Open discussie najaar 2025

We werden er onlangs op gewezen dat de AI van Google ons blog in verband brengt met de website Klimaatfeiten. Die website is een verzamelplaats van allerlei uitgebreid weerlegde mythes, en is opgezet door een elektrotechnisch ingenieur die zich uitgeeft voor “Kennisplatform Klimaat”. Met echte kennis heeft die site niks te maken; met misinformatie des te meer. Het zal duidelijk zijn dat wij niks met die site te maken hebben.

De Google AI haalt er ook het stedelijk hitte-eiland-effect bij, het gegeven dat gebouwen en verharde oppervlakken relatief sterk opwarmen, waardoor steden warmer zijn dan het omliggende gebied. Maar wordt de opwarming van de aarde daardoor overschat? Nee, want er is uitgebreid onderzoek naar gedaan, en klimaatwetenschappers houden er rekening mee. En het heeft al zeker geen invloed op de toename van de warmte-inhoud van de oceanen. Vanuit natuurwetenschappelijk oogpunt is dat als belangrijkste indicator van de opwarming te beschouwen, want 90% van de energie die zich ophoopt in het klimaatsysteem door het versterkte broeikaseffect komt terecht in de oceanen. De grafiek hieronder komt van Copernicus.

De belangrijkste conclusie: de informatie die AI geeft is niet altijd even betrouwbaar. Vaak klopt het, maar soms niet. AI blijkt niet altijd in staat om te beoordelen hoe betrouwbaar informatiebronnen zijn.

Dit, en allerlei andere klimaatgerelateerde zaken kunnen besproken worden in deze open draad.

44 Reacties op “Open discussie najaar 2025

  1. goffredofabbro

    Professor Naomi Oreskes onlangs in Trouw: “Ik denk dat wetenschappers veel te beleefd zijn geweest. We hebben lang gezegd: laten we het proberen uit te leggen. Maar we namen het op tegen mensen die doelbewust liegen.” Ook onlangs in Trouw een verslag van de niet mis te verstane persconferentie van een aantal Nederlandse klimatologen.

    Het doet me denken aan een ellenlange discussiedraad hier op Klimaatveranda tien jaar geleden n.a.v. een blogstuk van mijn hand [ https://klimaatveranda.nl/2016/04/19/coherentie-beleidsmatige-terughoudendheid-van-klimatologen-onder-de-loep/ ] over beleidsmatige terughoudendheid van klimatologen. Ik vond dergelijke terughoudendheid onnodig en ongepast. Opponenten wezen me erop dat wetenschap feiten aanlevert en dat beleidmakers ermee doen wat hen beleidsmatig goeddunkt. Dat is een joekel van een drogredenering en met tevredenheid constateer ik dat Naomi Oreskes en ook de klimatologen van de persconferentie van hun terughoudendheid zijn terug gekomen.

    Like

  2. goffredofabbro

    Mijn partijprogramma:

    – 25 jarig perspectief op basis van degrowth en ecologische parameters

    – huidige 50% van NL grondgebied voor landbouw wordt gereduceerd tot 25%

    – het vrijkomend grondgebied is voor bewoning en recreatie

    – verbod op industriele sierbloemenproductie

    – vleesindustrie werkt voor NL consumenten, niet voor export

    Uiteraard niet uitvoerbaar anno 2025. Onafwendbaar anno 2035.

    Like

  3. Hans Custers

    Voor de geïntereseerdern: Scientias is begonnen aan een uitgebreide serie korte video’s, met debunks van bekende klimaatmythes. Ik heb ze nog niet allemaal bekeken, maar Diederik Jekel is altijd goed geïnformeerd.

    Like

  4. Bart Vreeken

    De Antarctische ijskap maakt weer een gunstig jaar door, ten minste wat betreft de massabalans. Er zijn nu gravitatiemetingen tot en met augustus. Tot nu toe is er 357 gigaton meer aanwas (of minder verlies) dan in voorgaande jaren. Het is daarmee waarschijnlijk dat de balans over het hele jaar positief uit gaat vallen. Dat gebeurde ook in 2022. Er is meer sneeuw gaan vallen. Dat kan komen doordat er meer waterdamp in de lucht is, maar ook door veranderende luchtstroming (Atmospheric Rivers)

    https://www.weerwoord.be/m/3249661

    Like

  5. Hans Custers

    Bart,

    Ik kan me voorstellen dat ook een afname van het zee-ijsoppervlak invloed heeft. Het zal waarschijnlijk nog wel een tijd duren voordat er is vast te stellen of je echt van een trendbreuk in de hoeveelheid sneeuwval kunt spreken, en voordat eventuele onderliggende mechanismes duidelijk zijn.

    Like

  6. Bart Vreeken

    Hans,

    De trendbreuk in de sneeuwval ligt erg voor de hand, inderdaad ook doordat er minder zeeijs is. Een belangrijker vraag is of er ook een trendbreuk is in de massaverandering. Minder zeeijs kan er ook toe leiden dat er minder tegendruk op de ijsmassa is vanuit de oceaan, en dat het landijs sneller naar zee gaat bewegen. En bij voortgaande opwarming kan de gevallen sneeuw voor een groter deel weer wegsmelten, of de neerslag valt als regen in plaats van sneeuw. De hoeveelheid neerslag stijgt sneller dan de Surface Mass Balance (SMB). Hier onder een plaatje van de anomalie van de SMB in de afgelopen jaren (bron Universiteit van Liège).

    Like

  7. goffredofabbro

    Beteugeling van CO2 emissie is een gepasseerd station. Michel den Enzen van Planbureau voor de Leefomgeving en medeauteur van het Emissions Gap Report van de VN is er duidelijk over zie:

    https://www.trouw.nl/duurzaamheid-economie/landen-doen-nog-veel-te-weinig-om-de-opwarming-te-stoppen-is-de-conclusie-voor-de-aanstaande-klimaattop~b5fc937a/

    Wat rest is adaptatie aan onafwendbaar toenemende globale opwarming. Het lijkt me wel wat als regeringen (inclusief die van NL) zich daar op instellen. Maar ik zie geen aanwijzingen dat regeringen dat inzien, laat staan van plan zijn. Het is Eyes Wide Shut.

    Like

  8. Hans Custers

    Goff,

    Je bent er al vaker op gewezen dat dit onzin is. Dat anderhalve graad onhaalbaar is betekent absoluut niet dat beteugeling van uitstoot een gepasseerd station is. Want zonder sterke vermindering van de uitstoot komen we ver boven de 2°C opwarming en daar is geen adaptatie tegen opgewassen.

    Het simpele feit is en blijft dat mitigatie en adaptatie beide nodig zijn. Het is niet óf óf. Dat we de luxe zouden hebben om te kiezen voor ofwel het een, ofwel het ander, is een verhaaltje dat is verzonnen door pseuodsceptici.

    Like

  9. goffredofabbro

    Hans,

    Tja, tegen de gevolgen van de huidige +1.5° C is de helft van de mensheid niet opgewassen, laat staan +1.8° C die die in de pijplijn zit. Met pseudosceptisme heeft dit niets te maken. Voor mitigatie is het te laat voor jouw en mijn (klein)kinderen.

    Like

  10. Hans Custers

    Ik wil de gevolgen van anderhalve graad opwarming niet bagatelliseren, maar dat de helft van de mensheid er niet tegen opgewassen is, lijkt me nogal speculatief.

    En als het toch al ‘te laat’ zou zijn, dan heeft aanpassen ook niet zoveel zin meer, dus daar spreek je jezelf ook al tegen. Zolang jij hier aan blijft komen met de valse tegenstelling mitigatie-adaptatie, zal ik je erop wijzen dat die uit de koker van de pseudosceptici komt.

    Like

  11. goffredofabbro

    Hans,

    je spartelt in drogredeneringen. Van mij mag je maar ik trap er niet in.

    – de helft van de mensheid (laat staan flora en de fauna) is NIET opgewassen tegen de gevolgen van de huidige +1,5° C laat staan de +1,8° C in de pijplijn. Dat is niet speculatief, het is een feit waar menig wetenschapper zijn tanden in heeft gezet.

    – Ik spreek mezelf niet tegen. Ik beweer dat aanpassen de enige optie is nadat mitigatie tot +1,5° C een gepasseerd station is. Lees wat Michel den Enzen en het VN Emission Rapport Rapport te melden hebben over dat gepasseerd station.

    – Mitigatie/adaptatie is geen tegenstelling. Het zijn twee paralelle beleidsroutes. Mijn insteek is dat adaptatie voorrang verdient omdat het met mitigatie niet opschiet. Dat had je toch wel begrepen?

    – ik vergeef je de suggestie dat mijn argumentatie “uit de koker van de pseudosceptici komt”. Ga je schamen, Hans.

    Like

  12. Hans Custers

    “Ik beweer dat aanpassen de enige optie is nadat mitigatie tot +1,5° C een gepasseerd station is.”

    En daar gaat het dus mis. Aanpassen is hoe dan ook nodig. Of we nou op 1°C uitgekomen zouden zijn, of op 1,5 of 2 of 3°C uitkomen. De wereld verandert door opwarming en daar moeten we ons aan aanpassen. Adaptatie is geen keuze, maar een onvermijdelijkheid. Natuurlijk zijn er wel keuzes in hoe we ons aanpassen. Bijvoorbeeld of we proberen dat proactief te doen, of reactief.

    Naarmate het meer of sneller opwarmt wordt adaptatie steeds moeilijker en duurder. En zal er bovendien meer schade zijn door de gevolgen van opwarming, en zullen er dus ook meer slachtoffers vallen. Op zeker moment blijft er dan niks anders meer over dan achter de feiten aanlopen. Adaptatie zal dan neerkomen op: redden wat er te redden valt.

    Like

  13. goffredofabbro

    Hans,

    “Adaptatie zal dan neerkomen op: redden wat er te redden valt.”

    Spijker op de kop! Het moment ‘dan’ hebben we bereikt.

    Het mitigatie-doel [Parijs akkoord] is niet gehaald en de wegen erheen [internationaal overleg en afspraken] zijn geblokkeerd. De GHG uitstoot – as we speak- neemt alleen maar toe. Daarmee is de theoretische verhouding tussen de twee beleidsroutes mitigatie/adaptatie in de praktijk a-symmetrisch geworden. Mitigatie is mislukt en adaptatie is wat in de praktijk overblijft. Het stikstof dossier in het NL beleid maakt dat wel duidelijk: redden wat er te redden valt.

    Om het in termen van risico-analyse te formuleren: sociale afbreukrisico’s hebben fysische risico analyses ingehaald. Zie de afhandeling van het NL stikstof dossier. En zo zijn er heel veel dossiers wereldwijd.

    Like

  14. Lennart van der Linde

    Goff, je zegt: “de helft van de mensheid (laat staan flora en de fauna) is NIET opgewassen tegen de gevolgen van de huidige +1,5° C laat staan de +1,8° C in de pijplijn. Dat is niet speculatief, het is een feit waar menig wetenschapper zijn tanden in heeft gezet.”

    De vraag is hier denk ik: wat versta je precies onder “niet opgewassen tegen”? Dat adaptatie nodig is om opgewassen te zijn tegen de gevolgen van 1,5 graad opwarming of meer, is duidelijk. Hoeveel adaptatie precies, en op welke manier, is veel minder duidelijk, evenals de mate waarin mensen in staat zijn om zulke adaptatie te realiseren. En hoe minder mitigatie, hoe meer opwarming, hoe moeilijker adaptatie te realiseren zal zijn.

    In hoeverre de mensheid tegen een bepaalde combinatie van mitigatie en adaptatie opgewassen zal zijn, lijkt me met Hans inderdaad behoorlijk speculatief, en bijvoorbeeld afhankelijk van de mate waarin bepaalde kantelpunten in het socio-ecologische systeem wel of niet overschreden worden. Hoe meer opwarming, hoe groter de kans daarop, maar ook bij anderhalve graad lijkt dat risico niet uit te sluiten, voor zover nu wetenschappelijk ingeschat.

    Dus zowel mitigatie als adaptatie zijn nodig om als mensheid enigszins opgewassen te zijn tegen de gevolgen van voortgaande snelle opwarming. In hoeverre mitigatie en adaptatie gerealiseerd zullen worden, is gezien alle politieke ontwikkelingen en onzekerheden moeilijk te voorspellen.

    Like

  15. goffredofabbro

    Lennart,

    “In hoeverre de mensheid tegen een bepaalde combinatie van mitigatie en adaptatie opgewassen zal zijn, lijkt me met Hans inderdaad behoorlijk speculatief…”

    Nee Lennart daar is niks speculatiefs aan. Zo lang de relatie homo sapiens/habitat beleidsmatig in econometrische termen is gegoten staat het eindresulaat vast. En het ziet er helemaal niet goed uit. Zie ter zoveelste illustratie: https://www.trouw.nl/duurzaamheid-economie/eu-schroeft-klimaatambities-terug-met-waterig-compromis~b3ba6b39/

    Nogmaals, mitigatie is een tekentafel ding, adaptatie is de realiteit.

    Like

  16. Hans Custers

    Mijn standpunt is en blijft dat dweilen met de kraan open een slecht idee is. Dat het beleid dat wordt gevoerd op wereldschaal tekortschiet, zowel op het gebied van mitigatie als op het gebied van adaptatie, verandert daar niks aan. Zolang er mogelijkheden zijn om erger te voorkomen, zal ik daarop blijven wijzen.

    Beleid en economie volgen geen natuurwetten, maar worden bepaald door menselijke beslissingen. Als je je er bij voorbaat al bij neerlegt dat de politiek de verkeerde beslissingen neemt, weet je zeker dat er niks verandert. Daar neem ik dan een andere beslissing.

    Like

  17. goffredofabbro

    Hans,

    “Dweilen met de kraan open is een slecht idee”

    Om in termen van die metafoor te blijven, ik constateer dat de kraan open staat en dat er niets anders opzit dan dweilen . Er is een mega-dossier dat buiten ons (althans mijn) Europese blikveld ligt, de teloorgang van het enorme Himalaya eco-systeem. Zie https://therevelator.org/himalayas-climate-change/?utm_source=Live+Audience&utm_campaign=b3ef182c99-nature-briefing-daily-20251030&utm_medium=email&utm_term=0_-33f35e09ea-51328812

    Daarin wordt regionale adaptatie aan de gevolgen van de huidige globale opwarming besproken, mitigatie van ghg-uitstoot is niet relevant. Het is daar dweilen om ecologische stabiliteit in het Indiase subcontinent enigszins te ‘waarborgen’. Hameren op mitigatie is een luxe die wij ons kunnen permitteren. Miljarden mensen zitten acuut opgescheept met aanpassing aan ‘onze’ gemankeerrde mitigatie.

    Like

  18. Hans Custers

    Hoe vaak moet ik nog herhalen dat adaptatie noodzakelijk is? En dat wat er op dat gebied gebeurt ook vaak nog onvoldoende is?

    Ja, de kraan staat open en we moeten dweilen. Geen zinnig mens die dat ontkent. Maar dan is het nog steeds een heel slecht idee om alles in te zetten op het kopen van dweilen zonder ook de kraan dicht te draaien.

    Hier laat ik het bij.

    Like

  19. goffredofabbro

    Ik snap je theoretische redenering. Mijn aandachtspunt was en is dat dweilen voor heel veel mensen buiten ‘ons’ gezichtsveld de acute realiteit is. Ik laat het bij dat aandachtspunt.

    Like

  20. Lennart van der Linde

    Goff, je zegt: “Nogmaals, mitigatie is een tekentafel ding, adaptatie is de realiteit.”

    Mitigatie is ook de realiteit, alleen niet in de mate die nodig is om adaptatie tot een minimum te beperken. Zonder mitigatie zouden we op nog aanzienlijk meer oververhitting afstevenen dan we nu al doen. Met extra mitigatie in de komende decennia, kunnen we die oververhitting misschien nog beperken tot een niveau waarop adaptatie enigszins mogelijk blijft.

    Gezien de onzekerheden in zowel de precieze effecten van verdere opwarming als in het collectieve adaptatie-vermogen is het onzeker in hoeverre de mensheid is opgewassen tegen de gevolgen van een bepaalde combinatie van mitigatie en adaptatie. Natuurlijk zijn er altijd mensen die meer zekerheid hebben dan de best beschikbare wetenschap. Het zij zo.

    Like

  21. goffredofabbro

    Lennart,

    het internationale streven (Parijs Akkoord 2015) was om toenemende globale opwarming tot +1,5° C te accepteren en +2° C te vermijden. Als alle afspraken van het Parijs Akkoord worden uitgevoerd zal de globale temp eind deze eeuw gestegen zijn tot +2,6° C. Tot zo ver de stand van zaken waarop ik me beroep. Anno 2025 is de ghg-uitstoot sinds 2015 niet verminderd maar toegenomen.

    Mijn punt van aandacht is dat statistieken/scenario’s over de globale T irrelevant zijn voor regionale gevolgen van de reeds toegenomen en nog steeds toenemende globale T. Dat geldt voor de aftakeling van het ecologische compartiment Himalaya, voor het compartiment Amazone, voor het oceanische compartiment in de globale distributie van toenemende globale T en zo voort

    Mitigatie is een gepasseerd station. Jouw drogargument is dat erger nog te voorkomen is. Nee, Lennart, het is al erg genoeg en ‘we’ hebben de aanpassing niet eens in orde. Duidelijk zo?

    Like

  22. Hans Custers

    Goff,

    Een slecht argument wordt er niet beter op als je het eindeloos herhaalt en tegenargumenten simpelweg negeert. Zou je hiermee op willen houden?

    Like

  23. Lennart van der Linde

    Goff, de argumenten over de bij voorbaat niet precies vast te stellen verhouding tussen mitigatie en adaptatie zijn nu wel gewisseld. We zullen zien wat de komende jaren op dit vlak aan inzicht en rampspoed zullen brengen, in welke volgorde dan ook.

    Like

  24. goffredofabbro

    Hans,

    Wat jij hier doet is herhalen dat de beleidsroutes mitigatie/adaptatie van belang zijn. Wat ik doe is naar de feiten kijken: de beleidsroute mitigatie is anno 2025 mislukt. Adaptatie is waar wereldwijd flora en fauna (inclusief homo sapiens) mee is opgezadeld.

    Lennart,

    de verhouding mitigatie/adaptatie is kristalhelder: internationaal voorgenomen ghg-mitigatie is mislukt. Onze nazaten (en wijzelf ook) zit niets anders op dan aan die mislukking aanpassen.

    Like

  25. Lennart van der Linde

    Goff, opwarming tot 1,5 graad beperken is inderdaad mislukt, dus daar rest slechts aanpassing. Opwarming beperken tot bv 2,5 graad is wellicht nog niet mislukt en vraagt een andere mate van aanpassing dan opwarming van bv 3,5 graad. Wat precies het effect is van een bepaalde verhouding van mitigatie en adaptatie zal voor jou misschien kristalhelder zijn, want sommige mensen hebben de gave de toekomst zuiverder te kunnen zien dan anderen; voor zover ik de wetenschappelijke inschattingen ken, zijn die minder kristalhelder, hoewel over het algemeen zeker niet bemoedigend. Dus inderdaad: redden wat er te redden valt, en daar nog het beste van zien te maken.

    Like

  26. goffredofabbro

    Lennart,

    als ieder ander heb ik geen kristallen bol om in de toekomst te kijken. Het neemt niet weg wat NU kristalhelder is: aanpassing aan de gevolgen van de globale opwarming-tot-nu-toe slurpt alle beleidsmatige aandacht op. Zowel in het klein (zie de recente NL beleids impasse) als in het groot (zie het jarenlange COP-gedoe). En intussen neemt de ghg-uitstoot toe.

    Daar komt bij dat oceanologen, aardwetenschappers & ecologische experts hebben geconstateerd dat de rek voor homo sapiens eruit raakt. Dat is het vooruizicht dat de experts ons hebben voorgelegd. Ik weeg dat zwaarder dan fantasietjes over het verschil tussen +2,6° C en +3° C. Mitigatie van ghg-uitstoot is een gepasseerd station. Adaptatie is wat rest en als hard core Darwinist lijkt me aanpassing de sleutel voor leven en overleven.

    Like

  27. Lennart van der Linde

    Goff, ik heb de indruk dat je slordig leest en blijkbaar behoefte hebt om sommige dingen nogal plat te slaan. Dat kan soms nuttig zijn, maar in dit geval probeer ik zelf liever iets meer bepaalde nuances in het oog te houden. Aangezien je daar geen prijs op lijkt te stellen, of overtuigd bent dat die nuances er in dit geval niet zijn, laat ik het hier maar even bij.

    Like

  28. goffredofabbro

    Lennart,

    nee, ik lees niet slordig. En ja, je indruk klopt dat ik sommige dingen graag plat sla. Onder meer het idee dat mitigatie van globale ghg-uitstoot een effectieve beleidsroute is. Nope, nada, niente, niets, zero. Het decennia lange COP ritueel heeft helemaal niets opgeleverd, ghg uitstoot neemt toe, niet af. Het lukt ‘ons’ niet en er zit niets anders op dan aanpassing aan de gevolgen. Ik zie niet wat slordig is in mijn lezing van de feiten.

    Like

  29. Lennart van der Linde

    Goff, het slordige zit er volgens mij vooral in dat je “onvoldoende effectief” platslaat tot “totaal niet effectief”. Terwijl zonder mitigatiebeleid de uitstoot nog veel hoger geweest zou zijn, voor zover ik de geschiedenis van de afgelopen drie decennia begrijp.

    Het is “ons” nog niet gelukt de macht/invloed van gevestigde fossiele belangen voldoende in te dammen, en het is onzeker of en wanneer dat zal lukken, maar ook nog niet uitgesloten, gelet op de niet geheel voorspelbare dynamiek van maatschappelijke krachtsverhoudingen.

    Dat intussen adaptatie nodig is, daar was iedereen het al een tijd over eens. Hyperbolen kunnen hun functie hebben in politiek-maatschappelijke discussies. Op een blog over klimaatwetenschap zal een hyperbool eerder aan de wetenschap getoetst worden dan in die bredere discussie.

    Like

  30. goffredofabbro

    Lennart,

    de internationale mitigatie-voornemens zijn op niets uitgeklopen. De ghg-uitstoot neemt niet af maar neemt toe. Het COP-circus rond mitigatie draaft decennia lang vergeefs op. Van mij mag je blijven fantaseren over de beleidsroute mitigatie. Ik stel vast dat aanpassing aan mislukte mitigitie beleidsmatig de agenda bepaalt. Het is dweilen met de kraan open. Niemand krijgt de kraan dichtgedraaid.

    Like

  31. Lennart van der Linde

    Goff, ik zou van jou toch iets meer onderbouwing verwachten. Zie bv het laatste UN Emissions Gap Report: Emissions Gap Report 2025 | UNEP – UN Environment Programme

    “global warming projections over this century, based on full implementation of Nationally Determined Contributions (NDCs), are now 2.3-2.5°C, while those based on current policies are 2.8°C. This compares to 2.6-2.8°C and 3.1°C in last year’s report… Since the adoption of the Paris Agreement ten years ago, temperature predictions have fallen from 3-3.5°C.”

    Als jij ergens een redelijk onderbouwde bron hebt die zegt dat 30 jaar mitigatiebeleid helemaal niks heeft opgeleverd, dan ben ik daar uiteraard benieuwd naar, en UNEP wellicht ook.

    Like

  32. goffredofabbro

    Lennart,Die redelijk onderbouwde bron zijn jij en ik. We zijn allebei terdege geinformeerd dat de ghg uitstoot sinds 2015 is toegenomen. Dat de uitstoot nog groter had kunnen zijn geloof ik wel. Het punt is dat anno 2025 de wetenschappelijk gemeten/gecalculeerde uitstoot toeneemt t.o.v. 2015. Minder schade dan maximaal geschatte schade is nog altijd schade. Aanpassing gaat in de praktijk vòòr theorie over mitigatie.

    Like

  33. Lennart van der Linde

    Ok, Goff, dus we zijn het eens dat de uitstoot zonder mitigatiebeleid nog groter geweest zou zijn, en dat dit beleid vooralsnog niet tot een mondiale daling van die uitstoot heeft geleid. Mitigatie en adaptatie zijn in theorie en praktijk tot op zekere hoogte communicerende vaten. In welke mate precies zal die praktijk moeten uitwijzen.

    Like

  34. goffredofabbro

    Lennart,

    “Mitigatie en adaptatie zijn in theorie en praktijk tot op zekere hoogte communicerende vaten.”

    Dat is m.i. een misleidende/mystificerende metafoor. Ze zijn niet lineair gekoppeld als twee vaten maar structureel gekoppeld als twee beleidsroutes. En in beide routes zitten nogal wat afbreukrisico’s, life is messy. Over de afbreukrisico’s in de mitigatie-route hebben we het uitgebreid gehad. Ondertussen liggen de afbreukrisico’s in de aanpassing-route voor het oprapen en die vallen in twee categorie-en: geopolitiek en fysisch.

    – het fysische afbreukrisico schuilt in het wetenschappelijk concept ‘kantelpunten’ in het globale klimaatsysteem. Ik ben geen expert op dit gebied maar begrijp dat o.m. de functie van koraalrif in de oceanen al gekanteld is. Zo zijn er nog wat verstoringen in eeuwenoude ecologische balansen waarop menselijke civilisaties gebaseerd zijn. Dreigende veranderingen in de AMOC is er nog zo een.

    – het geopolitieke afbreukrisico is dat landen/machtsblokken in de fuik van Het Geld spartelen en er maar niet uitkomen. Zie het denennialange COP geldritueel. Zie mega-verzekeraars die met de handen in het haar zitten over klimaatgerelateerde schade en schadeclaims. Dat lijkt me een kantelpunt in de aanpassing-route: de spaarpot loopt leeg.

    Like

  35. Lennart van der Linde

    Goff, je spreekt van “misleidende/mystificerende metafoor”, en vervolgens van “structurele koppeling” van mitigatie en adaptatie. Dat lijkt me precies waarom “communicerende vaten” een toepasselijke metafoor is, tot op zekere hoogte. Minder mitigatie vergroot de behoefte aan adaptatie en andersom. En inderdaad kan ook adaptatiebeleid tekortschieten, onder meer door de factoren die je noemt.

    Like

  36. Hans Custers

    Lennart,

    Adaptatiebeleid kan niet alleen tekortschieten, het schiet ook werkelijk tekort. Morgen (iets) meer daarover. Met nu alvast het verzoek aan jou en Goff om de discussie die jullie hier hebben gevoerd dan niet nog eens integraal over te doen.

    Like

  37. Lennart van der Linde

    Helemaal eens, Hans, en ik ga deze discussie met Goff niet nog eens over doen. Mitigatie en adaptatie zijn allebei nodig, en op beide vlakken is meer dan genoeg te doen, van lokaal tot mondiaal. Benieuwd wat de dag van morgen zal brengen.

    Like

  38. goffredofabbro

    Lennart,

    “Minder mitigatie vergroot de behoefte aan adaptatie en andersom.”

    Nee, dat is een serieuze category mistake. Minder mitigatie vergroot het risico op afbreukrisico’s in adaptatiebeleid en dat is totaal iets anders dan vergroten van behoefte aan adaptatie. Adaptatie is geen behoefte die groter (of kleiner) wordt onder invloed van minder (of meer) mitigatie. De technische term ‘structurele koppeling’ slaat op de geschiedenis van stuctuurveranderingen over en weer bij ons en onze habitat.

    Ook ik ben benieuwd wat Hans morgen inbrengt.

    Like

  39. Hans Custers

    Goff,

    Geen categoriefout, maar simpele logica. Hoe meer en hoe sneller onze omgeving verandert, hoe meer aanpassingen er nodig zijn. Natuurlijk zijn er dan ook meer afbreukrisico’s, ofwel: risico’s dat er niet in de behoefte aan adaptatie kan worden voorzien.

    Overigens is adaptatie meer dan beleid. Ook zonder beleid zullen mensen zich aanpassen, of dat proberen, omdat ze geen andere keus hebben. Adaptatie is de feitelijke realiteit, waar beleidsmakers op meer of minder goede manier vorm aan kunnen geven.

    Like

  40. goffredofabbro

    Hans,

    Dit is wat ik bedoel: de kwalificaties ‘behoefte’ en ‘noodzaak’ zijn niet van toepassing op de logische categorie feitelijke aanpassing maar op de logische categorie aanpassingsbeleid. Aanpassing gebeurt met of zonder beleid, zoals je al constateerde. Daarom ook zijn afbreukrisico’s wel van toepassing op de categorie beleid en niet op de categorie feitelijke realiteit. Het klimaatrapport van The Lancet dat je onlangs hebt besproken gaat over falend mitigatiebeleid, niet over de feitelijke aanpassing van gedupeerden.

    Ik wijs erop n.a.v Lennarts communicerende vaten-concept dat gebaseerd is op die categoriefout (of zo je wilt logische typeringsfout). Het is een vergissing te denken dat meer mitigatie minder aanpassing impliceert; het impliceert uiteraard wel dat meer mitigatie leidt tot minder afbreukrisico’s in aanpassingsbeleid. En dan nog, ge-effectueerd aanpassingsbeleid van vandaag kan morgen problematisch uitpakken. En is de energietransitie een kwestie van mitigatie-beleid of poging tot aanpassing aan de opwarming? Een antwoord op die vraag heb ik niet maar wellicht is het irrelante relevante vraag.

    Like

  41. Hans Custers

    Het is een vergissing te denken dat meer mitigatie minder aanpassing impliceert

    Nogmaals, dat is helemaal geen vergissing, maar een volkomen logische constatering.

    Simpel voorbeeld: meer opwarming betekent meer en snellere (en mogelijk minder goed voorspelbare) stijging van de zeespiegel. En dat vereist meer, ingrijpender aanpassing. Zo simpel is het, en er is geen enkele reden om het ingewikkelder te maken dan dat.

    En wat de energietransitie betreft, het primaire doel is zonder meer mitigatie: vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Dat is bij wijze van spreken de definitie van mitigatie. Maar dat neemt niet weg dat er ook aanpassing van de energievoorziening en -infrastructuur nodig zal zijn aan veranderende omstandigheden.

    Geliked door 1 persoon

  42. Lennart van der Linde

    Goff, je zegt: “Het is een vergissing te denken dat meer mitigatie minder aanpassing impliceert.”

    Ik schreef echter: “Minder mitigatie vergroot de behoefte aan adaptatie en andersom.”

    In hoeverre aan een bepaalde adaptatie-behoefte voldaan wordt of niet hangt af van andere factoren. Ik heb de indruk dat je spijkers op laag water aan het zoeken bent (metaforisch dan natuurlijk wel).

    Like

  43. In de NRC staat vandaag een leuk artikel over het onderzoekswerk van paleontoloog John Jagt aan het Maastrichtien. Dit is de laatste fase van het Krijt/Cretaceous dat eindigde met de welbekende meteoriet-inslag die waarschijnlijk de K-Pg mass extinction veroorzaakte: het einde van de dinosauriërs en van nog veel meer soorten.

    Het werk van Dr. John Jagt is inmiddels bekroond met heel wat prijzen. Een passage die er voor mij uitspringt, is deze:

    Om die reden is hij met collega’s van de Universiteit Maastricht, de Vrije Universiteit Brussel en de Katholieke Universiteit Leuven zes jaar geleden het Maastrichtian Geoheritage Project begonnen. „Ons doel was om op basis van onder andere drone-onderzoek en gesteentemonsters een zo gedetailleerd mogelijk beeld van de kalksteenwand in de groeve te krijgen. Zo hebben we inmiddels achterhaald dat er tussen de verschillende horizontale vuursteenbanken, die zich op regelmatige afstand van elkaar in het kalksteenpakket bevinden, steeds een periode van 21.000 jaar zit. Een duidelijke ritmiek die gekoppeld lijkt te zijn aan de zogeheten precessiebeweging van de aardas. In iets meer dan 21.000 jaar wiebelt de aarde als een soort tol om de eigen as heen,  en dat zorgt voor variaties in het klimaat. Wij vermoeden nu dat íéts in die klimaatschommeling tot een grootschalige reactie tussen silicium en zuurstof zorgt, waarbij extra veel vuursteen ontstaat. Maar wat dat precies is moeten we nog achterhalen: je kunt vuursteen niet zomaar namaken in het lab.”

    Deze precessie-beweging is een onderdeel van wat in het huidige Kwartair (althans de laatste 800.000 jaar) bekend staat als de Milankovic-cycli, de ‘trigger’ van de afwisseling tussen ijstijden en interglacialen in ons geologische tijdperk.

    De variaties in de stand van aardas zijn in de geologie soms lastig ‘terug in de tijd’ te volgen. Dit wil zeggen: de ijskernen op Groenland en Antarctica gaan (tot dusver) niet verder terug dan zo’n 0,8 miljoen jaar. En vooral de ijskernen geven een heel gedetailleerd beeld van deze schommelingen in het klimaat. Maar daarvóór? Uiteraard maakte de aardas ook daarvoor dezelfde bewegingen. Alleen is dit niet altijd zo gedetailleerd af te lezen in de geologische en paleontologische ‘archieven’.

    Interessant vind ik dan ook, dat zelfs méér dan 66 miljoen jaar geleden dezelfde (relatief heel snelle) precessie-beweging weer opduikt in delen van het archief in een Maastrichtse kalksteen-groeve.

    Geliked door 1 persoon

  44. Hans Custers

    Goed verhaal, dat broddelwerk van Pielke over kosten van rampen fileert. Een combinatie van drie wiskundige fouten brengt hem bij de vooraf gewenste uitkomst. Ook te bekijken als video.

    Like

Plaats een reactie