Klimaatonderzoeker Bart Strengers wint weddenschap van scepticus Hans Labohm

Door Bart Strengers, Planbureau van de Leefomgeving.

Eind 2009, in de aanloop naar de internationale klimaatconferentie in Kopenhagen, voerde PBL klimaatonderzoeker Bart Strengers een discussie met klimaatscepticus Hans Labohm op de website van de NOS. Deze discussie, die vervolgens ook gepubliceerd werd als PBL-rapport, eindigde met een weddenschap. Strengers wedde dat de gemiddelde mondiale temperatuur over de periode 2010-2014 hoger zou zijn dan het gemiddelde over de periode 2000-2009. Hans Labohm wedde dat het niet zou opwarmen of zelfs zou gaan afkoelen, bijvoorbeeld door de verminderde activiteit van de zon.

Op verzoek van Labohm werd destijds uitgegaan van de zogenaamde UAH-temperatuurreeksen voor de lage troposfeer (dat is ongeveer de onderste 5 km van de atmosfeer). Deze worden samengesteld door de University of Alabama in Huntsville (UAH). Hierbij wordt gebruik gemaakt van satellieten die straling meten in de atmosfeer en waaruit vervolgens via een complex algoritme de temperatuur van verschillende lagen in de atmosfeer wordt afgeleid.

Nu, vijf jaar later, blijkt volgens UAH dat de temperatuur de afgelopen 5 jaar gemiddeld 0,1 graad warmer was dan het gemiddelde over de 10 jaar daarvoor en daarmee heeft Strengers de weddenschap gewonnen. De inzet? Een ‘mooie fles wijn’, die binnenkort bij een etentje overhandigd zal worden.

De UAH-temperatuurreeks vanaf 1979 (daarvoor waren er geen satellieten beschikbaar). De groene gestippelde lijnen geven het gemiddelde van opeenvolgende periodes van 10 jaar. De laatste lijn is het gemiddelde over de periode 2010-2014.
UAH satellietreeks laat meeste opwarming zien

Overigens laat uitgerekend deze UAH-reeks met afstand de meeste opwarming zien. De andere 4 belangrijkste mondiale temperatuurreeksen laten in de afgelopen 5 jaar ook opwarming zien, maar deze is beduidend kleiner (tussen 0,03 en 0,05 graden).

Waar komen de verschillen tussen de reeksen vandaan?

De onderstaande tabel laat de opwarming van de afgelopen 5 jaar zien ten opzichte van de 10 jaar daarvoor in °C voor de 5 belangrijkste mondiale temperatuurreeksen: de eerder genoemde satellietreeks van de University of Alabama in Huntsville (UAH), de satellietreeks van Remote Sensing Systems (RSS), en de oppervlaktereeksen van NASA, het Climate Research Unit (CRU) en het National Climatic Data Centre (NCDC). CRU is gebaseerd op oppervlaktemetingen tot en met november 2014 omdat de getallen voor december nog niet bekend zijn.

Het grote verschil (meer dan factor 3!) tussen de satellietreeksen UAH en RSS is opmerkelijk (zie ook onderstaande grafiek). Volgens het UAH-team, waarin twee bekende klimaatsceptici zijn betrokken, wordt het verschil met name veroorzaakt doordat RSS zich onder andere baseert op een oude satelliet (NOAA-15) waarvan de baan om de aarde steeds lager wordt. Dit veroorzaakt volgens UAH een fout in de metingen waarvoor RSS niet voldoende zou corrigeren. Al met al is het een technisch en complex verhaal waardoor verschillen veroorzaakt zouden kunnen worden, maar het geeft vooral ook aan dat het bepalen van een mondiale temperatuur op basis van satellietmetingen een ingewikkelde procedure is waarin allerlei correcties moeten plaatsvinden en die tot nogal verschillende uitkomsten kunnen leiden. De 3 oppervlakte-metingen laten een veel consistenter beeld zien van 0,04 tot 0,05 graden opwarming.

Temperatuurmetingen door satellieten moeilijk te vergelijken met die aan aardoppervlakte.

Daarnaast is het belangrijk om op te merken dat de satelliettemperatuur en de oppervlaktetemperatuur niet goed met elkaar te vergelijken zijn. Dit komt doordat de satellietreeksen zijn gebaseerd op de temperatuur van de gehele lage troposfeer (ongeveer de onderste 5 km van de atmosfeer). De temperatuur van deze luchtlaag reageert bijvoorbeeld veel gevoeliger op een El Niño dan de oppervlaktetemperatuur. Dit is in onderstaande grafiek goed te zien aan de relatief hoge piek voor de twee satellietreeksen ten tijde van de super El Niño in 1997-1998 en de minder sterke El Niño van 2010. Het omgekeerde is het geval voor een La Niña zoals in 2008; dan laten de satellietreeksen juist een lagere temperatuur zien.

De temperatuur volgens de 2 satellietreeksen (UAH en RSS). De paarse lijn is het gemiddelde van de 3 oppervlaktereeksen. De satellietreeksen laten pieken zien in 1998 en 2010 ten gevolge van El Niño die groter zijn dan die voor de oppervlaktereeksen. De lage satellietwaarde in 2008 valt samen met het tegenovergestelde van een El Nino: La Niña. Merk op dat RSS in de laatste 4 jaar ver onder de andere reeksen ligt. 2014 was het warmste jaar volgens de oppervlaktemetingen (stippellijn in de figuur)!

In de grafiek is te zien dat de laatste jaren RSS duidelijk afwijkt van alle andere temperatuurreeksen, namelijk met waarden die ruim 0,1 graad lager zijn dan die van de andere reeksen. Dit suggereert dat RSS en dus niet UAH te laag zit (zoals het UAH-team ook beweert). De uitkomst van deze discussie zal wellicht leiden tot aanpassing van (één van) de satellietreeksen, zoals dat in het verleden, vooral bij UAH, ook veelvuldig het geval is geweest.

Ten slotte geldt voor de oppervlaktereeksen dat 2014 het warmste jaar was, zonder dat er sprake was van een El Niño!

Bijdrage van koelende en opwarmende invloeden.

Strengers gaf destijds aan dat “gezien de wetenschappelijke onzekerheden die er zijn, kan ik verliezen, maar waarschijnlijk is dat niet”. Hij noemde vier redenen waarom de opwarming getemperd zou kunnen worden of zelfs een afkoeling had kunnen plaatsvinden. De kleur rood geeft aan dat de betreffende reden in meer of mindere mate bewaarheid is in de afgelopen 5 jaar:

  • een aanhoudende (relatief) lage activiteit van de zon;
  • een relatief grote warmteopname van de (diepe) oceaan;
  • een periode van koeling door toevallige variaties in het klimaat;
  • een klimaatgevoeligheid die blijkt mee te vallen.

Daarnaast noemde hij een drietal redenen waarom hij dacht desondanks te winnen:

  • een verder oplopende concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer;
  • de ‘best-estimate’ van het IPCC is een opwarming van ongeveer 0,2 graden per decennium;
  • de kans dat de klimaatgevoeligheid overschat wordt is kleiner dan dat hij onderschat wordt.

De optelsom van factoren heeft dus geleid tot een opwarming. Hieronder worden deze verder toegelicht.

• Een aanhoudende (relatief) lage activiteit van de zon.
In de afgelopen 5 jaar heeft de afname van de activiteit van de zon doorgezet en dit heeft de mondiale opwarming in die periode waarschijnlijk iets getemperd. In de discussie schreef Strengers destijds: “astrofysici […] sluiten niet uit dat er langdurige periode van (relatief) lage activiteit zou kunnen optreden. Dit zou kunnen leiden tot een tempering van de opwarming tot maar liefst 0.4 graden (maar waarschijnlijk 0.2 graden) in de komende 20 tot 30 jaar.” De afgelopen 5 jaar sluiten dus aan bij het idee dat de zon een langdurige periode van relatief lage activiteit zou kunnen gaan doormaken, maar het is nog steeds erg onzeker hoe ver de afname in activiteit echt doorzet in de komende jaren en hoe lang deze zal aanhouden.
• Een relatief grote warmteopname van de (diepe) oceaan.
Meer dan 90% van de warmte die wordt toegevoegd aan het klimaatsysteem, voornamelijk door de toename van broeikasgassen, komt in de oceaan terecht. Slechts een paar procent wordt opgeslagen in de atmosfeer. De rest wordt opgenomen door het landoppervlak en het (daardoor gestaag smeltende) ijs. Variaties in die warmteopname kunnen grote invloed hebben op de oppervlaktetemperatuur. Volgens een recente studie van England et al in december 2013 in Nature is er sprake van een verhoogde warmteopname van de oceaan sinds 2001, waardoor de opwarming sinds die tijd is getemperd met 0,1 tot 0,2 °C. Die extra warmte lijkt zich in hoge mate op te houden rond de evenaar in het westelijke deel van de Stille oceaan op zo´n 125 tot 200 meter diepte waardoor het ‘verborgen’ blijft voor de atmosfeer. England en zijn team verwacht dat de extra warmte-opslag niet op deze wijze door zal gaan en dat daardoor de temperatuur aan het oppervlak op zeker moment weer sneller zal gaan stijgen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door een El Niño waardoor grote hoeveelheden warmte plotseling kunnen vrijkomen en de temperatuur een sprong zou kunnen maken, zoals bijvoorbeeld ook is gebeurd in 1997-1998 met de toenmalige super El Niño. De afgelopen maanden lijkt zich een nieuwe El Niño te ontwikkelen. Als dit doorzet in 2015, dan zou dit jaar nog warmer kunnen worden dan het recordjaar 2014.
• Een periode van koeling door toevallige variaties in het klimaat.
Het klimaat bevat willekeurige variaties. Strengers schreef hierover dat die er toe kunnen leiden dat er langere periodes van geen-opwarming of zelfs koeling kunnen optreden, zelfs bij een gestaag stijgende concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer. In de discussie destijds wees Strengers op een studie die op basis van klimaatmodellen liet zien dat er periodes tot 16 jaar van toevallige koeling of niet-opwarming kunnen voorkomen, zelfs in een opwarmend klimaat. Recent onderzoek laat zien dat een combinatie van toevallige factoren waarschijnlijk heeft geleid tot een tempering van de toename in de temperatuur in de afgelopen 15 jaar (deze factoren worden verder toegelicht bij De ‘best-estimate’ van het IPCC is een opwarming van ongeveer 0,2 graden per decennium.) Maar deze tempering van de opwarming was dus niet genoeg om de afgelopen 5 jaar koeler te maken dan de 10 jaar daarvoor.
• Een klimaatgevoeligheid die blijkt mee te vallen.
Het IPCC, dat tot functie heeft om alle kennis op het gebied van klimaatverandering eens per 5 tot 7 jaar bijeen te brengen, stelde in 2007 in het vierde assessment rapport dat de klimaatgevoeligheid waarschijnlijk (dat wil zeggen met een kans van 66%) ligt tussen 2,0 en 4,5 graden Celsius met een ´beste schatting´ van 3 graden. In het vijfde assessment rapport van 2013 werd een range genoemd van 1,5 tot 4,5 graden en werd er ­geen beste schatting gegeven. De reden van het naar beneden bijstellen van de ondergrens naar 1,5 graden, waarop deze al sinds 1990 werd geschat, kwam voort uit een aantal studies die wezen op de mogelijkheid van een lage klimaatgevoeligheid. De reden voor het ontbreken van een beste schatting kwam door een gebrek aan overeenkomst tussen de verschillende benaderingen (ten minste op basis van alle studies tot en met juli 2012). Dit alles wil echter nog niet zeggen dat de klimaatgevoeligheid ‘blijkt mee te vallen’. Eigenlijk kan alleen worden geconstateerd dat de waarde van de klimaatgevoeligheid onzekerder is geworden.
• Een verder oplopende concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer.
De concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer is in de afgelopen 5 jaar gestaag doorgestegen. De concentratie van CO2 stond eind 2014 op 399 ppm (399 moleculen CO2 per miljoen moleculen lucht). Vijf jaar geleden was dit 388 ppm. Deze toename is een direct gevolg van een steeds sneller toenemende uitstoot van CO2, vooral in landen zoals India en China.
• De ‘best-estimate’ van het IPCC is een opwarming van ongeveer 0,2 graden per decennium.
Ten tijde van het vierde assessment rapport van het IPCC in 2007 ging men, vooral op basis van de uitkomsten van klimaatmodellen, uit van een opwarming voor het huidige decennium van zo’n 0,2 graden. Zoals besproken is de opwarming volgens de UAH-reeks, die is gebaseerd op satellietmetingen, in de afgelopen 5 jaar 0,1 graden geweest ten opzichte van het gemiddelde in de 10 jaar daarvoor. Als dit zich in de komende 5 jaar voortzet dan zou het huidige decennium uitkomen op zo’n 0,15 graden opwarming; iets minder dan de ‘best-estimate’ maar ruim binnen de range die het IPCC verwacht. Echter, alle oppervlaktereeksen laten een kleinere opwarming zien tussen de 0,04 en 0,05 graden in de afgelopen 5 jaar (zie ‘Waar komen de verschillen tussen de reeksen vandaan?’). Als dit wordt doorgetrokken dan zou het hele decennium 2010-2019 uitkomen op een totale opwarming van hooguit 0,08 graden. Dit past ook in de discussie over de ‘hiatus’ ofwel de constatering dat het in de afgelopen 15 jaar minder is opgewarmd dan in de 20 jaar daarvoor en ook minder dan de gemiddelde uitkomst van de klimaatmodellen. Echter, als in de klimaatmodellen wordt rekening gehouden met de ‘toevallige factoren’ – dat zijn dus factoren die zich niet laten voorspellen zoals het vóórkomen van El Nino’s, de activiteit van de zon en vulkaanuitbarstingen – dan blijkt dat de modellen en de observaties zeer goed met elkaar overeenkomen (zie onder andere Schmidt et al 2014).
• De kans dat de klimaatgevoeligheid overschat wordt is kleiner dan dat hij onderschat wordt.
In het vijfde assessment rapport van het IPCC uit 2013 staat dat de klimaatgevoeligheid waarschijnlijk, dat wil zeggen met een kans van 66%, ligt tussen 1,5 en 4,5 graden Celsius. Vervolgens wordt gesteld dat het extreem onwaarschijnlijk is – minder dan 5% kans – dat de klimaatgevoeligheid kleiner is dan 1, terwijl het zeer onwaarschijnlijk is – minder dan 10% kans – dat de klimaatgevoeligheid hoger is dan 6. Met andere woorden de kans op zeer kleine waarden is kleiner dan de kans op zeer grote waarden en daarmee is de bewering hierboven nog steeds waar.

[Noot: diverse links zijn door Klimaatverandering toegevoegd. Ook gepubliceerd op de website van PBL.]

63 Reacties op “Klimaatonderzoeker Bart Strengers wint weddenschap van scepticus Hans Labohm

  1. Bart, gefeliciteerd.. ratio overwint.

    Thijs

    Like

  2. Hans Labohm

    Uiteraard allereerst mijn gelukwensen aan Bart Strengers dat hij onze weddenschap heeft gewonnen. We hebben afgesproken dat we dat op gepaste wijze met een aantal protagonisten en antagonisten van de AGW-hypothese (AGW = ‘Anthropogenic Global Warming’) onder het genot van een allesbehalve eenvoudige doch voedzame maaltijd (en bijbehorend geestrijk vocht) zullen vieren.

    Aanvankelijk was ik aarzelend over onze weddenschap. Waarom? De wetenschappelijke waarde daarvan is nihil. Voorts is er een gouden regel onder economen wat betreft voorspellingen:

    ‘The golden rule of economic forecasting is to never provide both a number and a date. If you provide one without the other, you can never be proven wrong. Provide only a number and you can always defend the number by arguing that not enough time has passed. …’

    Maar goed, ik heb gezondigd tegen deze gouden regel en moet nu op de blaren zitten.

    Toch heb ik altijd geschreven dat ik het voorstel van Bart per saldo positief en leuk vond. Het is een speelse manier om een – niet onbelangrijk – thema onder de aandacht van een breed publiek te brengen. En dat is bijzonder goed gelukt. Zie bijvoorbeeld – de overigens wat minder speelse – discussie op Sargasso, waarbij de daaraan deelnemende broeikasgelovigen niets hebben nagelaten om, zoals één van hen zo treffend opmerkte: ‘als gehele gemeente alhier over elkaar heen [te struikelen] om Labohm als leugenaar aan het kruis te nagelen.’ Wat zou ik daarvan moeten zeggen?

    [Edit: een misplaatste vergelijking met terrorisme zien we liever niet op ons blog. Deze is daarom verwijderd. HC]

    Maar daarnaast vallen er ook nog wat andere kanttekeningen te plaatsen. De marge waarmee Bart heeft gewonnen is erg klein: 0,1 graad Celsius volgens de UAH-meetreeks. Ook al kan een mens dat verschil niet voelen, het is toch significant, want de auteurs van de reeks (Christy en Spencer) claimen een nauwkeurigheid van 0,03 graden Celsius. Hadden we een andere reeks genomen, dan had ik nog steeds verloren, maar dan zou het verschil ruim binnen de onzekerheidsmarge hebben gelegen. Voor de metingen van de grondstations komt men in de literatuur een onzekerheidsmarge van 0,1 graad C of meer tegen. Maar daarop hebben we niet gewed. Pech voor mij dus!

    Betekent de uitkomst van onze weddenschap nu dat er sprake is van voortgaande opwarming? Die conclusie lijkt mij voorbarig.

    Op Climategate.nl schreef ‘Honest Broker’ daar onlangs over:

    ‘Wat er toe doet is hoe de lange termijn zich verhoudt tot wat klimaatmodellen suggereren. Richard Tol tweette over een commentaar in Nature van September 2013 van John Fyfe, Nathan Gillet en Francis Zwiers – allen toonaangevend met een lange staat van dienst op het gebied van klimaatstatistiek – dat klimaatmodellen het toch echt (98%) bij het onjuiste eind lijken te hebben omtrent langetermijn trends in temperaturen. Een jaar zoals 2014 dat vergelijkbaar warm is met de afgelopen 10-15 jaar bevestigt die conclusie in plaats van dat het die conclusie ontkracht. …

    De laatste jaren zijn schattingen van klimaatgevoeligheid stevig onder de loep genomen. Een serieus aantal publicaties komt bij nadere beschouwing op een significant lagere klimaatgevoeligheid dan lang is aangenomen (incl. IPCC). En er is en blijft een handjevol publicaties dat op een extreem lage gevoeligheid uitkomt (<< 1 Celsius/2xCO2). Zie bijvoorbeeld de recente publicatie van Monckton & co (niet suggererend dat die studie juist is, maar dat is een andere discussie). Los nog van de vraag of het concept klimaatgevoeligheid wel zinnig is (ook daarover bestaan diverse publicaties). Hoe dan ook, voor klimaatgevoeligheid geldt dat een extra jaar dat vergelijkbaar is met de afgelopen 10-15 jaar weinig aan schattingen van klimaatgevoeligheid verandert.’

    Aldus ‘Honest Broker’.

    Ik sluit mij daar graag bij aan.

    Hans Labohm

    Like

  3. G.J. Smeets

    Hans Labohm,
    je stelt:
    “Aanvankelijk was ik aarzelend over onze weddenschap. Waarom? De wetenschappelijke waarde daarvan is nihil.”
    Maar:
    “Het is een speelse manier om een – niet onbelangrijk – thema onder de aandacht van een breed publiek te brengen.”

    Zie daar je drijfveer: publiek. De wetenschappelijke feiten interesseren je geen barst. Je bestond het zelfs om bij NRC weg te lopen van een risico-analyse van CO2 gerelateerde opwarming. Mijnheer Labohm, je poseert in de coulissen van de klimaatwetenschap. Monckton & co noem je, anonieme twijfels over de zinnigheid van het concept ‘klimaatgevoeligheid’ voer je op. Oef.

    Like

  4. Hans Labohm

    G.J. Smeets,

    Ik verwijs naar wat ´Honest Broker´ heeft geschreven. Ik volg hem al jaren. Dat moet een klimaatprofessional zijn, die meer van de materie afweet dan jij en ik samen.

    Like

  5. russellstheepot

    Weer een helder artikel. Bedankt.
    Ik blijf het echter moeilijk hebben met het feit dat jullie nog steeds over “sceptici” spreken als jullie verwijzen naar klimaatontkenners. Het doet echte skeptici onrecht aan.

    Like

  6. @Hans Labohm,
    Als je iemand al jaren volgt dan lijkt het mij handig om hem ook echt te kennen.

    Like

  7. Dat was een misser van labohm.
    “Op verzoek van Labohm werd destijds uitgegaan van de zogenaamde UAH-temperatuurreeksen voor de lage troposfeer (dat is ongeveer de onderste 5 km van de atmosfeer). Deze worden samengesteld door de University of Alabama in Huntsville (UAH). Hierbij wordt gebruik gemaakt van satellieten die straling meten in de atmosfeer en waaruit vervolgens via een complex algoritme de temperatuur van verschillende lagen in de atmosfeer wordt afgeleid.”
    Op basis van een gemeten temperatuur in een laag de temperatuur in verschillende lagen berekenen.
    Wat is de betrouwbaarheid van deze berekende waarden?
    Verder komen de waarden niet boven de 0,05 wat heel dicht bij 0 uitkomt.
    welke afrondingen zijn toegepast. wat is de invloed van de nieuwe satelliet hoe worden de metingen daarvan geijkt?

    Like

  8. @Hugo Matthijssen

    Je twijfelt over de betrouwbaarheid van de temperaturen van de satellietdata.
    Zoals het blogstuk al aangeeft is het blijkbaar erg lastig om op basis van de satellietdata de temperatuur te berekenen. De reproduceerbaarheid van de satelliet-temperatuurdatasets is dan ook een stuk lager dan van de oppervlakte-temperatuurdatasets. Bij de satellieten speelt natuurlijk van alles, zoals baanafwijkingen, overgangen van de ene naar de andere satelliet of temperatuurseffecten in de instrumenten zelf. Meer info in dit blogstuk:
    https://klimaatverandering.wordpress.com/2013/02/08/klotzbach-revisited/

    Interessant in deze is de volgende uitspraak van Carl Mears van RSS:
    “A similar, but stronger case can be made using surface temperature datasets, which I consider to be more reliable than satellite datasets (they certainly agree with each other better than the various satellite datasets do!).”
    http://www.remss.com/blog/recent-slowing-rise-global-temperatures

    De oppervlaktetemperaturen zijn voor mensen veel relevanter, wij mensen vertoeven nl. aan het oppervlak. De satelliettemperaturen betreffen de gehele lagere troposfeer en het maximum in de weegfactoren per hoogte ligt ergens op 2 km hoogte.

    Like

  9. Het was geen misser van Labohm. Net zoals voorspellingen doen over een nieuwe kleine ijstijd.

    Labohm kent geen missers. Smeets merkte het al goed op. Je kunt het ook lezen bij Luttikhuis, waar nog een klein naschrift staat waarin Labohm dit zegt: “In ieder geval toont die aan dat de discussie nog niet is afgelopen. Ik verheug mij op het vervolg.” Wederom een inkijkje in waar het hem om te doen is.

    Het respons van Labohm bevat, volgens beproefd recept, bijna uitsluitend verwijzingen. Ik noem het wijzen naar eekhoorns. Het bevat genoeg om er wederom een lange uiteenzetting over te schrijven waarom het niet klopt wat daar gezegd wordt. Een eventuele reactie van Labohm zou gewoon weer nieuwe eekhoorns bevatten, aangevuld met stropoppen en gerecyclede nonsens. Zo kun je oneindig doorgaan en dat is wat je ook ziet.

    Zolang alles maar vriendelijk blijft, is dit een geslaagd concept volgens Hans Labohm. Het toont hem aan dat de discussie nog niet is afgelopen.

    Like

  10. @Labohm

    “Dat moet een klimaatprofessional zijn, die meer van de materie afweet dan jij en ik samen.”

    Een ‘professional’ die alleen onder een schuilnaam opereert en geen zinnig woord zegt over de toename van de temperatuur de afgelopen 15 jaar. Fyfe et al doen een poging om aan te geven waarom de observaties afwijken van de modellen. Zij noemen o.a. de timing van natuurlijke variatie en een toename van stratosferische aerosolen. Blijkbaar is je ‘professional’ niet geïnteresseerd in het waarom en dat is toch erg merkwaardig voor een ‘professional’.

    Als je rekening houdt met de timing van El Nino’s en La Nina’s en ook de daadwerkelijke forceringen na 2005 meeneemt (de CMIP5 modellen hebben alleen data gebruikt t/m 2005), liggen de modeluitkomsten en de observaties erg dicht bij elkaar:

    Like

  11. Waar ik benieuwd naar ben is de gouden regel van economische voorspellingen van Labohm. Als dat zo’n gouden regel is, waarom dan jammeren over modellen vs observaties? Of het nut van een lage klimaatgevoeligheid? Ga zo maar daar. Het IPCC zou kunnen volstaan met een conclusie dat het op zal blijven warmen. Geen datum noemen, geen maat van opwarming. Alle economen tevreden en Labohm heeft niets meer te bloggen. Correct?

    Ik begrijp nu alleen wel waarom ik Labohm nooit zover kreeg om te zeggen wanneer die afkoeling nou eens zou beginnen.

    Like

  12. Hans Labohm

    Majava,

    ´Voorspellen is moeilijk. Vooral met betrekking tot de toekomst.´

    Maar twee mainstream klimatologen hebben ons nu verteld wanneer de opwarming weer begint: Gavin Schmidt en Mojib Latif:

    http://www.reportingclimatescience.com/news-stories/article/pause-over-within-10-years-says-nasas-schmidt.html

    http://www.all-in.de/nachrichten/deutschland_welt/boulevard/Klimaforscher-sagt-beschleunigte-Erwaermung-voraus;art15814,1868607

    We zullen zien.

    Like

  13. @Hans Labohm

    “Maar twee mainstream klimatologen hebben ons nu verteld wanneer de opwarming weer begint”

    In tegenstelling tot wat je hiermee suggereert is de opwarming niet ‘gestopt’. De afgelopen jaren zijn de temperaturen minder snel gestegen dan in de decennia daarvoor en dat is de dan de ‘hiatus’. Hieronder een lijstje van het verschil in de gemiddelde temperaturen van een decennium t.o.v. het voorgaande op basis van GISTEMP, het laatste getal betreft dus maar 5 jaar:
    1970 – 1979 minus 1960 – 1969: +0.05 °C
    1980 – 1989 minus 1970 – 1979: +0.18 °C
    1990 – 1999 minus 1980 – 1989: +0.16 °C
    2000 – 2009 minus 1990 – 1999: +0.19 °C
    2010 – 2014 minus 2000 – 2014: +0.05 °C

    Dus gewoon opwarming beste Hans Labohm en van een afkoeling is totaal geen sprake. Dat de opwarming van de oceanen het afgelopen decennium gewoon is doorgegaan laten de data van NOAA zien. Zij hebben inmiddels de Y-as van hun grafiek van de warmte-inhoud van de oceanen van armoede met 50 zettajoules moeten verhogen om de opwarming er nog in te laten passen:

    Like

  14. Hans Labohm

    Jos Hagelaars,

    Mainstream klimatologen spreken van een ´hiatus´ of ´opwarmingspauze´. Ik volg hen daarin. Mocht je daartegen bezwaar hebben, dan moet je je klachten aan hen richten – niet aan mij.

    Like

  15. @Hans Labohm

    En wat zegt de ‘Mainstream klimatologie’ bij monde van het IPCC over de ‘hiatus’ of zo je wilt de ‘opwarmingspauze’ (AR5 blz. 769):

    “The observed global mean surface temperature (GMST) has shown a much smaller increasing linear trend over the past 15 years than over the past 30 to 60 years. Depending on the observational data set, the GMST trend over 1998–2012 is estimated to be around one-third to one-half of the trend over 1951–2012. For example, in HadCRUT4 the trend is 0.04ºC per decade over 1998–2012, compared to 0.11ºC per decade over 1951–2012. The reduction in observed GMST trend is most marked in Northern Hemisphere winter. Even with this “hiatus” in GMST trend, the decade of the 2000s has been the warmest in the instrumental record of GMST.”

    Daar staat nergens dat het de afgelopen 15 jaar niet is opgewarmd, deze ‘hiatus’ wordt gekenmerkt door een ‘much smaller increasing linear trend’. Let op het woord increasing.

    Like

  16. Hans Custers

    Voorspellen is moeilijk. Vooral met betrekking tot de toekomst.

    Precies. Bart Strengers wist dat voor hij deze weddenschap aanging al. Hij beredeneerde vooraf waarom hij zou kunnen verliezen en gaf op die manier aan met deze weddenschap welbewust een rationeel afgewogen risico nam.

    Hans Labohm weet achteraf, nu hij verloren heeft, precies wat hij vijf jaar geleden anders had moeten doen.

    Daarmee laten de reacties op deze weddenschap heel mooi het verschil zien tussen de wetenschap en pseudosceptici. De wetenschap geeft aan wat meer en minder waarschijnlijk is, zorgvuldig redenerend op basis van kennis en van de beperkingen en onzekerheden die er altijd in die kennis zijn. De pseudoscepticus weet achteraf altijd wel een ad hoc verklaring te verzinnen die in zijn straatje past.

    Like

  17. Niet te vaak dit soort weddenschappen doen, hoor. Straks wordt Bart Strengers nog alcoholist. 🙂

    Like

  18. Een blogger en tevens professioneel statisticus, was de hele discussie hierboven voor: “het is de trend, Labohm!”

    Like

  19. Hans Labohm

    Ontspan,

    AGWers hebben ons altijd een behoorlijke opwarming per decennium beloofd. Iets in de orde van grootte van 0,2 graden Celsius. Sommigen véél meer: 0,6 graden per decennium! Wat we nu zien is beduidend minder. Dat zou toch te denken moeten geven.

    Het valt allemaal ruim binnen de natuurlijke variaties.

    Zie:

    http://www.dagelijksestandaard.nl/2015/01/indrukwekkend-filmepos-over-invloed-van-klimaat-op-menselijke-beschaving/

    Like

  20. Hans Custers

    @ Hans Labohm

    AGWers hebben ons altijd een behoorlijke opwarming per decennium beloofd.

    Hebben “AGWers” dat “altijd” beloofd of is er wel eens iemand geweest die iets gezegd heeft dat met een beetje goede wil zo te interpreteren is?

    Iets in de orde van grootte van 0,2 graden Celsius

    Bron?

    Sommigen véél meer: 0,6 graden per decennium!

    Bron?

    Like

  21. Hans Labohm

    Hans Custers,

    Houd je nu niet van de domme. Je kent de projecties van hetr IPCC toch wel?

    Like

  22. Hans Custers

    Ja die ken ik. Vandaar mijn vragen.

    Like

  23. @Hans en Hans,

    Zie IPCC AR4 WG1 SPM:
    Since IPCC’s first report in 1990, assessed projections have suggested global average temperature increases between about 0.15°C and 0.3°C per decade for 1990 to 2005. This can now be compared with observed values of about 0.2°C per decade, strengthening confidence in near-term projections. {1.2, 3.2}
    Model experiments show that even if all radiative forcing agents were held constant at year 2000 levels, a further warming trend would occur in the next two decades at a rate of about 0.1°C per decade, due mainly to the slow response of the oceans. About twice as much warming (0.2°C per decade) would be expected if emissions are within the range of the SRES scenarios.

    Wat bedoeld Hans Labohm eigelijk met ‘beduidend’? Gevoelsmatig? Optisch? Statistisch significant? Ik laat het graag aan hem over om aan te tonen of de huidige decadal lineaire trends daadwerkelijk significant afwijken van de IPCC projecties.

    Like

  24. Nu er vijf jaar zijn verstreken zou ik willen nagaan welke alternatieve wetenschappelijke verklaringen er zijn ontwikkeld. Dit kan zijn een verwerping van de werking van CO2 of een alternatief met een werking vergelijkbaar met CO2.
    In de bijdrage van Hans Labohm op het NOS-blog van 7-12-2009 met de titel ” Geen marginalisering van sceptici? Kom nou!” staat een lange lijst van vijftig met naam genoemde sceptische wetenschappers. Ze zijn de vertegenwoordigers van mogelijk een dozijn of meer alternatieve verklaringen.
    http://weblogs.nos.nl/klimaat/2009/12/07/geen-marginalisering-van-sceptici-kom-nou/

    Mijn vraag aan Labohm is welke alternatieve verklaring van welke van de genoemde wetenschappers is zodanig ontwikkeld in de afgelopen vijf jaar dat er nu rekening mee wordt gehouden. Wat is de effectieve prestatie van die groep.

    Like

  25. Hans Labohm

    Pieter Zijlstra,

    Je vraagt: ´ Mijn vraag aan Labohm is welke alternatieve verklaring van welke van de genoemde wetenschappers is zodanig ontwikkeld in de afgelopen vijf jaar dat er nu rekening mee wordt gehouden. Wat is de effectieve prestatie van die groep.’

    Vele wetenschappers hebben geprobeerd de zogenoemde hiatus (opwarmingspauze) te verklaren. Daaronder bevinden zich mainstream klimatologen en klimaatsceptici.

    Het meest volledige overzicht dat mij bekend is, is hier te vinden:

    List of excuses for 'the pause' in global warming is now up to 52

    Daarover bestaat geen consensus. Het is tot op heden nog tasten in het duister.

    Verschillende astrofysici, waaronder Svensmark, en andere wetenschappers, waaronder Shaviv, Soon, Vahrenholt en Lüning zoeken de oorzaak in verminderde zonneactiviteit. Hun opvattingen zijn niet algemeen aanvaard, zelfs niet onder klimaatsceptici.

    Er is voorts nog een groep rond Hans Schreuder, die zich ‘Dragon Slayers’ noemt, die elke invloed van (al dan niet antropogeen) CO2 ontkent op de wereldtemperatuur. Hun opvattingen worden door de meeste klimaatsceptici, en a fortiori de AGWers, niet gedeeld.

    Dan zijn er nog enkele wetenschappers rond Arthur Rörsch, die op basis van algemene natuurwetten, trachten de precieze invloed van CO2 op het klimaat na te gaan. Voor zover ik heb begrepen, vermoeden zij dat zij een eind zijn gekomen. Maar zij zijn er nog niet.

    Tot zover de wetenschappelijke activiteiten die ik in de literatuur en via ‘inside information’ ben tegengekomen. Maar er zal ongetwijfeld nog meer zijn.

    Like

  26. Hans Labohm

    Hans Custers en Ontspan,

    Zie ‘Summary for Policymakers’ AR 5:

    Klik om toegang te krijgen tot WG1AR5_SPM_FINAL.pdf

    Blz 21, eerste grafiek.

    Like

  27. Hans Custers

    Hans Labohm,

    Ik zie in de verste verte niet in hoe die grafiek jouw stropoppen bevestigt. Je weet toch wel dat we in het jaar 2015 leven?

    Like

  28. Hans Labohm

    Hans Custers,

    Nu ontken je het weer!

    http://nl.wikipedia.org/wiki/Opwarming_van_de_Aarde

    Citaat: ‘Modelberekeningen, geëvalueerd in de rapporten van het Intergovernmental Panel on Climate Change, voorspellen dat de temperatuur op Aarde in 2100 met 1,6 °C (0,9-2,3 °C) gestegen zal zijn ten opzichte van de temperatuur tussen 1850 en 1900 wanneer een ambitieus programma tot het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen geïmplementeerd wordt. Andere emissiescenario’s komen uit op temperatuurstijgingen tussen de 2,4 en 4,3 °C (1,7-5,4 °C) boven het pre-industriële niveau.’

    Like

  29. Hans Custers

    Hans Labohm,

    Blijkbaar was ik niet duidelijk genoeg. Dus nog maar een keer: je weet toch dat we in het jaar 2015 leven, en niet in het jaar 2100? Hoe kan de temperatuur in 2015 aantonen dat projecties voor het jaar 2100 niet kloppen?

    Like

  30. Hans Labohm

    Hans Custers,

    Dat is in ieder geval wat duidelijker. Maar daar gaat het nu even niet om. Het gaat erom dat de AGWers een beduidend hogere temperatuurstijging per decennium hebben voorspeld (beter: geprojecteerd) dan we de afgelopen 18 jaar hebben geconstateerd. Dat zou te denken moeten geven.

    Like

  31. Hans Custers

    Hans Labohm,

    Onzin. Het is je al zo vaak uitgelegd, dus deze keer zal het ook zinloos zijn, maar de wetenschap heeft nooit beweerd dat er geen natuurlijke variabiliteit in het klimaat is, en dat de actuele temperatuur dus niet soms voorloopt en soms achterblijft bij de lange termijn trend. Bovendien: in de grafiek waar je zelf naar verwees zie je dat het tempo van opwarming in het meest ongunstige scenario geleidelijk versnelt: het is dus helemaal in overeenstemming met de projecties dat de trend nu nog wat lager is.

    Het simpele feit is en blijft: het klimaat doet wat er op basis van relatief eenvoudige en onomstreden natuurwetenschap te verwachten is. En wat meer dan een halve eeuw geleden al door veel wetenschappers werd voorspeld, toen er van opwarming nog nauwelijks sprake was.

    Pseudosceptici komen met allerlei verhalen, die in het beste geval pure speculatie zijn en in het slechtste geval lachwekkende nonsens, maar slagen absoluut niet in om ook maar een beetje aannemelijk te maken waarom die eenvoudige en onomstreden natuurwetenschap niet van toepassing zou zijn op het klimaat. Zolang dat het geval blijft hecht ik veel meer waarde aan het consistente en coherente verhaal van de wetenschap. Ook al is die niet onfeilbaar en alwetend, daar ben ik me terdege van bewust.

    Like

  32. Lennart van der Linde

    “Trying to teach chess to someone whose only interest is tipping the board over is a waste of time.”

    Wellicht van toepassing op Hans Labohm?

    Like

  33. Hans Labohm gebruikt voor de tweede maal het woord ‘beduidend’ als maat voor het verschil tussen IPCC projecties en de trend in de gemeten temperaturen. Helaas is dit nogal een vaag begrip, dus bij deze nogmaals de vraag: wat bedoeld Labohm met ‘beduidend’? Wordt hier een statistisch significant verschil tussen de IPCC projecties en de trend in de gemeten temperaturen bedoeld of wat anders?

    Uit een analyse van de projectie van de diverse IPCC rapporten en de gemeten trends blijkt dat er zeker geen sprake is van een statistisch significant verschil:


    (Bron)

    Misschien begreep ik de boodschap van Labohm niet goed en is de behoorlijke overeenkomst tussen projectie en meting in Labohm-speak hetzelfde is als een ‘beduidende’ afwijking?

    Like

  34. We trekken toch allemaal in één keer met 100 km/u op? 20 km/u, 40/ km/u, 80 km/u, dat wordt allemaal overgeslagen. 😀

    Like

  35. Hans Custers

    @Neven,

    En Oostenrijk ligt beneden de zeespiegel, net als de Nederlandse polders. Want als je van de Prins Alexanderpolder (zo’n 6 m beneden NAP) naar Oostenrijk rijdt, ga je regelmatig een stukje bergaf.

    Like

  36. @ Hans Labohm januari 26, 2015 om 22:42
    Dat is geen beste oogst! Schijnt nog vooral werk in uitvoering te zijn. De sceptici hebben verschillende paden. En per onderdeel verschillen ze van mening.

    Ik kijk even naar het algemene beeld:
    Wetenschappers houden elkaar voortdurend voor:
    ‘correlation’ betekent nog geen ‘causation’. Anders gezegd je moet het onderliggende fysische proces begrijpen.

    En dan krijgen we een aantal jaren een temperatuur-plateau en dan geldt ineens dat de stijging van CO2 niet meer gecorreleerd is aan de stijging van de temperatuur. Dan hebben we dus een ‘correlation’ die niet meer op gaat en klopt de ‘causation’ dan ook niet meer? Is dan ineens het fysische proces veranderd? Dat is onzuiver geredeneerd.

    E.e.a. wordt in voorgaande bijdragen ook keurig onderbouwd door Hans Custers.

    Like

  37. Hans Labohm

    Pieter Zijlstra,

    Ja, correct, de klimaatsceptici hebben niet de pretentie het klimaat te begrijpen. AGWers hebben die pretentie wel!

    Je schrijft: ‘En dan krijgen we een aantal jaren een temperatuur-plateau en dan geldt ineens dat de stijging van CO2 niet meer gecorreleerd is aan de stijging van de temperatuur. Dan hebben we dus een ‘correlation’ die niet meer op gaat en klopt de ‘causation’ dan ook niet meer? Is dan ineens het fysische proces veranderd? Dat is onzuiver geredeneerd.’

    Wie redeneert onzuiver? Klimaatsceptici (de meeste althans) erkennen wel dat CO2 een zekere invloed op de temperatuur heeft, maar zeker geen dominante forcering is. Zij hebben dus een andere opvatting dan de AGWers over het fysisch proces.

    Zie ook:

    http://www.dagelijksestandaard.nl/2015/01/de-klimaatcontroverse-tijd-voor-een-nieuwe-strategie/

    Like

  38. Hans Custers

    Klimaatsceptici (de meeste althans) erkennen wel dat CO2 een zekere invloed op de temperatuur heeft, maar zeker geen dominante forcering is.

    Precies. Pseudosceptici negeren de bestaande kennis over stralingsforceringen en speculeren er lustig op los over hoe het ook zou kunnen wezen. Zo verwees Hans Labohm in een discussie op Sargasso onlangs eerst naar een plaatje waarin de kennis over stralingsforceringen keurig was weergegeven, om nog diezelfde dag doodleuk te beweren dat er helemaal niets over die forceringen bekend was. Met wetenschap heeft dat allemaal bar weinig te maken.

    Overigens blijken de meeste pseudosceptici ook bijzonder veel moeite te hebben met het logische onderscheid tussen stralingsforceringen en interne variabiliteit.

    Like

  39. Lieven Bervoets

    @Hans Labohm
    “Ja, correct, de klimaatsceptici hebben niet de pretentie het klimaat te begrijpen. AGWers hebben die pretentie wel!”. als sporadisch bezoeker van deze en andere sites rond klimaat heb ik tich net de tegenobvergestelde indruk: De zogenaamde klimaatsceptici zijn er vast van overtuigd dat de mens niet verantwoordelijk is voor de klimaatverandering (je kan dat m.i. alleen maar beweren als je denkt het klimaat te begijpern) terwijl de AGW-ers net vermoeden denken dat de kan groot is dat de mens verantwoordelijk is maar er niet 100 % zeker van zijn maar voldoende wetenschappelijke aanwijzingen zien om ongerust te zijn. Wie heeft dan de pretentie?

    Like

  40. Het lijkt erop dat mijn vraag aan Hans Labohm over het hoofd is gezien, dus bij deze nogmaals een vriendelijk verzoek om het standpunt te verduidelijken.

    Like

  41. Hans Labohm

    Ontspan,

    In rapporten van het IPCC worden cijfers genoemd van klimaatgevoeligheid (het effect van een verdubbeling van de CO2-concentratie in de atmosfeer).

    Vaak wordt aangenomen dat deze verdubbeling zich vóór de volgende millenniumwende zou hebben gerealiseerd. Daaruit kunnen waarden voor de geprojecteerde stijging van de temperatuur per decennium worden afgeleid. Die zijn beduidend hoger dan de feitelijk temperatuurstijging die we de laatste tientallen jaren hebben gezien.

    Zie:
    http://www.staatvanhetklimaat.nl/2014/11/04/ipcc-bias-in-action/

    Dat zou te denken moeten geven.

    Like

  42. @Hans Labohm: ontspan vroeg om je standpunt te verduidelijken (n.a.v. zijn commentaar, dat een respons was) en niet om je standpunt te herhalen. Mocht dat alles zijn wat je komt doen; het herhalen van eigen standpunten, dan zou je op z’n minst toch kunnen zeggen waarom je dat wat ontspan liet zien afwijst.

    Like

  43. Hans Labohm

    Majava,

    Ik heb nog even gekeken naar die ‘posting’ op ‘Open Mind’, waarnaar ‘Ontspan’ verwees. Het komt op mij over als het martelen van data net zo lang totdat zij bekennen.

    Ik houd mij liever aan datgene wat in de IPCC-rapporten staat, zonder exegese van overtuigde AGWers.

    Like

  44. @Han Labohm: je had het niet eens hoeven lezen, want het punt dat ontspan maakt is heel makkelijk in 3 zinnen uit te leggen, zonder dat daar enkele vorm van “datamartelen” aan te pas komt. Vandaar de figuur.

    Ik ga verder niet in op de posting van Open Mind, of de man erachter; Grant Foster, en zijn kunde. De reden is dat in een allereerste confrontatie met jou, echt vele jaren terug, je aan kwam zetten met de gevleugelde woorden “dat overtuigt mij niet”, n.a.v. een onderzoek in de literatuur. Dat heeft de toon gezet en die lijn heb je altijd aangehouden. Jij bepaalt geheel zelf welke materie overtuigend is en wat niet. De ene keer is dat een blog op WUWT o.i.d., de andere keer (een deel van een conclusie van) een gepubliceerd artikel. Het heeft dus geen zin om aan te tonen dat wat Tamino daar deed gewone statistiek is met normale data. Dan krijg je weer een discussie daarover.

    Maar ik wil ontspan (of een ander) ook nog wel even aan het woord laten en die kan volgens mij heel makkelijk uitleggen wat de trend in de observaties is en wat de trend van IPCC projecties.

    Like

  45. Majava, ik denk dat Hans Labohm verwees naar David Whitehouse als degene die “het martelen van data net zo lang totdat zij bekennen” uitvoerde ;-).

    Het is altijd lastig voor iemand als Hans Labohm als er weer iemand waar hij graag naar verwijst, wordt gewezen op halve waarheden en hele leugens.

    Like

  46. Hans Labohm

    Marco,

    Hoe komt het toch dat verstokte AGWers, maar geen professionals, ‘sont plus royalistes que le Roi’?

    Zie:

    http://www.dagelijksestandaard.nl/2015/01/opwarmingspauze-kan-nog-5-10-tien-jaar-duren/

    Like

  47. Hans Custers

    Hans Labohm,

    Een kort overzicht van je reacties van vandaag:

    11:18: Een ontwijkend antwoord aan ontspan, nadat hij je nogmaals gewezen heeft op een eerdere vraag die je niet had beantwoord.
    12:43: Een ontwijkend antwoord aan majava, die je er nogmaals op wees de vraag van ontspan niet had beantwoord, alsmede enkele volstrekt onbeargumenteerde insinuaties (“martelen van data” “exegese van overtuigde AGW-ers”) aan het adres van Tamino.
    18:41: Een opzichtige poging om het onderwerp van discussie te verleggen, met de zoveelste link naar een van je DDS stukjes en wat niet beargumenteerde insinuaties (“verstokte AGW’ers”, “plus royalistes que le Roi”). Geen antwoord aan ontspan, dat spreekt voor zich.

    Is dat nu hoe je een inhoudelijk discussie zou moeten voeren volgens jou?

    En het antwoord op je vraag: misschien omdat die “verstokte AGW’ers” de pretentie, of op zijn minst de ambitie hebben om het klimaat te begrijpen en zich daarom hebben verdiept in de wetenschap?

    Like

  48. Lennart van der Linde

    Maar Labohm toont wel aan dat er nog discussie is, al is het dan door steeds tegen het schaakbord en de stukken te stoten, waardoor een normaal spel niet mogelijk is.

    Like

  49. Lennart van der Linde

    Ok, laten we dus maar gewoon die CO2-heffing invoeren en die compenseren met verlaging van de inkomenstenbelasting:
    http://www.washingtonpost.com/news/energy-environment/wp/2015/01/29/the-climate-debate-is-brutal-and-dysfunctional-but-theres-still-a-way-out/

    Of heeft iemand een nog beter voorstel?

    Like

  50. Hans Labohm, de doelpalen verplaatsen werkt hier niet. Dat zou je toch onderhand moeten weten.

    Like

  51. Hans Labohm

    Marco,

    Dit soort humor kan ik beslist waarderen. Dank!

    Like

  52. Zou het in plaats van wedden met prominente pseudoskeptici niet veel beter zijn om gewoon boetes in te voeren voor deze lieden, elke keer als er weer een temperatuurrecord verbroken wordt, of als bijvoorbeeld het minimum van Arctisch zee-ijs weer eens wat lager uitvalt?

    1000 euro per persoon bijvoorbeeld. En die gaat dan niet naar ons paniekzaaiers (zoals ze vrezen/verwachten, want zoals de waard is…), maar bijvoorbeeld naar een project voor efficiëntere houtovens in Afrika en Azië, die dan naast CO2-reductie ook armoede tegengaat. En dat vinden prominente pseudoskeptici toch heel belangrijk. Ze zijn immers heel begaan met arme mensen en toekomstige generaties.

    Daarom zie je ze ook altijd luidkeels protesteren als het defensiebudget opgeschroefd wordt, of als er weer eens een stel banken gered moeten worden. Uren en uren besteden ze daaraan op hun blogs. Dat geld kan verdorie veel beter gebruikt worden om armoede, HIV, analfabetisme, malaria te bestrijden!

    En dan is 1000 euro best een mooi bedrag. In ieder geval een stuk beter dan een lullige fles wijn, een gezellig diner en de kans om weer wat desinformatie te verspreiden.

    Een cafébaas die z’n klanten maar blijft volschenken, terwijl hij weet dat ze nog moeten rijden, kan ook boetes tegemoet zien. Dus waarom onze vrienden pseudoskeptici niet? De prominente dan, hè, niet hun slaafse volgelingen.

    Like

  53. Kijk bijvoorbeeld wat deze rasalarmist overkomt:

    John Kerry beboet omdat hij sneeuw voor deur niet ruimt

    De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry heeft van de autoriteiten in de stad Boston een boete gekregen omdat hij de sneeuw niet had weggeruimd op het voetpad voor zijn deur. Dat meldt de krant Boston Globe.

    Kerry moet vijftig dollar boete betalen voor zijn nalatigheid.

    Sneeuw voor je deur laten liggen kan levensgevaarlijk zijn. Hetzelfde geldt voor het blijven herkauwen van leugens, verdraaiingen en halve waarheden om zo de indruk te wekken dat het opwarmen van de Aarde door de uitstoot van broeikasgassen geen enkel gevaar kan opleveren. 0,0% kans op grote schade in de vorm van geld en mensenlevens.

    Dit is immers wat Hans Labohm en andere prominente pseudoskeptici zeggen. Of zeggen…. Dat durven ze niet hardop te zeggen, want ze zijn intelligent genoeg om te weten hoe belachelijk deze stelling is. Nee, ze impliceren het. Alles om de transitie naar een duurzamere, bewustere samenleving te dwarsbomen.

    En dus lijkt het me een stuk nuttiger dat ze 1000 euro betalen, elke keer als er weer een record verbroken wordt, bijvoorbeeld elke keer als er weer een groot stuk van de Pine Island Glacier, of de Jakobshavn Isbrae, of Petermann afbreekt, waardoor de terugtrekking met een nog grotere noodgang plaatsvindt. Of de gletsjers wereldwijd weer tezamen X km ijs kwijt zijn. Of als de gemiddelde zeespiegelstijging in de laatste 20 jaar weer met 1 mm is toegenomen.

    En als de dingen sneller gaan (we trekken immers niet in één keer met 100 km/u op), dan worden de boetes natuurlijk ook hoger. Dat is alleen maar logisch. Hoe langer Kerry de sneeuw voor z’n deur laat liggen, hoe hoger de boetes worden.

    Tenzij ze stoppen met het klakkeloos verspreiden of zelf verzinnen van leugens, verdraaiingen en halve waarheden, en gewoon toegeven dat er wel degelijk ernstige risico’s verbonden zijn aan het laten voortetteren van de status quo. Nog mooier zou zijn als ze zelf oplossingen zouden aandragen vanuit hun vrijemarktfundamentalistische perspectief. Want daar kunnen ze wel een nuttig tegenwicht bieden aan linkse luchtkasteeltjes.

    Like

  54. Ik heb nog een beter idee: het geld gaat in een potje voor de nakomelingen van de prominente pseudoskeptici! Dan hebben ze het in ieder geval bij hun eigen vlees en bloed een beetje goed gemaakt, mochten er tóch vervelende dingen gebeuren door onze broeikasgasuitstoot. Daar zijn we natuurlijk allemaal verantwoordelijk voor, maar de pseudoskeptici net even wat verantwoordelijker.

    Dan krijgen de achterkleinkinderen toch nog iets om de schaamte mee te compenseren. Want ja, je opa zal maar jarenlang actief de leugens, verdraaiingen en halve waarheden van de Amerikaanse/Britse fossiele brandstof- en vrijemarktfundamentalistische lobby gepromoot hebben. Dan ben je niet blij, hoor, als je op de voorpagina’s ergens in September 20XX een plaatje van een compleet zee-ijsvrij Arctisch gebied ziet. Of de zoveelste megastorm op de Filipijnen. Of het brandende Amazonewoud.

    Als je dan een potje met 50.000 euro hebt, kun je misschien nog een beetje de ellende goedmaken die opa Hans heeft aangericht.

    En anders heb je gewoon een leuk potje met 50.000 euro van opa Hans, die gekke gokker! Daar kun je de economie dan nóg verder mee laten groeien. Ja, toch? 🙂

    ik vind het een briljant idee. Maar ja, dat vind ik altijd van mezelf.

    Like

  55. Lennart van der Linde

    Maar Neven, die sneeuw voor Kerry’s deur is bewezen gevaarlijk, en bewijst tegelijkertijd dat het met de opwarming wel meevalt en dat die dus veel minder gevaarlijk is dan alarmisten zoals jij (en ik) beweren. En deze tegenwerping in de stijl van Labohm bewijst in ieder geval dat er nog discussie is over hoeveel opwarming er is en hoe gevaarlijk dat is. Dus die boetes lijken me wel wat prematuur. Dan kunnen we ook wel boetes uit gaan delen aan alarmisten als Kerry, die mensen overdreven schrik aanjaagt door klimaatopwarming een ‘weapon of mass destruction’ te noemen. Dat valt nog maar te bezien, daar is nog discussie, bewijzen de tegenwerpingen van Labohm. Pas als hij het er mee eens is, dan is er geen discussie meer en kunnen we er wat aan gaan doen.

    Like

  56. Hans Labohm,
    Dus als jij schrijft:
    “Het gaat erom dat de AGWers een beduidend hogere temperatuurstijging per decennium hebben voorspeld (beter: geprojecteerd) dan we de afgelopen 18 jaar hebben geconstateerd.”

    En zodra er dan door mij aangeven wordt dat de temperatuurstijding per decennium overeenkomt met de projecties van het IPCC, dan bedoelde je blijkbaar eigenlijk iets anders? Namelijk:
    “In rapporten van het IPCC worden cijfers genoemd van klimaatgevoeligheid (het effect van een verdubbeling van de CO2-concentratie in de atmosfeer).”

    Met zulke verwarring in de argumentatie is het voor mij erg lastig om te begrijpen wat je nou eigenlijk ter discussie stelt.

    Maar om eerst terug te komen op jouw eerste stelling: ben je het met mij (Tamino/Open Mind) eens dat de decadal projecties van het IPCC niet beduidend (significant) afwijken van de metingen over de laatste paar decennia? De data in die grafiek is eenvoudig controleerbaar: de projecties staan in de IPCC rapporten en de metingen (bijv. NASA GISS) zijn ook publiek beschikbaar.

    Met recht-toe-recht-aan data als in het door mij gequote grafiekje lijkt me eventuele marteling door bijv. Tamino eenvoudig aantoonbaar. Ik heb geprobeerd er een probleem in te vinden wat me niet is gelukt (ik kan de getallen erin ruwweg reproduceren). Dus als dat je standpunt is zie ik graag de onderbouwing daarvan of een bevestiging dat de grafiek (grotendeels) juist is.

    Like

  57. Maar Neven, die sneeuw voor Kerry’s deur is bewezen gevaarlijk

    Maar Lennart, de Sneeuwpret Policy Foundation heeft net een rapport in de Daily Mail geplaatst waaruit blijkt dat sneeuw helemaal niet gevaarlijk is, maar plantenwater. 😉

    Dan kunnen we ook wel boetes uit gaan delen aan alarmisten als Kerry, die mensen overdreven schrik aanjaagt door klimaatopwarming een ‘weapon of mass destruction’ te noemen.

    Zou ook kunnen, ja. Iedereen moet z’n money putten waar z’n mouth is. Hans moet bijvoorbeeld de boetes storten in een beleggingsfonds dat in olie, steenkool en andere primitieve, smerige troep investeert (maar geen clusterbommen, drones en landmijnen, want dan worden Hans z’n nazaten steenrijk). En een alarmist (zoals bijvoorbeeld ik) moet investeren in zonnepanelen, milieuvriendelijke isolatie, warmtepompen, ventilatiesystemen met energieterugwinning en een tuin.

    En natuurlijk moet dan wel een specifiek jaar onder het temperatuurgemiddelde van de laatste 20 jaar eindigen, of het Arctische zee-ijs het niveau van vóór 2007 bereiken, etc, etc. Want de hiatus is slechts een voorbode natuurlijk.

    Goed idee van jou. 🙂

    Like

  58. Hans Labohm

    Beste mensen,

    Laten we het nu niet ingewikkelder maken dan het is.

    Voor mij zegt deze grafiek genoeg:

    http://www.drroyspencer.com/2013/06/still-epic-fail-73-climate-models-vs-measurements-running-5-year-means/

    Like

  59. Bijzonder vind ik trouwens ook het door Hans Labohm aangehaalde artikel op StaatVanHetKlimaat (SvhK), getiteld ‘IPCC bias in action’ wat volgens mij veel beter ‘StaatVanHetKlimaat bias in action’ had kunnen heten.

    Want waar het IPCC zich baseerd op vele studies over klimaatgevoeligheid uit diverse vakgebieden, baseerd SvhK zich op slechts één, notabene van eigen hand. Ik kan me goed voorstellen hoe de term ‘alarmist’ niet van de lucht zou zijn als een AGW-er zich zou verlaten op slechts één hoog uitvallende klimaatgevoeligheid studie. En dan gaat het nog niet eens over de keuzes en aannames die in deze enkele studie gemaakt zijn.

    De ervaring leert dat ik me beter kan verlaten op de ‘body of evidence’ dan te trappen in de valkuil geheten ‘single study syndrome’.

    Like

  60. Helaas nog steeds geen antwoord van Labohm op mijn vraag maar in een nieuwe twist is het argument van Labohm nu ineens veranderd naar een vergelijking tussen de satelliet/ballon metingen en de hoge troposfeer in de tropen onder de extreemste projectie RCP8.5. Overigens, zonder onzekerheden in de metingen (die substantieel zijn).

    Dat Labohm zelf de problemen en cherry-pick in zo’n vergelijking niet opmerkt, gecombineerd met het continue verschuiven van doelpalen doet mij afvragen wat het doel van Labohm in deze discussie is. Het gedrag komt zodanig op mij over dat een vergelijking met de tactieken van de twijfelbrigade hier op zijn plaats is. Jammer, maar het was te verwachten.

    Like

  61. Lennart van der Linde

    Neven, dat sneeuwpret-rapport had ik nog niet gezien, maar klinkt plausibel.

    Ontspan, in ieder geval laat Labohm zien dat deze discussie nog niet voorbij is. Zolang hij de doelpalen kan blijven verschuiven, is het moeilijker scoren.

    Like

  62. Oh daar is weer een plaatje gelinkt. Van Dr Roy, de baseline fudger dit keer.
    Je zou er haast overheen kijken, maar die grafiek waarin modellen worden vergeleken met observaties zijn allesbehalve iets waar we het doorgaans over hebben.

    Het territorium van meten en modelleren is ten eerste niet het oppervlakte van de aarde, maar de middenlaag van de troposfeer. Het oppervlakte is er juist niet in meegenomen. En dan is de dekking ook nog eens het dunne strookje aarde tussen 20N en 20Z, dat wat ze doorgaans de tropics noemen.

    Dus bij mij rijst dan de vraag, die ik maar meteen aan Hans Labohm stel: wat is de betekenis die je hecht aan een laag lucht ver boven ons hoofd in een klein strookje aarde? Maar ook deze: waarom een 5 jaar lopend gemiddelde? En dan ga ik niet eens de vraag stellen hoe kan dat er één stipje wordt gemaakt van 2 satelliet-datasets die zoals we weten erg uit elkaar lopen qua trend.

    Like

  63. @mezelf: lekker dan. Vergeet ik gewoon wat andere nijvere bloggers hier nota bene al helemaal tot op de bodem hadden uitgezocht. Bij deze dus alsnog:

    https://klimaatverandering.wordpress.com/2014/02/12/spencers-grafiekengoochelarij/

    Laat de vragen dus maar zitten, Hans Labohm. Dit is gênant genoeg zo.

    Like

Plaats een reactie