Tagarchief: Emissiehandel

Kernenergie

Het lijkt wel een variatie op Godwin’s Law: bij elke discussie over klimaat valt vroeg of laat het woord kernenergie. En zo mogelijk polariseren de meningen dan nog meer dan als het “alleen” over klimaat gaat.

Wij (Jos, Hans, Bob, Bart) zijn relatief agnostisch ten opzichte van de verschillende technologieën om CO2-emissies te beperken. Als er een CO2 prijs zou zijn die hoog genoeg is om investeringsbeslissingen te beïnvloeden, dan zou de markt vrij efficiënt tot een optimale energiemix komen. Dat is natuurlijk een simplistische weergave van een complexe werkelijkheid en wij worden niet gehinderd door al te veel kennis over energiebeleid. De gedachte an sich wordt echter vaker geopperd, ook door mensen met veel expertise op dit gebied (zoals bijv dit prikkelende essay van Jan Paul van Soest).

Een belangrijk punt is het volgende: Hoe meer opties worden uitgesloten van het palet aan oplossingen, hoe moeilijker en duurder het zal zijn om onder een bepaald emissieplafond te blijven. Als we geen kernenergie willen, en ook geen CO2-opslag (ook al zo’n heikel punt), en oh, windmolens eigenlijk ook liever niet, dan wordt het wel erg moeilijk (en duur) om het energiesysteem CO2-neutraal te maken. Hoe belangrijker we het vinden  om klimaatverandering te beperken, hoe minder restricties we moeten opleggen aan de opties om emissies te reduceren. 

Een voormalige collega van mij, Jip Lenstra, vatte de verschillende benaderingen van het klimaatprobleem als volgt in een karikatuur samen:

Kernenergie is één van de energiebronnen met een zeer lage CO2 uitstoot per kWh (zie bijv figuur TS.19 uit het vijfde assessment rapport van het IPCC WG3 hieronder). Als zodanig is het logisch dat kernenergie wordt meegenomen in emissiescenario’s waarbij de opwarming zoveel mogelijk beperkt blijft. In het recente IPCC SR15 rapport over het beperken van de opwarming tot 1,5 °C neemt in alle vier illustratieve scenario’s het gebruik van kernenergie toe de komende decennia (fig. SMP3.b). Lees verder

Haalt Nederland de emissienormen? Ja en nee…

Ga nooit af op alleen de titel van een bericht:

Nederland dreigt EU-emissienormen te overschrijden (FD)

Nederland haalt EU-emissienormen (VNO-NCW)

Ra ra, hoe kan dat?

Beide berichten zijn gebaseerd op hetzelfde rapport, “Raming van broeikasgassen en luchtverontreinigende stoffen 2011-2015“, van PBL en ECN. De persberichten van beide instituten zijn wijselijk hetzelfde (ECN, PBL). De titel legt de nadruk op het positieve nieuws en geeft net dat beetje meer informatie dat het verschil maakt:

Uitstoot broeikasgassen in Nederland binnen de internationale afspraken

Nu weet de oplettende lezer ook hoe de vork in de steel zit: De titel van het FD stuk slaat op luchtverontreinigende stoffen, waarvoor de normen wellicht niet gehaald worden (ammoniak en stikstofoxiden) en het VNO-NCW stuk op broeikasgassen, waarvoor de norm waarschijnlijk wel gehaald wordt. FD schrijft (voor zover niet achter een betaalmuur):

De kans is 50% dat de uitstoot van NOx in 2012 en van ammoniak in 2011 de Europese emissienorm overschrijdt, aldus de twee instituten. Het gaat om uitstoot van vooral verkeer (60%), industrie (13%) en energiebedrijven (13%).

En VNO-NCW:

Nederland blijft binnen de internationale afspraken over uitstoot van broeikasgassen. Dat concluderen het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) in een op 31 mei gepubliceerd onderzoek.

Hoewel de uitstoot van broeikasgassen van energiebedrijven en industrie de komende jaren naar verwachting zal toenemen, kan Nederland voldoen aan de afspraak (Kyoto-protocol) om tussen 2008 en 2012 gemiddeld 6 procent minder te produceren ten opzichte van 1990 door aankoop van emissierechten in het buitenland. Volgens VNO-NCW zien energiebedrijven en industrie daarmee kans op kosteneffectieve manier de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Of de reductie in Nederland zelf of daarbuiten wordt gerealiseerd, is voor het effect op het klimaat niet relevant. Het is volgens VNO-NCW juist verstandig de emissie daar te reduceren waar veel (milieu)winst te boeken valt tegen de laagste kosten.

Dat is ook precies de redenering achter emissiehandel: De mogelijkheid tot handel in een kostenpost (emissies) is een economische stimulans om ze de reduceren waar dat het goedkoopst is. (Waar dat netto het goedkoopst is, is afhankelijk van hoe de CO2 prijs zich verhoudt tot het verschil in reductiekosten).  Het is echter ook de perfecte vrijbrief om als rijk land lekker te blijven uitstoten wat je wilt (en daar dan wel een paar centen voor neer te leggen, maar de CO2 prijs is dermate laag dat dat niet zo’n pijn doet). Afhankelijk van o.a. de verdeling van emissierechten overheerst de eerste (constructieve) prikkel of de tweede (perverse) prikkel.

Dat er meer broeikasgassen worden geproduceerd valt volgens VNO-NCW wel te verklaren. Enerzijds door de uitbreiding van het aantal elektriciteitscentrales en daarmee de toename van energieproductie. Maar ook doordat de industrie zich heeft hersteld van de recessie.
Wel constateren PBL en ECN dat het beeld voor luchtverontreinigende stoffen als stikstofoxiden en ammoniak minder eenduidig is. Of Nederland voor 2012 kan voldoen aan Europese afspraken over terugdringing, hangt erom. Maar op de langere termijn zal Nederland zeer waarschijnlijk zakken onder het afgesproken plafond.