugbrengen. Hoe ze hier op komen weet ik niet; misschien verwarren ze emissies met concentraties. Want als we niet alleen emissies terug zouden brengen, maar via geo-engineering ook actief de atmosferische concentratie naar beneden zouden brengen zou er inderdaad CO2 vrijkomen uit de oceanen en de biosfeer op land. Lang geen 98%, maar wel genoeg om rekening mee te houden. Dat is nou eenmaal het gevolg van het feit dat de natuur al anderhalve eeuw zo vriendelijk is geweest om ongeveer de helft van onze emissies op te nemen. Bijkomend voordeel zou zijn dat we hiermee de oceaanverzuring terug zouden draaien, wat gunstig uit zou kunnen pakken voor het zeeleven.
Waarnemingen versus modellen
Bij het Elsevier-stuk staat een grafiek waarin temperatuurmetingen van satellieten en weerballonen worden vergeleken met berekeningen van klimaatmodellen, met als bronvermelding John Christy. (Bij de grafiek in Elsevier staat een uitdrukkelijke vermelding van copyright en eerdere ervaringen leren dat Elsevier niet bepaald soepel is op dit punt. Daarom plaats ik hier geen kopie van die grafiek.) Christy en zijn collega van de Universiteit in Huntsville, Alabama, Roy Spencer hebben in de loop der jaren een aantal van dergelijke grafieken geproduceerd, waarbij ze steevast een flinke serie trucs gebruikten om verschillen enorm uit te vergroten. Deze grafiekengoochelarij is in 2014 al uitgebreid door Jos beschreven en in 2016 door Gavin Schmidt op RealClimate.
Ik ga hier niet op alle details in, maar beperk me tot enkele direct in het oog springende punten. Ten eerste: de recente, stuk voor stuk warme jaren vanaf 2015 zijn weggelaten uit de metingen in de Elsevier-grafiek. En van de temperatuurpieken van de El Nino’s van 1998 en 2010 is in het Elsevier-plaatje niets te zien. Het is allemaal nogal mistig en wat het extra mistig maakt is dat Christy en Spencer nooit een behoorlijke toelichting hebben gegeven op hun grafieken. Hoe ze er voor zorgen dat modelresultaten echt vergelijkbaar zijn met de bewerkte satelliet- en ballonmetingen leggen ze bijvoorbeeld nergens uit. Uiteindelijk weten we niet veel meer dan dat ze “iets met satellieten” en “iets met ballonnen” vergelijken met “iets met modellen”. Voor B&T is dat blijkbaar goed genoeg. Scepsis is in geen velden of wegen te bekennen als het plaatje het gewenste beeld oplevert.
Klimaatmodellen zijn niet volmaakt en geen enkele klimaatwetenschapper zal het tegendeel beweren. Veel klimaatonderzoek concentreert zich net op de verschillen tussen modellen en waarnemingen. Klimaatwetenschappers kennen de beperkingen en onzekerheden van modellen uitstekend en ze houden daar ook rekening mee. Modellen zijn wel degelijk nuttig en als ze met waarnemingen worden vergeleken doen ze het helemaal niet slecht. Modelberekeningen van James Hansen van 30 jaar geleden blijken bijvoorbeeld behoorlijk accuraat te zijn geweest. En ook recentere simulaties komen goed overeen met waarnemingen, zo blijkt uit updates die Gavin Schmidt met enige regelmaat op Twitter plaatst.
Vergelijking van modelprojecties van het CMIP3 project uit 2000 met waarnemingen/ Bron: Gavin Schmidt op Twitter
Korte notitie voor de lezer
Ik ben nu op ongeveer een derde van het stuk van B&T. Omdat dit een blogstuk moet worden en geen boek en omdat het ook niet de bedoeling is hier een dagtaak voor lezers van te maken ga ik maar eens wat vaart maken. Dat komt ook wel goed uit, want het in resterende deel van het verhaal van B&T bevat wat minder onjuistheden en drogredenen over wetenschap. Waarmee ik overigens niet wil zeggen dat de kwaliteit van het geschrevene ook beter is.
Goed voor de plantjes
Een klassieker uit het pseudosceptische standaardrepertoire: CO2 is goed voor planten. Een waarheid als een koe, maar ook een forse versimpeling van hoe biologie in de echte wereld werkt. Een hogere CO2-concentratie kan zo hier en daar best positief uitpakken, maar een ijzeren wet is het niet. En er is al helemaal geen reden om aan te nemen dat eventuele gunstige effecten de nadelen van veranderingen van het klimaat zullen compenseren.
B&T beweren ook nog eens dat meer CO2 zorgt voor het behoud van een zuurstofrijke atmosfeer. De realiteit: het zuurstofgehalte in zowel de atmosfeer als de oceanen daalt. Niet dat we bang moeten zijn dat er binnenkort niet genoeg over is om te kunnen ademen, maar ook hier blijkt weer dat B&T maar wat roepen. Voor sommige delen van de oceaan zou dat dalende zuurstofgehalte op termijn wel problemen op kunnen leveren.
Wind en zon
Nog zo’n klassieker: wind- en zonne-energie zijn niet alleenzaligmakend en dus waardeloos (de Nirvana fallacy). B&T trappen ook nog eens een open deur in met de constatering dat windmolens niet altijd op volle capaciteit draaien. Alsof degenen die zich met de ontwikkeling van windenergie bezighouden dat nog niet zouden weten. De realiteit is dat op dit moment op heel veel plekken ter wereld in wind- en zonne-energie wordt geïnvesteerd omdat het een efficiënte manier is om in de bestaande energie-infrastructuur de CO2-emissies te reduceren. Wind en zon zijn daarmee deel van de oplossing, maar dat betekent nog lang niet dat ze de hele oplossing zijn.
B&T vallen er ook nog over dat de overheid kosten voor zijn rekening neemt voor infrastructuur die nodig is voor windparken op zee. Terwijl het heel normaal is dat de overheid investeert in allerlei soorten infrastructuur: wegen, havens, spoorwegen, leidingen, enzovoort.
Een Nederlandse aangelegenheid?
B&T suggereren meermaals dat de aandacht voor klimaatverandering, of voor het reduceren van CO2-emissies, een typisch Nederlandse kwestie zou zijn. Blijkbaar hebben ze het nieuws over het klimaatakkoord van Parijs van 2015 gemist.
Retoriek en verdachtmakingen
Er is wel iets dat B&T uitstekend beheersen: de ronkende retoriek die we ook kennen van veel pseudosceptische websites. Het gaat over “doemscenario’s”, CO2 als “heilige graal”, er is van alles “taboe” en natuurlijk ontbreken de verdachtmakingen ook niet: “misleiding”, “sjoemelknoppen” en er wordt informatie “onder de pet gehouden”. Merkwaardig is wel dat dat “onder de pet houden” zou blijken uit publicaties van overheidsdiensten als het CBS en de Rekenkamer. Alleen in een parallel universum waar logica er niet meer toe doet kan een overheid informatie tegelijkertijd publiceren en toch onder de pet houden. Ontwikkelingen in nucleaire technologie zouden taboe zijn in Nederland volgens B&T. Waarschijnlijk denken ze daar in Delft of in Petten anders over.
Adaptatie
We moeten inspelen op veranderingen van het klimaat, menen B&T. Daar valt weinig tegenin te brengen, want we hebben de komende tijd nog zeker een halve tot een hele graad opwarming tegoed. Ook als we er alles aan doen om de broeikasgasemissies wereldwijd in de komende decennia flink terug te brengen. Het lijkt me wel bijzonder verstandig om bij dat inspelen op klimaatveranderingen uit te gaan van de wetenschap en niet van de drogredenen en holle retoriek van lieden als B&T.
Klimaatverandering 
Ik ben een beetje via dezelfde weg als Hans hierboven schetst mij gaan verdiepen in de klimaatwetenschap, ook omdat ik de “sceptici” soms gebruik zag maken van redeneringen die so-wie-so klinkklare onzin zijn omdat ze logisch al niet deugen.
En ik weet natuurlijk iets meer van statistiek dan de meeste sceptici. Toen in jumi 2014 de discussie over zon statistischn punt Hans Labohm “boven de pet” ging (citaat van hemzelf) werden zijn e-mails plotseling vergezeld van verdere verklaringen van Arthur Rörsch en Dick Thoenes. Die er ook niet echt op in gingen.
Vooral Thoenes was toen iemand die geen enkele discussie aan ging maar alleen maar ex cathedra uitspraken deed. Opwarming? Daar kon je het nog niet over hebben (in 2014!), want:
LikeLike
De verdeling van CO2 tussen atmosfeer en oceanen kan beschreven worden door relatief eenvoudige chemische evenwichten, zoals bij beschreven in dit boek hoofdstuk van Daniel Jacob: http://acmg.seas.harvard.edu/people/faculty/djj/book/bookchap6.html#pgfId=106166
Het is op zich geen rare gedachte dat de verhouding tussen CO2 in de atmosfeer en CO2 in de oceaan (CO2(g) / CO2(aq)) min of meer hetzelfde zal blijven. Al wordt die verdeling mede beinvloed door de temperatuur en door de zuurgraad (pH).
Echter, wat B&T verkeerd doen is ervan uitgaan dat die 98%-2% een maat is voor CO2(g) / CO2(aq), terwijl het in werkelijkheid een maat is voor de verhouding tussen de CO2 in de lucht en de totale hoeveelheid koolzuur in het water. CO2 dissocieert in water tot bicarbonaat en carbonaat, en bij de pH in de oceaan (~8.1) is het merendeel van het koolzuur aanwezig in de vorm van bicarbonaat (HCO3-). De verhouding CO2(g) / CO2(aq) is dus heel anders (iets groter dan 1, maar de diepe oceaan reageert heel traag op veranderingen in de atmosfeer, dus deze waarde is variabel over tijdschalen van eeuwen). Met wat scheikundige basiskennis valt dit vrij eenvoudig uit te rekenen, zie de link naar Jacob hierboven.
Het is op zich niets om je voor te schamen om dit of andere zaken fout te hebben, het is per slot van rekening best complexe materie. Maar als je als relatieve leek – wat Thoenes en Berkhout zijn wat betreft klimaatwetenschap- tot een heel andere conclusie komt dan zowat de hele wetenschappelijke gemeenschap die dit al decennia lang bestudeert, dan zou je jezelf eerst eens goed achter de oren moeten krabben of je misschien iets over het hoofd hebt gezien. Een ‘sanity check’, zoals ik dat in colleges pleeg te noemen. Is het antwoord wel logisch?
Hier wreekt zich het pseudo-skeptische karakter: “En wat wel overeenkomt met de eigen mening wordt kritiekloos omarmd”, zoals Hans al schreef. Ze willen zo graag het probleem weg redeneren dat ze niet kritisch kijken naar hun eigen argumentatie. En blijkbaar is er vraag naar dergelijke bagatelliserende praatjes, en zijn er media die het verspreiden van een bepaalde politieke boodschap belangrijker vinden dan het waarheidsgehalte ervan. Dergelijke feitenvrije onzin mag dan een welkome politieke boodschap bevatten voor deze of gene; het komt het publieke debat niet ten goede als mensen op deze manier zand in de ogen wordt gestrooid.
LikeLike
Bart,
De grootste misser van B&T gaat volgens mij nog een stap verder. Die zit in hun bewering dat oceanen 98% van de CO2 zullen emitteren die wij uit de atmosfeer houden. Daar staat “houden”, niet “halen”. De enige manier om dat te interpreteren is: zodra wij minder gaan emitteren, komt er meer uit de oceanen.
Mijn vermoeden is dat ze hier een redenering die je toe zou kunnen passen op concentraties (al blijft die 98% dan nog steeds onjuist) van toepassing verklaren op emissies. Of er gaat ergens iets mis met netto- en bruto-massastromen, dat zou ook nog kunnen.
LikeLike
B&T kunnen gewoon niet redeneren en zou met terugwerkende kracht hun titels afgenomen moeten worden.
LikeLike
Inderdaad, daar lijken ze emissie en concentratie door elkaar te halen, ook een veelgemaakte fout waar ik vaak op hamer bij studenten. Misschien moeten Thoenes en Berkhout terug de collegebanken in?
LikeLike
Hi Hans,
Zoals je schrijft: “Vermoedelijk verwarren ze hier het evenwicht (dat wel degelijk bestaat) tussen in de oceanen opgelost en atmosferisch CO2, met de verhouding tussen de totale hoeveelheid koolstof in de oceanen en de atmosfeer. Want die laatste verhouding is wel ongeveer 98:2.”
B&T verwarren hier de ‘stock‘ (de hoeveelheid) met de ‘flux‘ (de massastroom). Dat de ‘stock’ aan koolstof in oceaan en atmosfeer zich verhouden als 98:2 wil allerminst zeggen dat de flux tussen deze compartimenten zich verhoudt als 98:2.
In werkelijkheid verhoudt de flux atmosfeer -> oceaan en oceaan -> atmosfeer zich als 1 : 1 (in de evenwichtssituatie).
Als dat niet zo was, zou de CO2-concentratie immers niet vele duizenden jaren stabiel zijn geweest (tot we die verstoorden).
Het is evident welke verwarringen B&T op elkaar stapelen maar tegelijkertijd zijn het er zoveel… dat het nog een hele klus is om het allemaal uit te schrijven! Chapeau. 😃
LikeLike
Dag Hans,
Je schrijft
“CO2 is goed voor planten. Een waarheid als een koe”
maar dat is niet zo eenduidig meer. In
http://science.sciencemag.org/content/360/6386/317
concluderen Reich et al.:
“even the best-supported short-term drivers of plant response to global change might not predict long-term results.”,
LikeLike
Gerard,
De waarheid als een koe waar ik op doelde is dat planten CO2 nodig hebben. Maar de suggestie dat meer altijd beter is is inderdaad een flinke versimpeling van de realiteit.
LikeLike
Er zit een grote FOUT in dit artikel !!!
“Het is allemaal nogal mistig en wat het extra mistig maakt is Christy en Spencer nooit een behoorlijke toelichting hebben gegeven op hun grafieken
Het woord “dat” is namelijk weggevallen vóór de naam Christy.
Laat het niet weer gebeuren, hè? 😉 😉 😉 😉 😉 😉 😉 😉
Alle gekheid op een stokje: Heel hartelijk bedankt voor uw harde werk.
Ondanks dat de meerderheid van het publiek wel door mensen veroorzaakte klimaatverandering accepteert als feitelijk (geloof is niet nodig), zullen sommige delen van wat B&T beweren toch erg aanlokkelijk klinken, voor grote minderheden. Dit artikel bestrijdt dat adequaat.
LikeLike
Hartelijk dank Hans Custers voor het weerleggen van de misleidende informatie.
LikeLike
Hoi Bart, je zegt:
“Het is op zich niets om je voor te schamen om dit of andere zaken fout te hebben, het is per slot van rekening best complexe materie… Ze willen zo graag het probleem weg redeneren dat ze niet kritisch kijken naar hun eigen argumentatie.”
Ik vraag me af of het zo onschuldig is. Misschien in sommige gevallen wel, maar waarschijnlijk zijn er ook gevallen voor wie het doel de middelen heiligt. Ze willen zo graag dat het niet waar is, en dat er geen effectief klimaatbeleid komt, dat ze bereid zijn elke mogelijke drogreden te gebruiken (wetend dat het een drogreden is) die kan helpen om politiek en publiek te laten twijfelen aan de wenselijkheid van zulk beleid.
Of dit wel of niet zo is, is in allerlei gevallen moeilijk aan te tonen, maar in het grotere plaatje lijken er toch wel goede aanwijzingen voor. Vanuit de fossiele industrie is decennialang bewust een strategie gebruikt om twijfel te zaaien aan de mainstream klimaatwetenschap, zoals dat eerder ook door de tabaksindustrie gedaan was (“Doubt is our product.”):
https://www.theguardian.com/environment/planet-oz/2015/mar/05/doubt-over-climate-science-is-a-product-with-an-industry-behind-it
Wetenschappers die in hun eigen veld best capabel zijn, blijken als het om klimaat gaat opeens niet meer wetenschappelijk te kunnen denken, maar wel in staat te zijn om eindeloos talloze drogredenen te herhalen die leken in verwarring kunnen brengen. Die drogredenen zijn vaak zeer doorzichtig en onderling tegenstrijdig, maar dat doet er niet toe, zolang ze maar verwarring zaaien bij het bredere publiek.
Of dit ook voor Thoenes en Berkhout geldt, weet ik niet, maar ik sluit het voorlopig ook niet uit. Het lijkt mij belangrijk expliciet met deze mogelijkheid rekening te houden, al was het maar om mensen erop te wijzen dat dit soort drogredenen beter gedijen in een omgeving waarin een bepaalde industrie bewust twijfel probeert te zaaien. Hoe zie jij dat?
LikeLike
Je moet het even leren maar drogredeneringen zijn te herkennen. Wedden?
Je kunt even zoeken op het internet. Er zijn mooie lijstjes.
LikeLike
@ A McWhite
Dank. Ik heb het foutje gerepareerd.
LikeLike
De aarde is een ecosysteem dat gevormd wordt door de volgende factoren: bodem, zonlicht, klimaat (water) en planten & dieren. Door luchtverontreiniging en overbevolking wordt het ecosysteem gesloopt. In de lucht bevinden zich stoffen door auto’s, vliegtuigen en fabrieken die met regen naar beneden komen. Vroeger noemde zij dat zure regen, maar dat is basische regen. Vliegtuigen stoten NOx (stikstofoxiden) uit. De belangrijkste kunstmest is NPK = stikstof, fosfor en kalium. De bodem heeft een PH van 1 tot en met 10. Lage PH is 1 tot en met 5 is een zure bodem. Veen en zand hebben een lage PH. Gaat het regenen dan wordt de bodem bemest door kunstmest. Naaldhout verdroogt dan omdat de concentratie zouten buiten de plant groter is dan in de plant en geen water meer opneemt. Loofhout groeit door die regen beter als ooit. De insectenwereld verdwijnt doordat de klimaatverandering zo snel gaat dat zij niet de tijd hebben om mee te muteren. vroeger duurde de klimaatverandering ongeveer 300 jaar. Nu gebeurd dat in 30 jaar. Dezelfde verandering alleen in een kortere periode. De laatste 10 jaar heb ik het ecosysteem zo snel zien veranderen, mits je kennis van planten, bodem en water hebt. Voorbeeld ecosysteem is Oostvaardersplassen (die niet compleet is omdat de eindpredator de wolf ontbreekt) en de Wadden. Gelukkig heeft Ruben Smit hier hele mooie films over gemaakt.
https://www.youtube.com/results?search_query=ecosysteem+yellowstone
LikeLike
Over het algemeen lijkt het doel van het aanvallen van de klimaatwetenschap het ondermijnen van beleid te zijn. Je kunt, even heel kort door de bocht, in discussies vaak mensen indelen in twee groepen:
1) degenen die menen dat het klimaatbeleid een grote financiële strop gaat worden én vinden dat er geen klimaatprobleem is/komt, of zelfs basale wetenschap in twijfel trekken;
2) degenen die klimaatverandering zien als een nadere catastrofe én van mening zijn dat klimaatbeleid niet alleen haalbaar is maar dat zo’n snelle wereldwijde transitie, die historisch nooit eerder vertoont is, betaalbaar is.
Maar er is toch genoeg zinnige en wetenschappelijke (!) kritiek te geven op klimaatbeleid zónder te doen alsof ‘CO2 goed is voor plantjes’ of dat er überhaupt geen opwarming zou zijn? Ik kon mijn ogen dan ook niet geloven toen ik die stupide onzin van B&T las.
Europa kan bouwen op de Verlichting. Laten we hopen dat met dit opiniestuk van B&T het absolute dieptepunt is gezet en we nu gewoon kunnen gaan praten over een daadwérkelijk effectief, rationeel en betaalbaar beleid.
LikeLike
Lennart,
Ik ben me bewust van de strategieen zoals beschreven in “Merchants of Doubt”, maar na jarenlange discussies met pseudo-skeptici ben ik er van overtuigd dat het grote merendeel van hen echt overtuigd is van het eigen gelijk. Motivated reasoning kan blijkbaar erg ver gaan. Zoals Roos Vonk schrijft in een van haar boeken: je wordt het beste voor de gek gehouden door jezelf.
Dat neemt niet weg dat achter de schermen er ook geld wordt rondgepompt om de pseudo-skepsis te voeden, en daar spelen financiele belangen ook sterk mee. Maar de verdere verspreiding van die pseudo-skepsis vaart bijna volledig op ideologie. Why pay someone if they’re dying to believe it?
LikeLike
Thijs, datzelfde heb ik ook vaak vertwijfeld uitgeroepen: waarom gaat kritiek op klimaatbeleid bijna altijd gepaard met het bagatelliseren van klimaatwetenschap?
Het punt is denk ik dat als iemand tegen elke vorm van mitigatie/emissiereductie is, maar wel de wetenschappelijke inzichten erkent, die persoon de facto zegt dat toekomstige generaties hen gestolen kunnen worden (beetje wart-wit gesteld natuurlijk). Dat zal iemand niet snel toegeven, naar zichzelf of anderen. De psychologische vluchtroute als de afkeer van klimaatbeleid heel groot is, is dan om het bestaan vh probleem toch maar te bagatelliseren. De alternatieven (het belang van mitigatie erkennen, of erkennen dat toekomstige generaties je niets kunnen schelen) zijn domweg te erg. Dat is in ieder geval mijn psychologie-van-de-koude-grond (maar wel gestoeld op jarenlange discussies).
Bij meer genuanceerde kritiek op specifiek beleid ligt het natuurlijk anders, maar dat is er dan ook volop.
LikeLike
Hi Bart,
Ik deel je overtuiging dat het grote merendeel van de pseudo-skeptici echt overtuigd is van het eigen gelijk. Alleen bij sommigen vraag ik me af of ze niet bewust alle wetenschappelijke normen aan hun laars lappen omdat voor hen het doel de middelen heiligt, ook zonder dat ze daarvoor financieel beloond worden. Maar zoals gezegd, het is moeilijk vast te stellen of dat wel of niet het geval is, dus tot het tegendeel aannemelijk gemaakt is, geef ik hen in dit opzicht het voordeel van de twijfel.
LikeLike
Hoi Bart en Lennart,
Het hoeft niet altijd óf bewuste misleiding óf serieus geloof in de eigen ‘hypothese’ in te houden. Het kan ook en/en zijn.
Er is een grijs gebied waar men bereid is om ver te gaan om een ‘hogere waarheid’ te dienen, zoals een overtuiging van de heren T & B dat hernieuwbare energie een ramp voor de maatschappij zou betekenen. Dan wordt die ‘waarheid’ gediend door zoveel mogelijk alternatieve hypothesen te verspreiden. In morele zin kunnen T & B dit zo voor zichzelf rechtvaardigen.
Bart zegt: “Ze willen zo graag het probleem weg redeneren dat ze niet kritisch kijken naar hun eigen argumlentatie.”
Het verhaal van T & B is dan ook best wel creatief. Bij hen staat zó voorop dat het HOE DAN OOK niet aan de – door de mens geproduceerde – extra broeikasgassen MAG liggen, dat zij hun kritische zin opschorten.
“Dat neemt niet weg dat achter de schermen er ook geld wordt rondgepompt om de pseudo-scepsis te voeden,”
Het een sluit het ander niet uit? Donoren kunnen soms gebruik maken van de ‘motivated reasoning’ van pseudo-sceptici die in hun eigen hersenspinsels geloven, zie de studie van de socioloog Robert Brulle (2013):
https://drexel.edu/now/archive/2013/December/Climate-Change/
https://www.scientificamerican.com/article/dark-money-funds-climate-change-denial-effort/
Het en/en zit ‘m er dan in dat (sommige) pseudo-sceptici wel degelijk in hun ‘alternatieve hypothesen’ geloven… terwijl dat hun financiers (met name in de VS) de zolen zal roesten: indien het maar overheidsbeleid dwarsboomt.
LikeLike
Het valt mij vooral op dat iedereen praat alsof hij de waarheid in pacht heeft en met weinig respect voor de ander. Volgens mij vertroebelt dat de uitkomsten enorm. Moderne religie.
LikeLike
Hoi Bob,
Inderdaad, “als het maar overheidsbeleid dwarsboomt”, dat is ook precies wat een professioneel klimaatontkenner als Marc Morano zegt in de documentaire Merchants of Doubt:
https://www.desmogblog.com/marc-morano
“Gridlock is the greatest friend a global warming skeptic has because that’s all you really want. There’s no legislation we’re championing. We’re the negative force. We’re just trying to stop stuff.”
De fossiele industrie, te beginnen met Exxon, wordt inmiddels aangeklaagd voor klimaatleugens, zoals de makers van Merchants of Doubt in 2015 in Nieuwsuur toelichtten:
https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2067662-liegen-oliemaatschappijen-doelbewust-over-klimaatverandering.html
Na Exxon is inmiddels o.a. ook Shell aan de beurt, mede obv rapporten als deze:
https://www.ciel.org/reports/a-crack-in-the-shell/
Opmerkelijk is dat Marc Morano werkt voor ClimateDepot, een speciaal project van CFACT, in het verleden o.a. gefinancierd door Exxon:
https://www.desmogblog.com/committee-constructive-tomorrow
CFACT heeft ook een Europese tak, met o.a. Hans Labohm als bekende Nederlandse klimaatontkenner in de Raad van Advies:
https://web.archive.org/web/20100716105522/http://cfact.eu/about-2/board-of-advisors/
Hans Labohm is inmiddels hoofdredacteur van Climategate, de site voor Nederlandse klimaatontkenners:
https://www.climategate.nl/author/hanslabohm/
Of iemand als Labohm hier nu voor betaald wordt of niet, en of hij nu bewust liegt of niet, hij opereert in een context waarin grote financiers met fossiele belangen een infrastructuur hebben opgezet om desinformatie over klimaat (en “de vrije markt”) te verspreiden. Het doel heiligt voor hen de middelen, en te veel mensen willen blijkbaar blind geloven wat zij zeggen.
Gelukkig lijkt het aantal mensen (in de VS) dat daar niet (meer) in gelooft wel toe te nemen, hoewel dat gepaard gaat met flinke ups en downs:
https://news.gallup.com/poll/206030/global-warming-concern-three-decade-high.aspx
We zullen zien of het aantal de komende jaren verder toeneemt, of weer omlaag gaat.
LikeLike
Ik ben vooral erg verbaasd door de rol van Elsevier. Ze waren altijd wel rechts, op zich niks mis mee natuurlijk, maar de laatste jaren is hun toon erg veranderd. Als ik het nu af en toe lees zijn ze opgeschoven naar de hele rechtse kant van het politieke spectrum en het lijkt wel of ze onafhankelijke journalistiek en waarheidsvinding niet zo belangrijk meer vinden.
LikeLike
Geert,
Klimaat is niet een rechts-links probleem. Pseudo-scepsis is populisme. Elsevier is rechts, vanouds, maar het is nu ook populistisch geworden.
LikeLike
Dat is het Gerard. Het is populistisch geworden. En dat had ik niet verwacht.
LikeLike
Opvallend in de comments onder het artikel in Elseviers is dat er geen enkel tegengeluid is. Dat doet vermoeden dat tegengeluiden zijn weggehaald?
Bizar dit soort reacties “Eindelijk, eindelijk krijgen we de mening van mensen die ECHT verstand van het klimaat hebben. ” Een studie waard 😉
LikeLike
Mijns inziens een integere lezing van Marcel Crok over het klimaatvraagstuk, die het IPCC-rapport als uitgangspunt neemt.
zie:
In zijn lezing laat hij zien dat het IPCC zwaar overdrijft wat betreft de verwachte opwarming.
Hij laat aan de hand van alle tabellen en statistieken van het IPCC zelf zien dat de uitslagen zwaar overdreven zijn, en dat de opwarming veel minder zal zijn, hoogstens 1 graad in de 21e eeuw.
Hij gelooft trouwens op zich wel in de samenhang tussen CO2 en de opwarming.
De hoeveelheid stormen en rampen zijn ook niet toegenomen [zoals men beweert] .
En de hoeveelheid ijsberen is juist verviervoudigd.
Door de hoeveelheid CO2 is de aarde ook vergroend volgens satellietbeelden, bv. het Sahel-gebied.
[helaas betekent die vergroening niet meteen meer bossen en bomen maar eerder meer gras en struiken [volgens Kees Le Pair], dus geen hoogwaardig groen [bossen] maar 3e-rangs groen…. m.i. geen rede om te juichen want de ontbossing gaat onverminderd door!]
De bewering dat 97% van de klimaatgeleerden het eens is met de bevindingen van het IPCC is ook niet waar, want men heeft aan de hand van 5000 publicaties over het klimaat alle artikelen die maar een beetje hun kant uit gingen er bij meegeteld, maar in feite kwamen maar een half % van de publicaties overeen met de conclusies van het IPCC.
De publicaties van Crok zelf zou het IPCC dan ook meetellen, terwijl hij als klimaatscepticus te boek staat!
Verder worden alle geleerden en weer-mensen ongenadig bestreden die maar een klein beetje afwijken van de gevestigde alarmistische mening, zoals een Franse weerman die alleen maar bestreed dat de rampen waren toegenomen en die zijn baan verloor….
Als je niet meehuilt met de wolven loop je de kans je baan te verliezen, dus een groot deel van de zogenaamde alarmisten doet wellicht alleen maar mee om zijn baantje te behouden, want als je uit de pas loopt dan loopt het slecht met je af….
LikeLike
Een heel interessant artikel. Toch een puntje van kritiek. De zon zou geen invloed hebben op klimaatzone’s. Dat vindt ik een beetje raar. De hoeveelheid zonne energie gemiddeld per jaar is toch een functie van de cosinus van de breedtegraad. De Poolgebieden krijgen toch echt veel minder zonne energie dan de Tropen. Als de Poolgebieden het alleen maar van de zon moesten hebben zouden ze nog kouder zijn dan ze nu al zijn.
LikeLike
Raymond.
Hans zegt het heel correct. Klimaatzones ontstaan allereerst doordat de aarde rond is.Dat is precies wat jij nu, ingewikkeld met cosinussen, betoogt. Hans zegt ook dat de zon daarop geen invloed heeft. Dat klopt toch? De aarde is rond, maar de zon heeft daarop geen invloed.
Omdat Hans het juist zegt (lees zijn stukje anders nog even erop na) is je kritiek misplaatst.
Wat ikzelf tot de invloed van de zon op het klimaat zou rekenen is de mogelijke variatie in zonkracht, en eventueel ook de veranderingen in baanparameters, waardoor de zonkracht aan de top van de atmosfeer varieert in de tijd (maar niet op jaar- of dagschaal). De meeste van die variaties hebben echter tijdschalen van tienduizenden tot miljoenen jaren en spelen dan ook geen enkele rol in de huidige klimaatdiscussie (behalve dan doordat pseudo-sceptici die gebruiken om ons zand in de ogen te strooien).
LikeLike
Hoi Lennart,
Ja, klimaatontkenner/’scepticus’ Marc Morano is open over zijn motieven. Morano is invloedrijk door de portal die hij onderhoudt met kant-en-klaar te kopiëren klimaatontkennende verhalen, die vrij regelmatig naar het Nederlands vertaald worden door Klimaatgat. Morano zegt:
“Gridlock is the greatest friend a global warming skeptic has because that’s all you really want. There’s no legislation we’re championing. We’re the negative force. We’re just trying to stop stuff.”
Dat is tenminste duidelijk. Zoals je al zegt, via CFACT en EIKE onderhoudt Morano ook contacten met Hans Labohm en dikwijls zie je dan ook stukjes van Morano’s portaal in vertaalde vorm bij Labohm verschijnen.
LikeLike
Beste Marc van Delft,
De opinies van Marcel Crok zijn al eerder besproken, bijvoorbeeld in deze blogstukken:
Marcel Crok’s afwijzende houding tegenover de klimaatwetenschap onder de loep genomen
Marcel Crok’s inbreng voor hoorzitting Tweede Kamer incorrect en irrelevant
In dit draadje dien je on-topic te blijven. Het gaat over het stuk in Elsevier dat Hans hierboven bespreekt.
LikeLike
@Bart: Je schrijft “Zoals Roos Vonk schrijft in een van haar boeken: je wordt het beste voor de gek gehouden door jezelf.”
Ik denk dat Richard Feynman de oorsprong is van deze quote: “The first principle is that you must not fool yourself, and you are the easiest person to fool.”
from lecture “What is and What Should be the Role of Scientific Culture in Modern Society”, given at the Galileo Symposium in Italy (1964)
https://en.wikiquote.org/wiki/Richard_Feynman
LikeLike
Ik zie de temperatuur over de laatste honderd jaar. Is dit een geijkt punt. Waar is dit op gesstoelt. De temperatuur gaat omhoog maar hoe dit komt lees ik niet.
Knip plak en zeg dat wij dit doen, nou nee
LikeLike
@Iekke5
Geen “knip plak”. Onder de grafiek staat een link voor meer informatie. De grafiek is gebaseerd op gegevens van het volgende wetenschappelijke onderzoek:
https://www.nature.com/articles/s41598-017-14828-5
De temperatuurgegevens van de grafiek (zwarte lijnen) zijn afkomstig van het Engelse Met Office, die hebben een groep die alle meetdata van weerstations e.d. analyseert en daar vervolgens weer een mondiale temperatuur uit berekent. Er zijn meer van deze datasets, onder volgende link kun je info over enkele daarvan vinden:
https://klimaatverandering.wordpress.com/links/klimaatgrafieken-datasets/#Mondiale_Temperatuur
De temperatuur gaat omhoog omdat wij mensen broeikasgassen zoals CO2 in de atmosfeer brengen, voornamelijk door het verbranden van fossiele brandstoffen zoals olie, kolen en gas. De volgende links geven je meer info daarover:
https://klimaatverandering.wordpress.com/2018/03/28/de-relatie-tussen-co2-en-temperatuur/
https://klimaatverandering.wordpress.com/2018/08/28/de-menselijke-invloed-op-het-klimaat-op-hoofdlijnen/
LikeLike
1. Het is een fabeltje om te (be)denken, dat mensen invloed kunnen hebben op een systeem welk zich over een periode van vele miljoenen jaren heeft ontwikkeld.
Zich te kunnen verweren tegen krachten welke de invloed van die mens te boven gaat.
Het simpele bestaan van de mens en de hele biologie bewijst, dat er gedurende die miljoenen jaren sprake is van een smalle band van voorwaarden (zuurstof, water, temperatuur, wind) waarin het zich heeft kunnen ontwikkelen tot complexe systemen, zoals die zich vandaag manifesteert.
Zonder die buffer aan stabiliteit, welk een eigenschap is van dit systeem, was de aarde eenzelfde lot begaan, als de planeten rondom (onze) zon.
Nergens wordt een bewijs geleverd dat er een (oorzakelijk) verband bestaat tussen CO2 productie door de mens en klimaatverandering.
De onmogelijkheid om tot een bewijs te komen is inherent aan het niet lineaire karakter van het gedrag van de variabelen, die in het proces werkzaam zijn. (zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Dynamisch_systeem)
Zulk een bewijs zal nooit geleverd (kunnen) worden.
Door het inherent niet-lineaire (=chaotische) systeem, die het in zich herbergt.
Een chaotisch systeem kenmerkt zich door een grote afhankelijkheid van de beginvoorwaarden en de uitkomst er van is onvoorspelbaar.
Wat overigens niet wil zeggen, dat er een uitkomst is. Alleen is deze niet voorspelbaar.
Het enige wat aannemelijk is, is dat het zich beweegt binnen grenzen, waarin leven (blijkbaar) mogelijk is.
Axioma: het klimaat is niet voorspelbaar noch maakbaar.
Vergelijkbaar met de verwachting van meteorologen (op vrijdag 19 oktober 2018 gedaan), dat het weer op maandag 22 oktober 2018 somber en bewolkt zal zijn.
Op die dag was het zonnig en aangenaam weer.
Modellen van “het klimaat” kun je verfijnen zoveel als je wilt. Je komt nooit tot een bewijs. Of zelfs maar in de richting.
Net zoals de onzekerheidsrelatie van Heisenberg.
Heisenberg toonde aan (=bewijs), dat van een subatomair deeltje noch een verleden, noch het toekomstige gedrag met zekerheid voorspeld kan worden.
Daarmee beweer ik niet dat we het klimaat als een quantumdeeltje kunnen beschouwen.
Wél, dat het in de fysica normaal is dat we niet alles kunnen voorspellen.
Dus laten we van die waan afscheid nemen.
2. de klimaatwetenschap is gekaapt door de politiek.
Het is een religie geworden. Zo erg, dat als je afwijkt van de geloofsleer je als een paria wordt uitgestoten.
Overigens een risico waarvan ik verwacht in dit forum ook te lopen.
3. In plaats dat de mens zich er van bewust is klimaat en aarde te kunnen sturen, is het, los van het bovenstaande, verstandiger zich voor te bereiden op veranderende omstandigheden.
Gebruik je inventiviteit, inspanning en vermogen om te doen zoals onze voorouders miljoenen jaren geleden al deden. Pas je aan aan de veranderende omstandigheden.
En je zult overleven.
LikeLike
Riph van den Assum,
Duidelijk. Je hebt het stuk helemaal niet gelezen, maar plempt hier gewoon wat retoriek neer uit het pseudosceptische standaardrepertoire. Veel van die retoriek wordt in mijn blogstuk nu juist beantwoord. Maar je gaat op geen enkel argument uit dat blogstuk in.
De permanente weigering om serieus op tegenargumenten in te gaan, of om er zelfs maar naar te kijken, maakt een constructieve discussie met pseudosceptici onmogelijk. Zoals ik in het inleidende deel van mijn blogstuk heb beschreven. Jij bevestigt dat alleen maar.
LikeLike
Beste Hans,
bedankt voor je duidelijke en uitgebreide uiteenzetting.
Zelf ben ik langere tijd actief in het domein van energie-innovaties en daardoor wellicht bovengemiddeld geïnformeerd; zeker ten opzichte van de gemiddelde Nederlander. Toch moet het mij van het hart dat het ontzettend moeilijk is om te begrijpen hoe dingen nu precies zitten. Zeker als hoog- gekwalificeerde wetenschappers (Prof. Dr. Ir.) elkaar zo vaak tegenspreken.
Dit geldt niet slechts in dit dossier. Je komt het eveneens tegen in de medische wereld en bij bijvoorbeeld voedsel. Niemand schijnt nog te weten wat echt gezond is voor de mens; met alle gevolgen van dien.
Naar mijn bescheiden mening wordt de wetenschap door de gemeenschap betaald en in staat gesteld aan waarheidsvinding te doen om vervolgens onze leiders de juiste weg voor beleid te wijzen. Doordat in de wetenschap iedereen over elkaar heen lijkt te buitelen met een veelheid aan diverse en vaak tegengestelde meningen lijkt mij dan ook een hele slechte zaak.
Ik hoop dat onze vernuftelingen hun intellect in zetten om het algemeen belang te dienen. Ik roep hen dan ook op om in plaats van hun gelijk te willen halen via mediale uitingen (waardoor ze de meeste burgers volkomen zoekspelen) achter de schermen consensus zien te bereiken en samen met de politiek te vertalen naar zinnig en uitvoerbaar beleid waar we als gemeenschap iets aan hebben.
Groet,
Walter Nonnekes
LikeLike
Hans,
Ik bespeur bij mensen die zich niet verdiept hebben in klimaatverandering wel vaker een houding van “het valt toch wel mee, om zoveel extra CO2 gaat het nu ook weer niet toch?”
Als niet-klimaatdeskundige maar laten we zeggen klimaat-geïnteresseerde heb ik recent nog aan een jonge collega uitgelegd dat hij gelijk zou hebben als CO2 een groot deel van onze atmosfeer zou vormen. Dat wij daar geholpen door fossiele brandstoffen überhaupt invloed op kunnen hebben heeft ermee te maken dat de atmosfeer maar een vleugje CO2 bevat (0,04% lees ik net op je blog). In absolute hoeveelheden is dat ‘vleugje’ nog altijd onvoorstelbaar veel, maar relatief gezien stelt het maar weinig voor.
Mijn uitleg zal de betreffende collega niet van de volgende vliegvakantie afhouden (wie zich geen zorgen wenst te maken doet dat immers niet), maar je moet ergens beginnen denk ik maar. Gewoon mijn mond houden wil ik ook niet meer. Zeker niet tegenover een generatie waarvan gezegd wordt dat ze heel erg betrokken zijn bij het milieu.
LikeLike
walterno – de frustratie die je uitspreekt komt door het uitvergroten in de media van de vermeende tegenspraak. Het overgrote deel van de *klimaatwetenschappers* is niet in twijfel, het overgrote deel van alle andere wetenschappers is ook niet in twijfel. Maar er zijn er altijd wel een paar te vinden die dolgraag willen verkondigen dat zij het allemaal niet geloven, dat het allemaal niet klopt, dat zij het beter weten, etc. Weten ze het beter? Meer dan hoogstwaarschijnlijk niet: veel meer waarschijnlijk is dat zij de voorgestelde oplossingen maar niks vinden, en ‘dus’ de wetenschap erachter aanvallen. Het is ideologisch.
Op meer gebieden is het mogelijk om een paar ‘hooggeleerde heren’ te vinden die zeggen dat het allemaal niet klopt. Alleen is daar de media vaak veel meer terughoudend om hen een forum te geven.
Zo zie ik maar weinig media veel aandacht geven aan anti-vaccinatie wetenschappers. Die zijn er, en genoeg om kabaal te maken. Maar die zouden bij bv Elsevier geen kans maken, en ook niet bij Vrij Nederland (om maar even een ‘rechtse’ en ‘linkse’ media te nemen). Heel even kreeg een “intelligent design” wetenschapper een forumpje (Cees Dekker), maar dat duurde maar heel kort. Het zou me ook niet verbazen als er een deel holocaustontkenners onder de wetenschappers zit, die dat best willen laten weten als de media hun een open forum geeft.
Overigens zou die mediastilte wat betreft de anti-vaxxers wel eens heel snel kunnen veranderen als de Nederlandse overheid vaccinatie verplicht zou stellen. Dan bedreigt het namelijk een ideologie, en moet al gauw ook de achterliggende wetenschap het ontgelden, om die ideologie te kunnen verdedigen.
LikeLike
Beste Walter(No)
LikeLike
“Daarom nog maar eens mijn verzoek: Lieve wetenschappers, zak door je knieën om op ooghoogte te komen. En blijf de boodschap herhalen. Ook al als je het tien jaar geleden al een keer hebt gedaan of de tegenargumenten nergens op slaan. Straks als het echt mis gaat, kunnen we hooguit verhaal halen bij een paar grafzerken.”
Nou, Rosanne aan je verzoek is voldaan!
LikeLike
Gezwam in de ruimte.
Het was oktober 1957. Op Wereld Dierendag hadden de Sovjets de eerste echte satelliet gelanceerd, die 1440 rondjes rond de aarde zou draaien. Onze dominee en niet te ontlopen overbuurman hield mij staande. “Jij leest graag over het Heelal, hè?”.
Onze dominee wist veel over het Heelal, want hij had theologie gestudeerd.
“Ja”, zei ik, “ze willen straks naar de Maan met een raket!”. Ik was 11 jaar, zat in de brugklas van het Christelijk Lyceum en dacht dat dat kon.
“Mijn zoon”, zei hij, “Dat kán niet”.
“Waarom niet?” durfde ik brutaal te vragen.
“Daarboven is de Hemel” en hij wees met zijn hand naar de plek waar ik de Maan had gezien. “God, onze Vader, is in de Hemel. Zo dicht bij God mag de Mensch uit zichzelf niet komen. En wie niet wil geloven, gaat uit- einde- lijk naar de Hel. Het hellevuur is daar beneden. Dat staat zo in de Bijbel”. ¹)
Nou nam ik aan de de dominee wist wat er in de Bijbel staat, daar had hij tenslotte voor gestudeerd. Maar ik zat toch een beetje met de bewegingen van de Maan in mijn maag.
“Waar is de Maan dan als die niet aan de Hemel staat?” vroeg ik.
De dominee gooide het over een andere boeg.
“Mijn zoon”, zei hij, “wij kunnen niet alles weten”.
Onze dominee was met zijn wereldbeeld in de Middeleeuwen blijven steken. En ook al was hij zeer geleerd, aan astronomie was hij niet toegekomen. Laat staan aan de evolutieleer van Darwin. Of aan de hedendaagse natuurwetenschap.
Onze wegen zijn hier gescheiden. Ik ging natuurwetenschappen studeren en werd heiden. De dominee ging door op de smalle weg. Waar hij nu is weten wij niet.
Ook twee oudere geleerde heren, Berkhout en Thoenes , die een stuk over klimaatverandering mochten schrijven in Elsevier van 13 oktober, hebben een achterstand opgelopen in de natuurwetenschap. Ongetwijfeld waren zij destijds expert op hun eigen vakgebied (geofysica en chemische technologie). Maar van de nieuwste resultaten op het gebied van onderzoek van de ruimte, van evolutie- en aardwetenschappen en ander wetenschappelijk onderzoek dat relevant is voor begrip van het klimaat, hebben zij kennelijk geen kennis genomen. Zodat ze hun verouderde wereldbeeld niet hoefden aan te passen aan de hedendaagse realiteit.
Het lijkt er op dat zij nog geen letter hebben gelezen in het recente rapport van de IPCC ²) waarover zij oordelen.
Zij onderbouwen hun opvattingen met een misleidend plaatje dat “het werkelijk opwarmingstempo” zou weergeven. Een plaatje afkomstig van John Christy ³), alsof die een representatieve en actuele vertegenwoordiger is van de klimaatwetenschap.
De heren Berkhout en Thoenes pleiten voor “een nieuwe klimaatvisie die gebaseerd is op een bredere kennis van zaken”.
Die brede kennis is echter al aanwezig in de ruim 6000 gerefereerde wetenschappelijke artikelen afkomstig van onderzoekers aan gerenommeerde universiteiten over de gehele wereld en die de basis vormen van IPCC rapport SR15.
Maar volgens deze hooggeleerde heren hebben al die wetenschappers, die zij bestempelen als “de klimaatbeweging”, het fout. De “werkelijkheid” is volgens hen anders en als volgt:
1. Het kooldioxidegehalte van de atmosfeer is niet bepalend voor het klimaat (d.w.z. voor de gemiddelde globale oppervlaktetemperatuur).
2. Als we minder kooldioxide lozen of kooldioxide uit de atmosfeer halen, dan zal de oceaan “het natuurkundig evenwicht herstellen” en meer kooldioxide afgeven. Zodat (dure) maatregelen om de CO₂- uitstoot te beperken geen effect hebben.
3. De stijging van de globaal gemiddelde oppervlaktetemperatuur sinds 1975 is niet 0,8 maar 0,2°C.
Deze drie stellingen zijn onjuist en worden door geen enkele onderzoeker, die zich beweegt in het brede terrein van de klimaatwetenschap, geaccepteerd. Het is weerlegde en gemakkelijk weerlegbare onzin.
Zelfs hooggeëerde hooggeleerde heren kunnen onzin verkopen, ook al behoren ze tot de top-3% van de wereld. Nobelprijswinnaar fysica 1973, Ivar Giaever, is mijn favoriet. In een betoog van een half uur voor een menigte andere nobelprijswinnaars (https://www.mediatheque.lindau-nobel.org/videos/31259/the-strange-case-of-global-warming-2012) definiëert hij wat pseudo-wetenschap en ‘cherry-picking’ is, om vervolgens zelf selectief kersen te plukken op … Google. Daarmee toont hij aan dat klimaatwetenschap pseudo-wetenschap is. Q.e.d. Gaap. Applaus.
Ik leg liever mijn oor te luisteren bij die andere 97% klimaatwetenschappers.
¹) Numeri 16:30-33; Jezaja 14:15; Ezechiël 32:18 (http://www.online-bijbel.nl)
²) IPCC Special Report 15 on Global Warming of 1.5 ºC, 8 oktober 2018 (http://www.ipcc.ch/report/sr15)
³) Wall Street Journal, 19 februari 2014 (https://www.wsj.com/articles/richard-mcnider-and-john-christy-why-kerry-is-flat-wrong-on-climate-change-1392847415)
LikeLike
Hoi Ieke de Pagter,
Dank voor je overigens heel valide “gezwam in de ruimte”. 🙂
Met betrekking tot Ivar Giaever is het goed om te beseffen dat het werk waarvoor hij een Nobelprijs kreeg, zowat een halve eeuwigheid geleden is: in 1960 deed hij dat werk in het laboratorium van General Electric. Het was een experimentele bevestiging van ‘tunneling’ in wat later ‘Josephson junctions’ zijn gaan heten. Brian Josephson won er een halve Nobelprijs voor en Giaever kreeg een kwart.
In de jaren ’80 is Giaever voor de Noorse olie- en gasindustrie gaan werken, onder meer voor StatOil:
https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1973/giaever/biographical/
Giaever heeft geprobeerd om tot een Center for Advanced Study (CAS) in Oslo te komen, betaald uit de olie- en gas-opbrengsten van o.a. StatOil en de Noorse overheid:
Klik om toegang te krijgen tot Norway_and_CAS.pdf
Giaever heeft GEEN ENKELE wetenschappelijke publicatie of achtergrond met betrekking tot klimaatonderzoek. Wat hij zelf zei, is: “I spent a day or so – half a day maybe on Google, and I was horrified by what I learned” Tsja. 🙂 Op het blog van Skeptical Science heeft men de moeite genomen om in detail in te gaan op de ‘argumenten’ die Ivar Giaever naar voren bracht in de lezing waar je naar verwijst:
https://skepticalscience.com/ivar-giaever-nobel-physicist-climate-pseudoscientist.html
LikeLike
@Lieuwe H,
de twee Ehrlichs (Paul en Anne, profs bij Stanford University), beroepspessimisten zou je ze kunnen noemen wb het lot van de mensheid, stellen dat nog weer anders: ze schatten de kansen, dat de mensheid straks een ineenstorting kan voorkomen op 10%, maar, zeggen zij, als wij daar 11% van kunnen maken, moeten wij daar alles aan doen.
LikeLike
@Frank,
Nooit opgeven moet het credo zijn. Zo niet dan kunnen we alleen hopen dat een volgende beschaving het anders doet.
“Van die toekomstige zijnssfeer kunnen we ons nog geen voorstelling maken; ook kunnen we er niet zeker van zijn of de herrezen mensheid haar tweede kans zal grijpen. Hoewel er voor dit alles geen garanties zijn, lijkt het toch zeker dat die nieuwe mensen, die tot taak hebben een nieuwe beschaving op te bouwen uit de planetaire as van de oude, bij het zien van die as zullen verklaren: ‘Nooit meer!’
(Clive Hamilton)
Ik weet niet zeker of schaamteloze pessimisten ons verder helpen maar ze doen je wel huiveren.
LikeLike
Hallo Frank en Lieuwe,
Met waardering voor jullie conversatie: het raakt off-topic aangezien het niet direct betrekking heeft op bovenstaand blogstuk. Er is altijd wel enige ‘thread drift’ ofwel ‘scope creep‘ maar jullie kunnen dit beter voortzetten in de Open Discussie:
https://klimaatverandering.wordpress.com/2018/09/09/open-discussie-najaar-2018/
(Ja, Giaever was ook off-topic maar had nog enige overeenkomst met het onderwerp van het blogstuk) 🙂
LikeLike
Je ontkomt er niet aan te achterhalen waarom veel mensen (zeg één op de vijf) niet overtuigd zijn, zelf niet actief argumenten napluizen, en zich ook niet licht door wetenschappers laten overtuigen.
LikeLike
Pingback: Climate Intelligence - Sargasso