‘Cascade-scenario’ van gevolgen van klimaatverandering. Bron: Kemp et al.
Een artikel in PNAS (Proceedings of the National Academy of Sciences) vroeg onlangs om aandacht voor extreme gevolgen van klimaatverandering die niet heel waarschijnlijk zijn, maar ook niet ondenkbaar. Die gevolgen zouden bijvoorbeeld op kunnen treden als er een kantelpunt in het klimaat wordt bereikt, maar het artikel wijst ook op mogelijke ‘kantelcascades’. In zekere zin zijn dat ook kantelpunten, maar dan van een complexere aard: naast klimatologische kunnen er bijvoorbeeld ook politieke en sociaaleconomische factoren in meespelen. De auteurs van dat artikel pleiten voor meer onderzoek naar dergelijke gevolgen. Dat lijkt me zeker nuttig. Wie weet levert het enigszins geruststellende resultaten op, of helpt het ooit juist om een enorm rampscenario af te wenden. En ook als geen van beide het geval is, dan zit het er nog dik in dat het interessante nieuwe kennis oplevert. Inzichten die behulpzaam kunnen zijn bij de aanpassingen aan de veranderingen die eraan zitten te komen, bijvoorbeeld.
Het artikel trok nogal wat aandacht en ik vraag me af of we daar iets aan hebben in het huidige maatschappelijke en politieke debat. Dat zou misschien zo zijn als dat debat enkel en alleen gevoerd zou worden op rationele argumenten. Ik denk dat iedereen, hoe die ook denkt over klimaatverandering, het met me eens is dat dat niet zo is. En het lijkt me onwaarschijnlijk dat het debat rationeler wordt als dit type scenario’s erin mee gaat spelen. Juist bij onderwerpen met (vermeende) grote gevolgen in combinatie met grote onzekerheid spelen de emoties hoog op, of het nu gaat over het klimaat, zoönosen, vaccins, kernenergie of wat al niet meer. Noem een extreem rampscenario en vrijwel iedereen graaft zich onmiddellijk in in de al ingenomen positie.
De nuchtere realiteit is dat er wereldwijd is afgesproken om de opwarming ruim onder de twee graden te houden, en dat het er alle schijn van heeft dat dat nog een hele klus wordt. Laten we ons als wereldbevolking daar nu maar op concentreren. Extra complicaties helpen het publieke en politieke debat op dit moment niet verder. Maar dat mag geen reden zijn om het wetenschappelijke onderzoek hiernaar taboe te verklaren.
Klimaatverandering 
Hans,
het merendeel van de mensen kijkt weg van de feiten en de “inconvenient truth”. zolang er een minimale kans is dat het “toch niet zo erg is”. Menselijk gedrag laat zich zelden door argumenten sturen, veel effectiever door emoties (“emos” betekent bewegen). Dat vraagt om mensen in het hart te treffen. Iets dat beta wetenschappers wel eens vergeten.
Prognoses over klimaat houden onzekerheid in en worden dientengevolge veelal gemarginaliseerd. Een remedie is het laten zien van niet alleen de worst case maar vooral OOK de best case over tijd (en het liefst ook de modale case 50% waarschijnlijkheid).
Best case betekent dat je kinderen een slechter leven zullen hebben dan jij en met alle waarschijnlijkheid een véél slechter leven, waarvoor “gij medeverantwoordelijkheid zult zijn”. . .
Als dat je niet in je hart treft?
LikeLike
Hans,
Mensen raken op een gegeven immuun voor rampenscenario’s. Alleen maar alle dagen met rampen en toestanden te worden doodgegooid zonder uitzicht dat het probleem opgelost kan worden maakt de mensen heel erg moe op den duur. Plus dat de tegenstanders van welke oplossing dan ook voor welk probleem dan ook heel geniepige manieren weten te verzinnen om mensen moedeloos te maken. Kun je werkelijk met droge ogen beweren dat er een causaal verband bestaat tussen de Tesla subsidies in Nederland en het tegengaan van de opwarming van de Aarde? Is de minister die deze subsidie verzonnen vergeten wat hij ooit vertelt heeft over het waterbedeffect. Blijkbaar. Maar laat ik niet te veel off topic gaan.
LikeLike
Hans,
“In zekere zin zijn dat ook kantelpunten, maar dan van een complexere aard: naast klimatologische kunnen er bijvoorbeeld ook politieke en sociaaleconomische factoren in meespelen. De auteurs van dat artikel pleiten voor meer onderzoek naar dergelijke gevolgen. Dat lijkt me zeker nuttig.”
Tja, het lijkt me dat er meer dan genoeg onderzoek is gedaan naar de combinatie van de factoren die je noemt. Het is in de IPCC scenarios trouwens netjes in kaart gebracht. Wat valt er verder nog te onderzoeken? Je dacht toch niet dat het ook maar enig nut heeft om een onverieerbare wetenschappelijke hypothese op te stellen over de functie van – bij voorbeeld- boerenprotesten in NL op het NL klimaatbeleid?
Anders gezegd, ik vind het artikel waarnaar je verwijst de zoveelste ‘wetenschappelijke’ publikatie die aandringt op meer onderzoek naar wat we allemaal al lang weten al is het niet tot achter de komma.
LikeLike
Nee Goff, die soort cascade-kantelpunten zit niet in IPCC-scenario’s.
En ja, wetenschap vordert meestal in kleine stapjes. Dat zou je ‘achter de komma’ kunnen noemen. Maar dat wil nog niet zeggen dat onderzoek overbodig is.
LikeLike
Onderzoeker Sjoerd Groeskamp stelt voor dat klimaatwetenschappers een tijdje wat minder onderzoek te doen en meer tijd investeren in het op diverse manieren communiceren van de uitkomsten van hun onderzoek tot dusver: https://www.parool.nl/columns-opinie/opinie-klimaatcrisis-moet-begrijpelijk-en-vooral-invoelbaar-worden-gemaakt~b068f7e0/
LikeLike
Lennart,
Ik heb wat moeite met dit soort opinies over wat klimaatwetenschappers wel of niet zouden moeten doen. Mensen die kiezen voor een baan in de wetenschap, zullen meestal onderzoek willen doen. En daar meestal ook wel goed in zijn. Met dat werk leveren ze al een belangrijke bijdrage. En publiek en politiek worden al tientallen jaren geïnformeerd op de manier waarop we dat van de wetenschap verwachten: via inhoudelijke argumenten. We kunnen niet altijd maar meer blijven vragen. Klimaatwetenschappers worden via hun werk al dagelijks geconfronteerd met dit immense probleem. Dan kunnen we niet van ze verlangen dat ze ook nog eens op allerlei andere manieren, waar ze misschien helemaal niet goed in zijn of zich niet gemakkelijk bij voelen, het gewicht van de wereld op hun schouders nemen. Laat iedereen daar vooral een eigen keuze in maken.
LikeLike
@Hans,
mijn punt is de mantra ‘meer onderzoek’. We weten genoeg om tot handelen over te gaan. Dankzij de IPCC scenario’s die wel degelijk categorische calculaties (4 categorien) zijn van risico cascades. Kom op zeg.
@Lennart
wat mij betreft beperken klimatologen zich tot observeren en meten. Dat is hun handwerk en expertise. Aan communicatie daarover is geen gebrek.
LikeLike
Goff,
Dat we meer dan genoeg weten om tot actie over te gaan is precies de conclusie van mijn stuk. Sterker nog, we weten niet alleen meer dan genoeg, er liggen ook al internationale afspraken om dat te doen.
Dat staat helemaal los van het nut van meer onderzoek.
LikeLike
We weten genoeg om tot handelen over te gaan. We weten kennelijk alleen niet hoe te handelen. Het lukt overheden niet om de markteconomie zo te reguleren dat het klimaat er baat bij heeft. Omdat de hele regelgeving geconditioneerd is door hoe het nu is en door de waarden van het verleden.
Niemand durft te zeggen: in 2050 zal de waarde van de fossiele industrie met 90% geslonken zijn. Of, wie dat wel durft, kan de gevolgen daarvan haast niet overzien. Toch moet dat, en we moeten nu al expliciet op die gevolgen anticiperen. Daarbij hoort ook dat je de mogelijkheid onder ogen ziet dat technische oplossingen onvoldoende succes kunnen hebben en dat energie op rantsoen moet. We moeten ons durven voorstellen dat in 2030 geen huis meer fossiel verwarmd wordt, zonder dat er genoeg andere energie is. Het is ook onvoorstelbaar dat Shell een lucratief product waar veel vraag naar is en waar goed aan verdiend wordt, niet meer gaat leveren. Toch moeten we ons dat wel gaan voorstellen. Zo concreet mogelijk. Hopelijk leidt dat dan tot handelen. Sommigen doen dat, bijvoorbeeld Sandra Phlippen, een recente zomergast.
LikeLike