Dat is de titel van een artikel dat ik schreef voor Meteorologica, het tijdschrift van de Nederlandse Vereniging ter Bevordering van de Meteorologie (NVBM). Dit kwam voort uit een presentatie die ik gaf voor het NVBM symposium over weer- en klimaatcommunicatie. Het complete artikel is hier te downloaden. De samenvatting is hieronder integraal overgenomen:
Wetenschappelijk gezien is het duidelijk: de aarde warmt in hoog tempo op, hoofdzakelijk veroorzaakt door menselijke activiteit, en dit heeft verstrekkende gevolgen op allerlei aspecten van de samenleving. In het maatschappelijk debat wordt bovenstaande nog geregeld betwijfeld, hoewel binnen de wetenschap een hoge mate van consensus bestaat. Het betwijfelen van de klimaatwetenschappelijke conclusies en het bagatelliseren van de klimaatcrisis kan verschillende oorzaken hebben, maar houdt vaak verband met politieke ideologie of wereldbeeld. Iemand die elke vorm van overheidsbemoeienis verafschuwt zal meer moeite hebben om het bestaan van een probleem te accepteren, als dat gepaard gaat met een roep om overheidsingrijpen. Voor het duiden van het debat is het belangrijk om de retorische trukendoos te doorzien waarvan mensen die de wetenschappelijke inzichten afwijzen, gebruik maken. Contraire meningen, die tegen de wetenschappelijke inzichten ingaan, krijgen in sommige media meer aandacht dan ze in wetenschappelijke kring genieten. Dit draagt bij aan de kloof tussen de wetenschap en het maatschappelijk debat. Ik pleit ervoor om de wetenschappelijke kijk op de werkelijkheid te accepteren en die los te koppelen van de discussie over beleidsopties, indachtig David Hume’s onderscheid tussen wat “is” en wat we zouden moeten doen (“ought”). Er valt namelijk nog genoeg te discussiëren over hoe met deze uitdaging om te gaan, zonder daarbij de werkelijkheid te verdraaien.
Deze verschillende aspecten worden in het artikel kort besproken, te beginnen met de wetenschappelijke consensus, namelijk dat de opwarming van de aarde na de industriële revolutie hoofdzakelijk veroorzaakt is door de menselijke uitstoot van broeikasgassen. De wetenschappelijke consensus staat in schril contrast met de verdeeldheid onder het brede publiek. In extreme gevallen leidt deze maatschappelijke onenigheid tot pseudoscepsis en wetenschapsontkenning:
Het is begrijpelijk dat mensen de soms ingrijpende beleidsvoorstellen verschillend bezien; dit hangt samen met diepgewortelde overtuigingen, normen en waarden. Discussie over de voor- en nadelen van diverse maatregelen en hoe die te wegen zijn belangrijk voor de democratische besluitvorming.
Soms loopt die discussie echter spaak, omdat mensen vanuit een aversie tegen de voorgestelde oplossingen het bestaan van het probleem gaan bagatelliseren of ontkennen. Mensen hebben nu eenmaal de neiging om feitelijke bevindingen en wetenschappelijke conclusies te verwerpen als de consequenties ervan hun kernovertuigingen of wereldbeeld bedreigen. Uit een meta-analyse van tientallen wetenschappelijke studies bleek dat politieke ideologie veruit de belangrijkste factor is die bepaalt hoe iemand klimaatverandering beschouwt. Zo kan het lastig zijn voor iemand met een diep wantrouwen tegen elke vorm van overheidsingrijpen om een probleem te erkennen, als voor de oplossing ervan een grote rol voor de overheid is weggelegd. (…)
Het moge duidelijk zijn dat dergelijke scepsis weinig te maken heeft met een daadwerkelijk kritische blik op alle beschikbare gegevens en bewijsmateriaal. Ik spreek dan ook liever van pseudoscepsis: men doet voorkomen alsof men kritisch is, terwijl in werkelijkheid elke strohalm, ongeacht hoe zwak, wordt aangegrepen om twijfel te zaaien over de wetenschappelijke inzichten. Of om vast te kunnen houden aan het eigen wereldbeeld. De robuuste wetenschappelijke inzichten en conclusies die stoelen op een grote verscheidenheid aan onderzoek, worden in dergelijke gevallen erg gemakkelijk terzijde geschoven.
Daarna bespreek ik de rol van de media, en dan voornamelijk welke problemen ik als wetenschapper observeer bij mediaberichtgeving:
Soms wordt er bericht over een opzienbarend wetenschappelijk artikel, zonder dat dit wordt geplaatst in de context van bestaande kennis erover. (…)
Een ander probleem – vanuit mijn perspectief als wetenschapper – is dat sommige media, journalisten en columnisten in hun berichtgeving een afwijzende houding tegenover de wetenschap etaleren. (…)
Evenmin denk ik dat de lezer, kijker of luisteraar erbij gediend is als er tegenover een bonafide expert een pseudoscepticus wordt gezet, die de wetenschappelijke inzichten ondermijnt met de eerder beschreven mengeling van drogredeneringen en complotdenken. Hiermee creëer je in feite een schijnbalans en wordt de wetenschap neergezet als niet meer dan een mening, waar een willekeurige andere mening tegenover kan worden gezet. Als journalist kun je daardoor een vehikel worden voor de verspreiding van desinformatie. (…)
Natuurlijk hebben internet en de opkomst van sociale media het communicatielandschap radicaal veranderd. Het is nu makkelijker dan ooit om gericht op zoek te gaan naar informatie die je vooropgestelde mening bevestigt. Misinformatie verspreidt zich vaak razendsnel en wordt versterkt in zogenaamde echokamers. Deze dynamiek draagt bij aan de maatschappelijke polarisatie en bemoeilijkt de op gemeenschappelijke feiten gebaseerde democratische besluitvorming.
Het artikel vormt in feite een korte samenvatting van hoofdstuk 1 van ons boek “wat iedereen zou moeten weten over klimaatverandering”. Een samenvatting van de andere hoofdstukken (over de oorzaken, effecten en oplossingen van klimaatverandering) is te vinden op de pagina “wat weten we” over klimaatverandering (ook als pdf te downloaden).
Klimaatverandering 
Hoi Bart, je zegt:
“Uit een meta-analyse van tientallen wetenschappelijke studies bleek dat politieke ideologie veruit de belangrijkste factor is die bepaalt hoe iemand klimaatverandering beschouwt. Zo kan het lastig zijn voor iemand met een diep wantrouwen tegen elke vorm van overheidsingrijpen om een probleem te erkennen, als voor de oplossing ervan een grote rol voor de overheid is weggelegd.”
Dit roept de vraag op hoe het komt dat zoveel mensen blijkbaar een diep wantrouwen hebben tegen elke vorm van overheidsingrijpen, en dat zij zoveel pseudo-sceptische argumenten aangereikt hebben gekregen dat zij daardoor de peer-reviewed klimaatwetenschap ook niet meer vertrouw(d)en?
Stoddard et al 2021 zeggen daarover in een uitgebreid review-artikel onder meer dat gevestigde fossiele belangen opzettelijk decennialang desinformatie hebben verspreid, onder meer via neoliberale denktanks die eerder al begonnen waren het wantrouwen tegen overheidsingrijpen aan te wakkeren (zoals blijkt uit een groeiend aantal andere bronnen): https://www.annualreviews.org/doi/full/10.1146/annurev-environ-012220-011104
“The rapid reduction in emissions necessary to check ongoing climate change poses a real threat to the near- and medium-term business models of incumbent fossil fuel companies and associated vested interests. A growing body of literature has outlined how powerful vested interests have developed strategies to both directly discredit the science on climate change and more subtly to delay the need to reduce reliance on fossil fuels. Alongside programs of misinformation by hydrocarbon companies, such strategies have notably been used by think tanks in the United States, Australia, the United Kingdom, Canada, and Europe—all with close ties to this industry.
Denouncing climate change as a hoax, scam, or swindle is an old phenomenon, laid bare in the United States from at least 1989 onwards. The links between denial of climate change, fossil fuel interests, and conservative think tanks have been revealed in an array of studies over several years. Organized denial has grown stronger in the United States over the past two decades and was a major theme in Trump’s successful 2016 presidential campaign, with the changing of rules and regulations in favor of the fossil fuel industry during the subsequent presidency.
Most studies have, so far, focused on a particular nation and/or set of actors with little comparative work extending across cases. One important exception demonstrates how political debates in Australia and Canada have been heavily influenced by global narratives doubting climate change that originated primarily in the United States…
Entrenched geopolitical, industrial, and military power and associated mindsets are fundamental barriers to effective mitigation. Orthodox schools of thought and research traditions (including highly constrained forms of modeling), particularly in the fields of economics, energy, and climate mitigation, need to be challenged and replaced with, or complemented by, more heterodox approaches.”
Deze machtsfactor lijkt me een belangrijke aanvullende verklaring voor de wijd verspreide pseudo-scepsis rond de klimaatwetenschap, die wat mij betreft in jouw stuk meer aandacht verdient, of althans niet volledig genegeerd zou moeten worden.
LikeLike
Dankje Lennart. Dat is een goed punt en had achteraf gezien zeker aandacht verdiend. Interessant artikel dat ik zeker zal bekijken.
Inderdaad focus ik als het over pseudo-scepsis gaat meestal op de vatbaarheid van mensen daarvoor (wat Jan Paul van Soest de “vraagzijde” noemt). Daarnaast is er ook de aanbodzijde, waar jij – terecht – aandacht voor vraagt. Een interessante vraag hierbij is of pseudoscepsis t.o.v. klimaatverandering voornamelijk vraag-gestuurd of aanbod-gestuurd is. De dynamiek in het publieke debat over corona duidt er wellicht op dat de aanbodzijde belangrijker is dan ik lang heb gedacht. Maar het is niet echt van elkaar te onderscheiden; zonder vatbaarheid van grote groepen mensen zou iemand als Willem Engel volledig genegeerd zijn.
LikeLike
Hi Bart, inderdaad goed om ook de dynamiek tussen vraag- en aanbodzijde nog expliciet te benoemen en bevragen/onderzoeken. Over de aanbodzijde heeft PBS Frontline onlangs een uitgebreide 3-delige reportage gemaakt, waarvan deel 1 en 2 inmiddels terug te zien zijn: https://www.pbs.org/video/the-power-of-big-oil-part-one-denial-redxh6/
Daarin ook aandacht voor de informatieasymmetrie tussen aanbod- en vraagzijde: de fossiele industrie was vanaf het begin uitstekend op de hoogte van de stand van de klimaatwetenschap en koos ervoor om het publiek vervolgens te misleiden, niet alleen over de fysische klimaatwetenschap, maar ook over de mogelijke economische effecten van klimaatverandering en -beleid. Direct betrokken en door de industrie betaalde onderzoekers komen hierover in ieder geval in deel 1 aan het woord (deel 2 moet ik nog zien).
LikeLike
Het IPCC zegt in zijn meest recente rapport, AR6 Wg3 hst13 (pp.5+27+32), over de desinformatie vanuit de fossiele industrie onder meer:
Klik om toegang te krijgen tot IPCC_AR6_WGIII_FinalDraft_Chapter13.pdf
“[T]he propagation of scientifically misleading information by organized counter-movements has fuelled polarization, with negative implications for climate policy… Conservative foundations, sometimes financed by business revenues, have funded a diversity of types of groups, including think-tanks, philanthropic foundations, or activist networks to oppose climate policy… Accurate transference of the climate science has been undermined significantly by climate change counter movements, particularly in the US in both legacy and new/social media environments through misinformation, including about the causes and consequences of climate change. Misinformation can rapidly spread through social media. Together with the proliferation of suspicions of ‘fake news’ and ‘post-truth’, some traditional and social media contents have fuelled polarization and partisan divides on climate change in many countries, which can further deter development of new and ambitious climate policy.”
LikeLike
Tja, ik vind het vreselijk, die klimaatontkenners, die gewoon keihard tegen al dat wetenschappelijk beproefde BEWIJS (met meer dan 9x % zekerheid) in gaan; een indruk dat ze de levende aarde kapot WILLEN maken (-> SLECHTHEID) is dan niet raar. Dat zal misschien wel niet, maar dan is de conclusie van een ongelofelijke DOMHEID (!) logisch natuurlijk, of iets daartussenin.
LikeLike
Bart, Lennart
M.i. is het niet verstandig, want misleidend, om de thematiek van pseudo-scepsis en desinformatie te benaderen in termen van vraag/aanbod. Het vraag/aanbod frame gaat voorbij aan de werkelijkheid. De werkelijkheid is dat niemand erom vraagt gedes-informeerd te worden, enerzijds. Terwijl anderzijds de bekende leugenaars in de fossiele energie industrie welbewust des-informatie produceer(d)en en versprei(d)den. Anders gezegd: des-informatie is het machtspel van de info-producent en degenen die het slikken spelen het slachtoffer-spel. Willem Engel was in de covid-context Calimero in persoon zoals Hans Labohm dat was (is?) in de klimaat-context.
Overigens heb ik wel een suggestie voor een alternatief op het vraag/aanbod frame als we het over des-info hebben. En dat is het plaats/tijd frame. Op de juiste plek geplaatst is het een kwestie van tijd voor verspreiding.
LikeLike
Ik vind de vraag-aanbod benadering, toegepast op overtuigingen, erg verhelderend.
Goff, Jouw enerzijds-zinnetje “De werkelijkheid is dat niemand erom vraagt gedesinformeerd te worden” is geen argument.
Er zijn massas mensen die over covid, klimaat, en Oekraine van alles willen geloven dat niet waar is. Willen die mensen belazerd worden? Nee.
Zoals Bart en Lennart hierboven zeiden, willen zij heel graag de dingen geloven die passen bij hun basisovertuigingen. Dat is de vraag-zijde.
Jouw anderzijds-zinnetje “de bekende leugenaars in de fossiele energie industrie welbewust des-informatie produceer(d)en en versprei(d)den” is waar, en dat is precies de aanbodzijde.
En wanneer werkt het het beste in de economie? Als vraag en aanbod op elkaar ingespeeld zijn. Daar hebben de aanbieders heel pro-actief in gehandeld. Zij hadden al vroeg weet van de kracht van cognitieve dissonantie.
Misschien hadden ze dat al geleerd van oudere creationisme-evolutie debat dat al wel een halve eeuw geleden in de VS speelde. Daar had je ook een heel duidelijke vraag van mensen naar manieren om niet in de evolutietheorie te geloven, en die mensen zijn door creationistische theologen/wetenschappers ook trefzeker bediend.
Her verband met de diepere overtuigingen maakt ook duidelijk dat de strijd om het behoud van een koel klimaat niet alleen maar wetenschappelijk is, maar volop cultureel, en zo wordt het vanuit beide zijden ook gevoerd: het gaat om hogere waarden. Voor de een is dat de neo-liberale economie, voor de ander is dat een sociale maatschappij die we aan de volgende generaties kunnen doorgeven.
Dit helpt ook te verklaren dat mensen een aantal keuzes tegelijk maken: niet in opwarming geloven en niet in vaccinatie geloven. Omdat dezelfde basisovertuigingen in de knel komen.
LikeGeliked door 1 persoon
Dirk,
Ik wacht af of en zo ja hoe Bart en Lennart reageren op mijn opmerkingen. Wat mij betreft is je interventie niet gepast. Ik heb me uitdrukkelijk gericht tot Bart en Lennart. Doe jij dat s.v.p. ook en laat mij erbuiten.
LikeLike
Goff,
Discussies hier zijn openbaar en dus mag iedereen op jou reageren. De reactie van Dirk is dus allerminst ongepast. Als jij exclusief met Bart en/of Lennart wilt discussiëren, dan doe je dat maar per mail.
LikeLike
Goff,
Passen de termen vraag en aanbod niet goed bij de door jou meerdere keren aangeprezen benadering van Mercier & Sperber over hoe en waarom mensen redeneren? Zie bv hun: https://repository.upenn.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1017&context=goldstone
Het sluit m.i. ook goed aan bij het idee van motivated reasoning: https://en.wikipedia.org/wiki/Motivated_reasoning
Ook als mensen niet misleid willen worden, of althans niet bewust, dan kunnen zij wel meer open staan voor argumenten die aansluiten bij hun overtuigingen en verlangens dan voor argumenten daar tegen ingaan. In die zin is er een vraag naar argumenten tegen sterker klimaatbeleid zoals de fossiele industrie die aanbood en -biedt, zolang die argumenten nog niet duidelijk als pseudo-sceptische desinformatie ontmaskerd zijn.
Ik kan me dan ook goed vinden in wat Dirk hierover zegt. Het lijkt me ook geen enkel probleem dat ook Dirk en anderen aangeven wat zij vinden van wat Bart, jij, ik of anderen hierover zeggen.
LikeLike
Vraag/aanbod is een micro en macro-economisch ‘model’ om (schommeling in) de marktprijs van een economisch goed in kaart te brengen. Afgezien van de fundamentele methodologische gebreken van dat model (kun je Googlen, Dirk) is het bizar om dat frame toe te passen op het communicatie fenomeen des-informatie.
Is er vraag naar info? Ja, de vacature bij RTL Nieuws waar Bart Verheggen met succes naar heeft gesolliciteerd maakt dat overduidelijk.
Is er vraag naar des-info? Nee, maar er is wel verspreiding van des-info en ‘verspreiding’ daarvan is totaal iets anders dan ‘vraag.’
Wat opvalt is dat niemand niet ingaan op het alternatief dat ik noemde. Dus nogmaals: op de juiste *plaats* in www geplaatst is des-informatie een kwestie van *tijd* voor verspreiding. Met vraag en aanbod heeft dat helemaal niks te maken. Het is een power game van des-informanten Het vraag/aanbod frame verhult die power game. Kortom: het vraag/aanbod frame is economische seepage in wetenschapscommunicatie. Brr.
LikeLike
Goff,
Er is vraag naar bevestiging van meningen, of naar argumenten om gedrag niet te hoeven veranderen. Desinformatie voorziet daarin. Als je desinformatie verkoopt met het labeltje “desinformatie” erop zal er inderdaad geen vraag zijn. Maar het wordt verkocht met het labeltje “informatie”. En dan blijkt het in een behoefte te voorzien. En dat is in overeenstemming met hoe het begrip “vraag” in de economie wordt gebruikt.
Volgens mij is het dan ook glashelder wat er wordt bedoeld met vraag en aanbod in deze draad. Desinformatie en andere pseudosceptische retoriek bieden rationalisaties aan waar een deel van de bevolking behoefte aan heeft. Voor alle andere deelnemers in deze discussie lijkt dat duidelijk te zijn. Natuurlijk is het ook een “power-game”, maar dat is daar helemaal niet mee in tegenspraak.
LikeLike
Goff,
In aanvulling op Hans: je onderstreept nog eens het machtsaspect rond de verspreiding van pseudo-sceptische desinformatie over klimaat en energie. Naast politieke, militaire en ideologische macht onderscheidt de socioloog Michael Mann ook economische macht: http://assets.cambridge.org/97805216/15181/excerpt/9780521615181_excerpt.pdf
Die bronnen van macht interacteren met elkaar, wat in de politieke economie ook al een paar eeuwen onderkend wordt. Misschien wel de beste illustratie hiervan is het decennialange werk van de Koch Brothers, zoals beschreven door o.a. Christopher Leonard in Kochland. Leonard beschreef hen in de New York Times als de ultieme klimaatontkenners: https://www.nytimes.com/2019/08/23/opinion/sunday/david-koch-climate-change.html
Bij Democracy Now lichtte Lenoard toe hoe daarbij hun groeiende economische macht interacteert met een groeiende ideologische en politieke macht, ondersteund door een groeiende investering in de productie van desinformatie over klimaat en energie: https://www.youtube.com/watch?v=WIWeD8jy-iQ
Waar Bart m.i. terecht op wijst is dat er vanuit motivated reasoning een vraag is naar informatie die de eigen overtuigingen en belangen ondersteunt. Zolang niet heel duidelijk is dat die informatie in feite desinformatie is, staan veel mensen daar weinig kritisch voor open en kan die desinformatie zich zeer breed verspreiden.
Misschien is dit vergelijkbaar met de vraag naar tabak? Mensen vragen niet om schade aan hun gezondheid, maar zelfs als ze ergens weten dat tabak schadelijk is, blijken veel mensen nog steeds om andere redenen een vraag uit te oefenen naar tabak, ondersteund uiteraard door het aanbod en de politiek-economische invloed van de tabaksindustrie.
LikeLike
Goff,
Als ik om A vraag, en jij zegt: A = B, wil dat niet zeggen dat ik om B gevraagd heb. Zelfs niet als je terecht zegt dat A = B.
Dit is een bekende redeneerfout, zie https://en.wikipedia.org/wiki/De_dicto_and_de_re).
Maar ik zie dat Hans en Lennart er niet voor gezwicht zijn.
LikeLike
Dirk et alia
Ik heb mijn bedenkingen ge-uit bij het vraag/aanbod-frame als instrument om des-informatie te begrijpen. En ik heb argumenten aangedragen voor een alternatief. Daar wordt niet op ingegaan, dat schiet dus niet op in een gedachtenwisseling. Dus voor de laatste keer: Het vraag/aanbod aanbod frame gaat voorbij aan de dynamiek van des-informatie in de massamedia. Ter illustratie: in Barts stuk hierboven wordt gelinkt naar een studie (uit 2016 alweer) https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.1517441113 over die dynamiek. Het vraag/aanbod-frame speelt in die analyse geen rol, men concentreert zich op de vorming en organisatie van de echo-kamers en het rondzingen van des-informatie.
Vraag/aanbod is relevant voor de handel in fysieke communicatie-middelen (telefoontjes, kabel, wifi, etc.). Wat via die fysieke middelen rondzingt (‘content’) heeft met vraag/aanbod niet te maken omdat het rondzingen is ingebouwd. Structureel ingebouwd in het ontwerp van de grote platforms (Facebook, etc.) en structureel ingebouwd in hun verdienmodel. Dat kletsverhalen *rondzingen* is van een totaal andere orde dan dat er *vraag* naar zou zijn. En dat kletsverhalen °geconsumeerd* worden is niet hetzelfde als dat er *vraag* naar is.
Dus nee Dirk, ik maak geen redeneerfout, ik heb beargumenteerde bezwaren aangevoerd tegen het vraag/aanbod frame als conceptueel kader om het rondzingen van ‘des-informatie’ te begrijpen.
LikeLike
Goff,
Del Vicario et al 2016 heeft het over ‘informatieconsumptie’, waarbij informatie zowel wetenschappelijk of onwetenschappelijk kan zijn. Volgens hun onderzoek verspreidt die informatie (cq desinformatie) zich via sociaal homogene groepen/kanalen, waarschijnlijk o.a. obv motivated reasoning. Op de wetenschappelijke cq onwetenschappelijke productie van de (des)informatie gaan ze verder niet in.
Waar jij volgens mij niet op ingaat is de veronderstelling dat de vraag naar informatie bij veel/alle mensen grotendeels ingevuld wordt obv motivated reasoning. Daar spelen fossiele bedrijven en aan hen gelieerde netwerken vanuit hun korte termijn belang handig op in met de productie van onwetenschappelijke informatie over klimaat en energie. Of heb ik jouw reactie op die veronderstelling gemist?
LikeLike
“Dat kletsverhalen *rondzingen* is van een totaal andere orde dan dat er *vraag* naar zou zijn.”
Nee, Goff. Er worden namelijk miljoenen verhalen op social media geslingerd, waar maar een klein deel van rond gaat zingen. Dat zijn de verhalen die aanslaan. Ofwel: waar vraag naar is.
Het gegeven is niet nieuw, overigens. Dawkins maakte een vergelijking met de evolutie en bedacht het woord “meme” voor verhalen die rond gaan zingen. In 1976, toen internet en social media nog helemaal niet bestonden. En in onder meer de VS waren Murdoch en Fox News al uitgebreid bezig met het verspreiden van desinformatie toen Facebook en Twitter nog niet bestonden.
Op social media wordt desinformatie wel meer en sneller verspreid. Maar dat heeft juist alles te maken met de vraag. Of met de meme-theorie van Dawkins, want dat komt grotendeels op hetzelfde neer. Memes die aanslaan worden door meer mensen herhaald en vervolgens door de algoritmes nog verder uitvergroot. Het maakt social media de perfecte proeftuin voor desinformatie. De verhalen die aanslaan, die voorzien in een behoefte, komen vanzelf bovendrijven. Die verhalen kunnen vervolgens ook worden gebruikt in propaganda-campagnes in andere media.
LikeLike
Prachtig verwoord maar het gevaar wordt dan toch ook duidelijk? En indien gevaar: dan moet daar toch iets tegen gedaan (kunnen) worden? Bij de wetenschap is bewijs (natuurlijk MET die bepaalde onzekerheid MAAR het is tenminste getest!) waar het om draait; kan bij informatie een wetenschappelije grondslag niet vereist worden?, om (het) gevaar te vermijden?
LikeLike
Ik ga mijn argumentatie niet herhalen en noteer dat mijn bedenkingen bij het vraag/aanbod frame niet gedeeld worden. Voor mij geen probleem, voor jullie van harte succes gewenst met sociaal-psychologische open deuren als ‘motivated reasoning’ en ‘memes’. We praten in deze thematiek langs elkaar heen en ik houd ermee op.
LikeLike
Goff,
jouw eerste reactie hier was een soort kapen van de aandacht. Mijn aandacht was gegrepen door een idee van Bart. Jij zegt: ik heb het liever over een ander idee, en trekt daarmee de aandacht af van dat eerdere idee. Maar jouw idee voldoet niet aan de vraag, zo ervoer ik het. Vandaar ook het langs elkaar heen praten. En die redeneerfout van je blijft staan.
Die fout heeft te maken met het verschil tussen subjectieve intenties en objectieve gegevens, en ik proef bij jou dat het subjectieve domein buiten jouw interessewereld staat. Dat verklaart ook dat je juist deze fout maakt.
LikeLike
Goff,
In de allereerste zin van je allereerste reactie valt al de kwalificatie “misleidend”. Vervolgens wil je Dirk het recht ontzeggen om op jou te reageren. En in je laatste reactie is de passief agressieve toon niet te missen. Je nodigt anderen zo bepaald niet uit om constructief met je in gesprek te gaan.
LikeLike
Hans.
Ja, in mijn vorige reactie was ik pissig (lees: teleurgesteld) doordat we inhoudelijk langs elkaar heen praatten. Zoals gezegd, punt erachter.
Over een ander ding wil ik ook duidelijk zijn: ik heb Dirkt niets ontzegt, zoals je me voor de voeten werpt. Ik heb iets over *mezelf* gezegd namelijk dat ik het ongepast vond dat hij zich inmengde in mijn reactie op de afgeronde gedachtenwisseling tussen Lennart en Bart. Zelf heb ik die afronding afgewacht alvorens erop te reageren, uit beleefdheid om die twee niet af te leiden waar ze mee bezig waren. Dat discussies hier openbaar zijn is duidelijk. Duidelijk moge ook zijn dat ik me vrij en onbezwaard voel om expliciet te laten weten als ik persoonlijk iets ongepast vind. Geen bad feelings, shit happens.
LikeLike